Mosul nog vol littekens IS
Na een strijd van acht maanden herovert het Irakese leger in juni 2017 de stad Mosul op strijders van Islamitische Staat (IS). Als gevluchte Irakezen terugkeren naar hun oude woonplaats, is er van grote delen van de stad weinig meer over.
Het merendeel van de kerken in de stad, zo’n 45, is deels vernield of verwoest. Ook de Onze-Lieve-Vrouwe van het Uurkerk in Mosul raakte zwaar beschadigd. Strijders van IS gebruikten het gebedshuis –dat vlakbij de al-Nurimoskee staat, waar IS-leider al-Baghdadi het kalifaat uitriep– als gevangenis, rechtbank en uitvalsbasis.
De kerkdeuren zitten nog steeds vol met kogelgaten en zijn beklad. Aan de ramen hangen stukken touw waarmee IS-strijders gevangenen ophingen. Ze werden door hen uitgerekt en doodgeschoten.
Herstel
Volgens Jan Dirk van Nifterik, directeur van de stichting Hulp Vervolgde Christenen (HVC), zijn er in Mosul bijna geen christenen meer te vinden. Veel voorzieningen, zoals het stroomnetwerk, zijn beschadigd.
Ook de kerk, die zijn naam dankt aan de klok die werd geschonken door de vrouw van Napoleon III, verkeert nog steeds in slechte staat. De lokale overheid zegde in 2018 toe het gebedshuis te herstellen. Een inwoner van Mosul sprak daarbij de hoop uit dat mensen weer zouden terugkeren naar hun woning, „in het bijzonder christenen.”
Van beide zaken is in Mosul weinig te merken. Het beloofde herstel van de kerk is tot nu toe uitgebleven. Zo ook de terugkeer van grote aantallen christenen. In juli 2019 stelde een pastoor tegen de hulporganisatie Kerk in Nood dat van de 6000 christenen die Mosul kende voor de komst van IS, er nog hoogstens 40 in de stad woonden. Enkele maanden later zijn er nog steeds slechts honderden teruggekeerd.
De angst voor aanslagen houdt veel christenen tegen om terug te keren. Zo kwamen in oktober 2018 vijf mensen om het leven bij een aanslag met een autobom op een drukke markt in het zuiden van de stad.
Verschillende terrorismedeskundigen waarschuwden vorige week bij de BBC nog voor een opmars van IS in Irak en toenemende dreiging van aanslagen.
„Bestaan van kerk Irak in gevaar”
Ondanks dat Islamitische Staat al meer dan twee jaar uit Mosul verdreven is, staat de Onze-Lieve-Vrouwe van het Uurkerk in de Irakese stad er nog zwaar gehavend bij. De staat van de kerk is tekenend voor de situatie van het christendom in Irak.
De rooms-katholieke hulporganisatie Kerk in Nood (ACN) luidt in haar recente rapport ”Vervolgd en vergeten?” de noodklok over de situatie van de kerk in Irak. Het aantal christenen in het land is drastisch gedaald. Naar schatting leefden er rond 2003 nog zo’n 1,5 miljoen christenen in het land. Nu zijn dat er nog maar 150.000, een afname van 90 procent. Volgens de organisatie overleeft de Irakese kerk niet nog eens een soortgelijke periode van vervolging. Alleen als de veiligheid kan worden gegarandeerd, bestaat de mogelijkheid dat het christendom overleeft, aldus ACN.