„Hallo, ik ben Mina, en wie ben jij?” zingt Mina Muis. „Goedemorgen Anna, wat fijn dat jij er bent.” De bruine knuffel kent alle namen van de elf kinderen die her en der op de grond zitten, soms bij hun moeder op schoot. In een kring om hen heen zitten ongeveer twintig ouderen. Sommigen dommelen, anderen kijken alert toe. Een enkeling zingt mee.

In zorginstelling Beth-San geeft musicus Lydia van Mourik (31) deze morgen de workshop ”Muziek op schoot”. Drie kwartier neemt ze de kinderen –de jongste vandaag is een halfjaar, de oudste drie– én de ouderen muzikaal op sleeptouw. Met toegankelijke instrumenten zoals een dwarsfluit, ukulele (een kleine gitaar) en blokfluit. Soms zijn twee stokjes al genoeg om muziek te maken.

Van Mourik –zwart jurkje, jasje met bloemprint– is in haar element. Van een tafel waar ze haar attributen heeft uitgestald, haalt ze een handpop in de vorm van een konijn tevoorschijn. Op de klanken van Vivaldi’s ”Herfst” huppelt het beest in het rond: over hoofdjes, ruggetjes, knietjes.

Met simpele dingen kun je veel leuks doen, bewijst Van Mourik. Uit een grote tas vist ze flesjes gevuld met kastanjes en eikeltjes. Elk kind krijgt er twee. Van Mourik schudt met de flesjes; spontaan volgen de kinderen haar voorbeeld. „Zie je de kastanjes in de bomen”, zingt ze, haast overstemd door het gerammel.

De workshop ”Muziek op schoot” geeft Van Mourik sinds twee jaar; in Beth-San kwam ze al één keer eerder. „Sinds een halfjaar woon ik in Moerkapelle”, vertelt ze. „Beth-San staat bijna in mijn achtertuin. Ik dacht: waarom zou ik een locatie ergens gaan huren als de mensen hier ook van de workshop kunnen meegenieten?”

Ouderen en jongeren kunnen elkaar bovendien positief beïnvloeden, weet Van Mourik. Ze probeerde de workshop eerst een keer uit op het werk van haar moeder, in een ander verzorgingshuis. Van die workshop kreeg ze „zoveel energie” dat ze zich verder op de combinatie oudere en kind wilde richten.

Motoriek

Muziek is belangrijk voor de ontwikkeling van het kind, stelt Van Mourik. Door bezig te zijn met klank en ritme ontwikkelt het onder meer de motoriek en de zintuigen. Door de verschillende „luistermomentjes” leert een kind bovendien zijn concentratie te verbeteren.

De peuters drentelen deze morgen gezellig door elkaar heen. Tobias, een blond ventje, schudt consequent iets te lang door met zijn flesje kastanjes en eikeltjes. Een enkeling wordt alle muziek iets te veel; gelukkig is mama dichtbij.

Marina Noorland (30) is samen met haar zoontje en dochter op de workshop afgekomen. Van Mourik is „haar buurvrouw” vertelt Noorland, peuter Nathan op de arm. Ze wist al dat de fluitiste geregeld workshops voor kinderen verzorgde, dankzij wat filmpjes op Facebook. „Het leek me leuk een keer mee te doen. Zelf hou ik ook erg van muziek. En een workshop voor kind en ouder samen, dat leek me mooi.”

Thuis zet Noorland geregeld een cd op of zingt liedjes voor haar kinderen. De muzikale opvoeding werpt haar vruchten af: twee dochters van de Moerkapelse zitten op blokfluitles, de oudste speelt ook nog piano. „Ik probeer het maken van muziek te stimuleren, maar ze vinden het zelf ook leuk om ermee bezig te zijn”, vertelt Noorland.

Paraplu

De ouderen, van wie een groot deel voor dagbesteding naar Beth-San komt, worden tijdens de workshop volop ingeschakeld. Door stokjes op elkaar te slaan, laten de kinderen het ‘regenen’ – de ouderen doen mee. Van Mourik klapt snel een grote, regenboogkleurige paraplu open. Al zingend –”Onder moeders paraplu”– loopt ze om de groep heen. „Holadio!” roept een man als het liedje uit is.

Even later zit hij in de kring als de kinderen spinnetjes na gaan doen. Met zwarte handschoentjes aan kriebelen Van Mourik en de moeders over de snoeten van de kinderen. Eng? Nee hoor. Spinnetjes die Piet en Daan heten, hebben weinig kwaads in de zin.

