Jaaroverzicht 2019: Tramaanslag, klimaat, impeachment, brexit, boerenprotest
Dit was het belangrijkste nieuws van 2019.
Januari: vreugdevuren, lange kerkdienst en Nashville
- Ravage op de boulevard in Scheveningen. Tijdens de jaarwisseling loopt de wedstrijd tussen de makers van vreugdevuren in Scheveningen en Duindorp volledig uit de hand. De brandstapels zijn veel te hoog. Scheveningen wordt getroffen door een vonkenregen die veel schade aanricht. Uiteindelijk moet burgemeester Pauline Krikke aftreden en wordt besloten geen vreugdevuren meer toe te staan.
- Op 30 januari komt er een einde aan de maanden durende kerkdienst in Den Haag voor het gezin Tamrazyan. Het gezin wordt dankzij het protest niet uitgezet naar Armenië.
- De Nederlandse vertaling van de Nashvilleverklaring rond huwelijk en (homo)seksualiteit maakt veel los. De ondertekenaars, onder wie SGP’er Van der Staaij, krijgen veel kritiek.
En dit gebeurde er ook in januari
Vrachtschip MSC Zoe verliest op de Noordzee honderden containers. De zeebodem en de stranden van de Waddeneilanden liggen bezaaid met troep. Sneeuwval zorgt op 22 januari voor een recordaantal files op de Nederlandse wegen. Volgens de ANWB staat er op het hoogtepunt ruim 2200 kilometer file. Amerikaanse overheidsdiensten liggen in december en januari 35 dagen stil door een shutdown. Dat komt doordat er geen overeenstemming is over de begroting. In de Verenigde Staten wordt de Nederlandse JSF gepresenteerd aan leden van de regering. In Spanje wordt dertien dagen gezocht naar een peuter die in een put is gevallen. Als reddingswerkers het kind vinden, blijkt dat hij al kort na de val is overleden. In Venezuela protesteren honderdduizenden mensen tegen het bewind van president Nicolas Maduro.
Februari: Venezuela, topontmoeting en klimaat
- Venezolaanse militairen blokkeren in februari een grensovergang met Colombia. Wekenlang kunnen hulpgoederen Venezuela niet in. Dat leidt tot steeds grotere onlusten. Juan Guaido roept zichzelf in januari uit tot interimpresident, terwijl ook Nicholas Maduro aanblijft als president. Guaido wordt erkend door een groot aantal westerse landen.
- Donald Trump en Kim Jong-un ontmoeten elkaar in de Vietnamese hoofdstad Hanoi. De top levert weinig op. Er worden geen afspraken gemaakt over nucleaire wapens.
- Duizenden jongeren spijbelen op 7 februari. In Den Haag demonstreren ze voor betere maatregelen tegen de verandering van het klimaat. Ook in andere landen zijn demonstraties.
En dit gebeurde er ook in februari
Nederland koopt een groter belang in Air France-KLM. Het Nederlandse aandeel komt op 14 procent, wat bijna even groot is als het Franse belang. Pulskorvissers protesteren tevergeefs in Den Haag voor het behoud van de pulsvisserij. Extreem koud winterweer kost in de Verenigde Staten aan tientallen mensen het leven. Op de Nederlandse kust spoelen duizenden dode zeekoeten aan. Er ontstaat ophef over enkele Nederlandse en Belgische SS’ers die nog steeds een aanvullend Hitlerpensioen blijken te krijgen. ‘Gele hesjes’ demonstreren in Hilversum tegen de verspreiding van nepnieuws. Hongersnood in Noord-Korea: het land vraagt internationaal om voedselhulp. In Rome vindt een conferentie plaats over misbruik van kinderen binnen de Rooms-Katholieke Kerk. De Verenigde Staten zeggen een ontwapeningsverdrag uit 1987 op.
Maart: Tramaanslag, Statenverkiezing en cycloon
- Bij een aanslag op een tram in Utrecht op 18 maart vallen vier doden en meerdere gewonden. De 37-jarige Gökmen T. schiet in en buiten de tram om zich heen. Vervolgens slaat hij op de vlucht. Na een urenlange klopjacht kan hij worden aangehouden. T. is een bekende van de politie. De afgelopen jaren werd hij onder andere veroordeeld wegens zedendelicten.
