Die vergelijking maakt dr. A. A. A. Prosman dinsdagmiddag tijdens de ontmoetingsdag van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond (GB) in de Protestantse Kerk in Nederland met studenten theologie. Het is volgens de Nijkerker emeritus predikant normaal geworden „dat een ander de rommel voor je opruimt.” Dat gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef ziet hij ook op het gebied van de schepping.

„De aarde is niet iets neutraals wat wij als mensen kunnen gebruiken. Wij kunnen aan haar normen ontlenen om anders te gaan leven”, aldus dr. Prosman.

„De schepping is lang een slapend geloofsartikel geweest”, vervolgt hij. „Maar inmiddels is in de theologie de schepping een strijdpunt geworden. Daarbij gaat het om vragen als: in hoeverre is de schepping aangetast door de zonde? En: is er pas in de herschepping sprake van de échte schepping?”

Dat laatste is volgens dr. Prosman niet het geval. „We lezen niet over een gevallen schepping, wel over een gevallen mens. Aan een gevallen schepping kun je geen normen ontlenen. En wat doe je dan met Genesis 1? Daar wordt alles wat God gemaakt heeft, zeer goed genoemd.”

Vanuit de schepping valt licht over onze werkelijkheid, stelt dr. Prosman. „De schepping is geen ding en ook geen verzameling van atomen of genen. Als er sprake is van scheppingsopenbaring, komen mensen iets aan de weet van Gods bestaan. Dat is niet hetzelfde als een zaligmakend geloof, maar het is wel geloof. De openbaring gaat immers aan het geloof vooraf.”

Woekeren

Ds. J. Belder komt als tweede spreker aan het woord. De emeritus predikant uit Harskamp pleit ervoor om productie- en consumptiesystemen tegen het licht van Gods Woord te houden. „Iemand zei: je moet toch woekeren met je talenten? Maar in dit kader kan de tekst uit Mattheüs 25 gebruikt worden als alibi om het productieproces te maximaliseren, met weinig oog voor de schepping. Het is juist dan belangrijk om weerwoord vanuit de Schriften te krijgen. Neem Jesaja 28, een tekst met een compliment voor de wijze boer, die luistert naar God en doet wat Hij zegt.”

God Zelf zorgt voor Zijn schepping. Daarom vindt ds. Belder dat er aandacht voor de schepping mag zijn in de prediking. Hij wijst erop dat de schepping meermalen wordt genoemd in de Bijbel. Bijvoorbeeld in Psalm 104, waarin de lof op de schepping wordt bezongen, en Psalm 148, waarin de schepping opgeroepen wordt om God te loven.

„Neem je kinderen eens mee naar het bos en onderwijs hen over Gods schepping”, zei ds. Belder op dankdag „zijdelings” in de preek tegen zijn gemeente. „Of ga eens naar het strand. Voordat de schoonmaakploegen zijn geweest –en al het plastic er nog ligt. En laat het niet alleen gaan over het priesterschap van alle gelovigen, maar ook over het rentmeesterschap van alle gelovigen.”

Klimaatmoe

Het programma biedt ook ruimte voor ontmoeting en gesprekken. „Je wordt soms wel een beetje klimaatmoe van al die berichten over de top in Madrid en de stikstofcrisis”, zegt een jonge man in de wandelgangen. „Maar het is wel goed om over schepping en klimaat na te denken”, zegt een ander. „Het thema leeft echt wel onder gemeenteleden.”

Het GB-bestuur constateert dat er zo’n veertig studenten zijn; iets minder dan in voorgaande jaren. Of dat te maken heeft met het thema – dat door een groep studenten zelf is aangedragen? Dat valt niet met zekerheid te zeggen; in het publiek valt te horen dat het te maken kan hebben met tentamenweken en collegedagen.

Egoïstisch

Na de pauze nemen dr. Prosman en ds. Belder voor in de zaal plaats voor een forumdiscussie. „Is het na de zondeval niet onvermijdelijk dat de mens het milieu beschadigt?”, wil een student uit Amsterdam weten. Dr. Prosman: „De mens is egoïstisch geworden. Je kunt dan cynisch zeggen dat de mens toch aan zijn trekken wil komen en daardoor het milieu blijft beschadigen. Dat mag waar zijn, maar het mag je er niet van weerhouden om dwars daartegenin te doen waartoe God ons ook in dit opzicht roept.”

En hoe verhoudt het spreken over klimaatverandering zich tot het denken over de eeuwigheid, luidt een andere vraag. Ds. Belder: „Juist een christen heeft hart voor de schepping en ziet vanuit de omgang met de Heere Jezus uit naar wat komt. Maar in de praktijk kom ik ook binnen de kerk mensen tegen die verre vliegvakanties boeken of een dagje gaan shoppen in Milaan. En ik rijd als predikant ook weleens vanuit Harskamp naar Zeeland om te preken, terwijl een Zeeuwse predikant naar de Veluwe komt.

Toen het afgelopen zomer 40 graden was, heb ik gepreekt over Romeinen 8. Daar spreekt Paulus over het zuchten van de schepping. Dat greep mij toen aan.”