Na de kinderen zijn ook de bewoners en mensen van de dagbesteding aan de beurt voor een bezoek van de ‘spinnetjes’. Van Mourik gaat voorop, moeders en hun kinderen volgen. Nathan verstopt zijn gezicht in de rok van zijn moeder. Een oudere dame kijkt vertederd toe.

Interactie

Al die kinderen op bezoek, dat is echt genieten, zegt Marrie van der Spek (87). Ze woont in Moerkapelle en komt drie dagen naar Beth-San voor de dagbesteding. „Ik vind het geweldig dat zoiets georganiseerd kan worden. Het is erg leuk.”

De workshop is voor herhaling vatbaar, als het aan Van der Spek ligt. „Ik hoorde dat ze volgende maand weer langskomen. Dan hoop ik er weer bij te zijn.”

Ook activiteitenbegeleider Josina van Arnhem (35), twaalf jaar werkzaam in Beth-San, is enthousiast. „Het is mooi om de interactie te zien tussen Lydia en het kind, maar ook tussen het kind en de oudere. De bewoners en bezoekers vinden het leuk om de kinderen te zien en mee te doen. De kinderen reageren weer op de ouderen. Voor die wisselwerking organiseren we het.”

Voor Van Mourik heeft het verzorgen van de workshop in Beth-San duidelijk een meerwaarde. Ze richt zich op de kinderen, maar maakt regelmatig contact met de ouderen in de kring. „Soms zie je iemand opleven die voor die tijd een beetje ingedut zit”, vertelt ze. „Als je langskomt met die handschoenen die spinnetjes uitbeelden, dan zie je de ogen opengaan. Helemaal als daarna al die kindertjes langskomen. Wat we doen is simpel, maar waardevol.”

Zangwedstrijd

Het is volgens de musicus elke maand weer spannend wie zich voor de workshop aanmelden. De leeftijden van de kinderen variëren. Van Mourik probeert haar activiteiten zo breed mogelijk te houden, zodat zowel het jongste als het oudste kind mee kan doen. Baby’s tussen de zes en twaalf maanden reageren bijvoorbeeld sterk op livemuziek, vertelt Van Mourik. Peuters willen graag bewegen op muziek en houden van afwisseling en fantasiespel.

Van de ouders wordt geen groot muzikaal talent verwacht. Van Mourik: „Aan het begin van de workshop zeg ik meestal: Zing lekker mee. Het hoeft niet een of andere zangwedstrijd te zijn, of dat je een heel geschoolde stem hebt. Je eigen kindje vindt jouw stem het mooist.”

Na de workshop begint het echte werk voor de ouders. Want met ”Muziek op schoot” mag een muzikale basis gelegd zijn, de ontwikkeling kan alleen doorgaan als er ook thuis genoeg muziek klinkt. Van Mourik hoopt dat moeders –maar ook vaders– door de workshop wat sneller met muziek aan de slag gaan thuis.

Buurvrouw Noorland heeft in ieder geval inspiratie opgedaan. „Met huis-tuin-en-keukenmiddelen kun je veel leuke dingen doen, heb ik vandaag gezien. Bijvoorbeeld met stokjes, handschoentjes, flesjes. Daar kun je dan een ritme mee aangeven. Dat is leuk om te doen thuis.”

Workshop ”Muziek op schoot”

Fluitiste Lydia van Mourik (1987) is afgestudeerd aan het conservatorium in Rotterdam. Daarnaast volgde ze de opleiding sociaal pedagogisch werk en de post-hbo-opleiding muziek met het jonge kind. Ze werkte enkele jaren in de kinderopvang.

Sinds twee jaar biedt Van Mourik de workshop ”Muziek op schoot” aan. Tijdens deze workshop maken kinderen tussen de nul en drie jaar oud op een laagdrempelige manier kennis met muziek. Met muziekinstrumenten, handpoppen en livemuziek.

Doel van de workshop is op een professionele manier een muzikale basis te leggen bij jonge kinderen. Muziek stimuleert volgens Van Mourik de motorische en zintuiglijke ontwikkeling van kinderen.

Ter ondersteuning van de muzikale opvoeding thuis heeft Van Mourik onlangs het boekje ”Peuterpret” uitgebracht (uitg. STH Records, 27 pag.). Met het boekje, met twintig peuterliedjes over onder meer eten, dieren en lichaamsdelen, hoopt Van Mourik ouders te stimuleren dagelijks met hun kinderen met muziek bezig te zijn. Daarnaast is het bedoeld als handreiking voor de peuteropvang, zodat de muzikale opvoeding thuis aansluit op die in de opvang.

Het boekje ”Peuterpret” is te koop voor 14,95 euro via www.lydiavanmourik.nl; de kosten van de workshop zijn 8 euro.