- Forum voor Democratie is de grote winnaar bij de Provinciale Statenverkiezingen. De partij zal echter alleen in Limburg een gedeputeerde leveren.
- Landverschuivingen in Mozambique door cycloon Idai. Ook Malawi en Zimbabwe worden zwaar getroffen. Er vallen honderden doden. Honderdduizenden mensen verliezen hun huis.
En dit gebeurde er ook in maart
Een Boeing 737 MAX 8 van Ethiopian Airlines stort kort na de start in Ethiopië neer. Er vallen 157 doden. In 2018 was er ook al een ramp met dit type toestel. Alle vliegtuigen van het type moeten voorlopig aan de grond blijven. Overstromingen in het Indonesische Papoea kosten aan tientallen mensen het leven. Ook in Iran zijn overstromingen. Ongeveer 40.000 mensen nemen in Amsterdam deel aan een klimaatmars. Bij een aanslag uit extreemrechtse hoek op twee moskeeën in Nieuw-Zeeland vallen zo’n vijftig doden. Tientallen mensen raken gewond. De geplande brexit gaat voorlopig niet door. Chaotische stemmingen in het Britse parlement leiden niet tot een oplossing. In Londen gaan honderdduizenden mensen de straat op omdat ze willen dat Groot-Brittannië in de EU blijft. Israël en de Palestijnen bestoken elkaar met raketten.
April: Notre-dame, brexit en Exxpose
- De eeuwenoude Notre-Dame in Parijs raakt op 15 april zwaarbeschadigd door een grote brand. De brand ontstaat op een plek waar restauratiewerkzaamheden gaande zijn. Honderden brandweerlieden bestrijden het vuur. De vieringtoren en vrijwel heel het dak storten in. Het orgel blijft gespaard. Er worden honderden miljoenen euro’s toegezegd voor het herstel van de kathedraal.
- De Britse premier Theresa May verdedigt in het parlement tevergeefs haar plannen voor de brexit. In juli treedt ze terug. Ze wordt opgevolgd door Boris Johnson.
- Jongerenbeweging Exxpose biedt aan de Tweede Kamer ruim 40.000 handtekeningen aan. Exxpose wil dat mannen die een prostituee bezoeken strafbaar worden.
En dit gebeurde er ook in april
Bij aanslagen op kerken en hotels in Sri Lanka vallen 258 doden en honderden gewonden. De Japanse keizer Akihito treedt op 30 april af. Hij wordt op 1 mei opgevolgd door zijn zoon Naruhito. De koninklijke familie bezoekt op Koningsdag Amersfoort. Bij de Waddeneilanden blijkt het wrak van een schip uit de eerste helft van de zestiende eeuw te zijn gevonden. In New York breekt de mazelen uit. De burgemeester beslist dat mensen uit delen van de stad zich verplicht moeten laten inenten. Bij een ongeval met een toeristenbus op het Portugese eiland Madeira komen tientallen Duitsers om het leven. Wetenschappers kunnen voor het eerst een foto van een zwart gat tonen. Klokkenluider Julian Assange wordt in Ecuador opgepakt. Het Europees Parlement stemt voor een verbod op pulsvissen.
Mei: Varkensprotest, synode en senaat
- Zo’n honderd dierenactivisten bezetten een varkensfokkerij in het Brabantse Boxtel. Ze dringen de stal binnen. Tientallen boeren komen vervolgens naar de Brabantse plaats om hun collega te helpen. Na tien uur worden de actievoerders door de politie verwijderd. Onder anderen minister Carola Schouten van Landbouw spreekt haar afschuw uit over de actie.
- De synode van Dordrecht (1618-1619) is 400 jaar geleden afgesloten. Dat wordt op meerdere momenten gevierd, onder andere met herdenkingsbijeenkomsten.
- Diederik van Dijk mag toch de tweede Senaatszetel voor de SGP bezetten. Een Statenlid van Forum stemt op de SGP. Forum wordt wel de grootste partij in de Eerste Kamer.
En dit gebeurde er ook in mei
De Britse prins Harry en Meghan Markle krijgen een zoontje: Archie. CDA-leider Sybrand Buma wordt burgemeester van Leeuwarden. Hij wordt in augustus beëdigd. Staatssecretaris Mark Harbers van Asielzaken treedt uit eigener beweging af. Hem wordt verweten dat hij feiten over incidenten in asielzoekerscentra heeft verdoezeld. De PvdA wordt de grootste Nederlandse partij bij de Europese verkiezingen. Lijsttrekker Frans Timmermans wil voorzitter van de Europese Commissie worden, maar krijgt de functie niet. Bij een vliegramp in Moskou vallen 41 doden. De rechter verbiedt de Nederlandse tak van de Hell’s Angels. Gevangenen in Vught verstoren de dodenherdenking door vanuit hun cel „Allah is groot” te schreeuwen. Groningen wordt getroffen door een aardbeving met een kracht van 3,4 op de schaal van Richter.
Juni: Hongkong, D-Day, MH17
- Maandenlang, vanaf maart, gaan inwoners van Hongkong de straat op om te protesteren tegen een geplande uitleveringswet. Die houdt in dat inwoners van Hongkong kunnen worden uitgeleverd aan landen waarmee geen uitleveringsakkoord is. Door de wet kunnen ook aan China mensen worden uitgeleverd. De wet wordt in september ingetrokken, maar de protesten gaan door.
- Op 6 juni wordt D-day herdacht. Het is dan precies 75 jaar geleden dat geallieerde troepen op de Normandische kust landden om West-Europa te bevrijden.
- Premier Mark Rutte staat de pers te woord over vlucht MH17. Het Joint Investigation Team vaardigt aanhoudingsbevelen uit tegen vier verdachten van het neerhalen van het toestel.
En dit gebeurde er ook in juni
Iran claimt dat het een drone van de Verenigde Staten heeft neergehaald. De VS zeggen dat Iran een Amerikaanse olietanker in brand heeft geschoten. De spanningen tussen de landen lopen op. Nederland haalt voor het eerst twee kinderen van IS-strijders terug uit Syrië. De restanten van de brug die in 2018 in de Italiaanse stad Genua instortte, worden vernietigd. Bij het drama in 2018 vielen 43 doden. In IJmuiden wordt er voor het eerst binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken een vrouw in het ambt van ouderling bevestigd. Veel schade en enkele gewonden door een storm die over Nederland raast. In de provincie Utrecht wordt een windhoos waargenomen. Het Calvijn College kondigt een smartphoneverbod aan. Het openbare leven in Argentinië en Uruguay ligt een dag stil door een grote stroomstoring.
Juli: Hitterecord, monument beklad, Holleeder
- Mensen in Nederland en omringende landen zoeken massaal verkoeling op. Een hitterecord is een feit. In Gilze en Rijen wordt 40,7 graden Celsius gemeten. In Deelen tikt de thermometer 42,9 graden aan. Het KNMI erkent dat record echter niet. In De Bilt wordt ’s nachts de hoogste minimumtemperatuur gemeten: 22,9 graden. Ook andere Europese landen halen hitterecords.
- Het Reformatiemonument in Genève wordt beklad. Vandalen besmeuren het met kleuren van de regenboog, wat mogelijk een verwijzing is naar de homolobby.
- Na een langdurig proces wordt Willem Holleeder wegens zijn aandeel in meerdere moorden veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Holleeder gaat in hoger beroep.
En dit gebeurde er ook in juli
Per 1 juli is het gebruik van een mobieltje tijdens het fietsen verboden. Er worden boetes uitgedeeld. Van 7 juli tot en met 22 september is in Utrecht een tentoonstelling over de Biblebelt. Museum Catharijneconvent ontvangt een recordaantal van ruim 70.000 bezoekers. Boris Johnson wordt premier van het Verenigd Koninkrijk. Op de Nederlandse wegen wordt zout gestrooid om te voorkomen dat de hitte schade veroorzaakt aan het wegdek. Behalve hitterecords is er ook een kouderecord. In Twente wordt het -1,6 graden aan de grond, het laagste ooit gemeten in juli. Jos Douma wordt benoemd als eerste Nederlandse gezant voor religie en levensovertuiging. De eikenprocessierups veroorzaakt in de zomer veel problemen. Steeds meer mensen bezoeken de huisarts met onder meer jeukklachten, veroorzaakt door het diertje.
Augustus: Boerkaverbod, misbruik, lachgas
- Per 1 augustus wordt de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding, ook wel het boerkaverbod, van kracht. Het is verboden om in het openbaar in het gezicht onherkenbaar te zijn. Het boerkaverbod wordt niet of nauwelijks gehandhaafd. Een Limburgse buschauffeur die een nikabdraagster de bus uit zet, wordt door zijn werkgever teruggefloten.
- De Australische kardinaal George Pell arriveert bij het gerechtshof in Melbourne. Pell wordt beschuldigd van seksueel misbruik en krijgt uiteindelijk in september zes jaar cel.
- De verkoop van lachgas op straat. Lachgas wordt steeds vaker gebruikt als partydrug. In december verbiedt het kabinet lachgas als recreatief roesmiddel.
En dit gebeurde er ook in augustus
Grote droogte leidt tot hongersnood in Zimbabwe. Bij twee schietpartijen in de Verenigde Staten vallen in totaal ongeveer dertig doden. Donald Trump komt met het voorstel om Groenland over te nemen van Denemarken, vanwege de strategische ligging en de grondstoffen. Het idee wordt weggehoond. Trump zegt zijn staatsbezoek aan Denemarken, dat gepland staat voor september, af. Grote bosbranden teisteren in juli en augustus Siberië. Schreeuw om Leven kondigt aan de heftige prolifefilm ”Unplanned” naar Nederland te halen. De film trekt vanaf oktober volle zalen. Tijdens een hevige wind stort een deel van het dak van het voetbalstadion van AZ in Alkmaar in. Niemand raakt gewond. Er wordt stilgestaan bij het feit dat 75 jaar geleden de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt ontstonden.
September: Advocaat, afzetting, Thomas Cook
- De Amsterdamse advocaat Derk Wiersum wordt op straat bij zijn huis doodgeschoten. De moord veroorzaakt een schok en wordt gezien als een aanval op de rechtsstaat. Wiersum is advocaat van Nabil B., kroongetuige in het Marengo-proces, waarin diverse personen terechtstaan wegens moorden. Onder hen is crimineel Ridouan Taghi.
- Demonstranten in Amerika eisen de afzetting van president Trump. Hij wordt ervan beschuldigd dat hij richting Oekraïne zijn macht heeft misbruikt.
- Reisorganisatie Thomas Cook gaat failliet. Vele duizenden toeristen moeten van hun vakantiebestemming worden teruggehaald. Anderen kunnen helemaal niet op reis.
En dit gebeurde er ook in september
Vier mensen overlijden door een gezinsdrama in Dordrecht. Twee Nederlandse YouTubers worden gearresteerd bij een luchtmachtbasis in Amerika. Operatie Market Garden, de geallieerde aanval in Nederland 75 jaar geleden, wordt herdacht. Een arts die euthanasie heeft gepleegd op een demente vrouw wordt vrijgesproken. Er zijn harde maatregelen nodig om de uitstoot van stikstof te verminderen, zo kondigt het kabinet aan. Het Britse parlement is ten onrechte door premier Boris Johnson langdurig met verlof gestuurd, oordeelt de rechter. Marianne Thieme treedt af als partijleider van de Partij voor de Dieren. Er ontstaat ophef over de lesstof op salafistische weekendscholen. Gemeenteleden mogen kerkenraadsstukken inzien, zo bepaalt de rechter. Maar het blijft wel beperkt tot stukken die over het betreffende gemeentelid zelf gaan.
Oktober: Boerenprotest, Ruinerwold, tomatenvirus
- Boeren willen dat er meer respect komt voor hun vak. Bovendien vrezen ze dat ze te maken krijgen met verregaande maatregelen om de uitstoot van stikstof te verminderen. Ze gaan massaal met tractoren naar Den Haag en naar provinciehuizen. Dat leidt meerdere keren tot een verkeerschaos. Ook bouwvakkers gaan naar het Malieveld, dat door de protesten volledig wordt omgeploegd.
- In het Drentse Ruinerwold wordt een gezin ontdekt dat deels afgesloten van de buitenwereld leefde. De vader en een klusjesman worden opgepakt.
- Een tomatenvirus dat al langer in Europa de ronde doet, is nu ook in kassen in het Westland aangetroffen. De tomatenplanten worden vernietigd.
En dit gebeurde er ook in oktober
Burgemeester Pauline Krikke van Den Haag moet aftreden vanwege haar zwakke optreden rond de vreugdevuren in de nieuwjaarsnacht. Amerika trekt troepen terug uit Noord-Syrië. Turkije valt daarop het gebied binnen om Koerden te bestrijden. In Engeland worden 39 dode Vietnamezen ontdekt in een vrachtwagen. Twee doden bij een aanslag op een synagoge in het Duitse Halle. Vier doden bij een steekpartij op een politiebureau in Parijs. Protesten rond de presidentsverkiezing in Bolivia. Sophie Wilmès wordt de eerste vrouwelijke premier van België. IS-leider Abu Bakr al-Baghdadi pleegt zelfmoord tijdens een actie van Amerikaanse commando’s. Tientallen doden door een tyfoon in Japan. De brexit wordt uitgesteld tot 31 januari 2020. Hevige protesten in Ecuador omdat de subsidie op brandstof wordt afgeschaft.
November: Synode, snelheid en vissers
- De generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken komt samen. Ook vergaderen in 2019 de Gereformeerde Gemeenten, Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, Nederlands Gereformeerde Kerken, Protestantse Kerk in Nederland, Hersteld Hervormde Kerk, Voortgezette Gereformeerde Kerken in Nederland, Gereformeerde Gemeenten in Nederland en Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
- De snelheid op de Nederlandse snelwegen gaat vanaf maart 2020 overdag terug naar 100 kilometer per uur, zo wordt besloten. Dat moet de uitstoot van stikstof verminderen.
- Bij Texel vergaat garnalenkotter UK 165 Lummetje. De twee opvarenden, beiden uit Urk, komen om. Ze worden na enkele dagen gevonden. De verslagenheid in Urk is groot.
En dit gebeurde er ook in november
Op een veerboot van Nederland naar Engeland worden 25 verstekelingen ontdekt. Ze overleven de tocht. Een blunder met een kapingsalarm legt het vliegverkeer op Schiphol urenlang deels plat. Een Enschedese advocaat raakt gewond als hij in Duitsland wordt neergeschoten. De Boliviaanse president Evo Morales treedt af en ontvlucht het land. SGP-voorzitter Zevenbergen moet aftreden. Twee andere bestuursleden stappen zelf op. Felle Kamerdebatten over burgerdoden door een aanval met een Nederlands vliegtuig in Irak. De Saambinder, orgaan van de Gereformeerde Gemeenten, bestaat honderd jaar. Daar wordt bij stilgestaan. Duitsland verplicht inenten tegen mazelen bij kinderen die naar school of de dagopvang gaan. Twee doden door een aanslag in Londen. Tientallen doden bij een aardbeving in Albanië.
December: Vulkaanuitbarsting, pinautomaten en folder
- Zeker zestien mensen komen om het leven wanneer een vulkaan op het Niew-Zeelandse eiland White Island onverwachts uitbarst. Tientallen andere personen lopen brandwonden op. De slachtoffers zijn passagiers van een cruiseschip. Ze maken een uitstapje op het eiland en worden overvallen door het natuurgeweld.
- Ravage bij een geldautomaat. Het aantal plofkraken neemt toe. Meerdere banken sluiten een deel van de automaten. ’s Nachts kan er nergens meer geld worden gehaald.
- Een folder over hulp aan ongewenst zwangere vrouwen, die tijdens de Week van het Leven is verspreid. De Reclame Code Commissie wijst klachten over de folder van de hand.
En dit gebeurde er ook in december
De klimaattop in Madrid levert weinig concrete zaken op. Een van de sprekers is de 16-jarige Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg. In Dubai wordt crimineel Ridouan T. gepakt. Hij wordt overgebracht naar Nederland. In Den Haag is het onrustig wanneer de gemeente besluit om geen grote vreugdevuren toe te staan. Er zijn vernielingen en brandjes en tientallen mensen worden opgepakt. Staatssecretaris Menno Snel van Financiën treedt af na ophef rond het stopzetten en terugvorderen van kinderopvangtoeslagen door de fiscus. Rusland en Oekraïne maken afspraken over een wapenstilstand in Oost-Oekraïne. De Conservatieve Partij van Boris Johnson wint de verkiezingen in Groot-Brittannië. De weg is nu vrij voor de brexit. Boeren en bouwers demonstreren weer. Ze blokkeren wegen en gaan naar het Binnenhof en het Mediapark.