Een discussiestuk over de toekomst van de partij van het Wetenschappelijk Instituut (WI) dat eerder deze week uitkwam, was voer voor kritiek. In het stuk Zij aan Zij schrijft het WI dat „de waarden duurzaamheid en dierenwelzijn en het inkomen van de boeren belangrijker moeten zijn dan de ambitie om de tweede voedselexporteur van de wereld te blijven”.

Dat was tegen het zere been van pleitbezorgers van het boerenbelang in de partij, zoals Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik, maar ook een flink aantal andere aanwezigen op het partijcongres. Een van de aanwezigen klaagde over de „Randstedelijke commissie” die het discussiestuk had geschreven. Tweede Kamerlid Jaco Geurts was duidelijk. „Ik sta hier niet om het Wetenschappelijk Instituut te verdedigen, en dat ga ik ook niet doen.”

Leonard Geluk, de voorzitter van de commissie die het stuk schreef, gaf aan dat het woord „belangrijker” zal worden vervangen. De verschillende aspecten, waaronder export, moeten „in balans” komen.

In een stampvol zaaltje werd in de ochtend het stikstofprobleem besproken, en de kritiek was soms fel. Over de onduidelijkheid die vorige maand ontstond over het verschil tussen voorstellen uit Den Haag en de uitwerking van de provincies, en dat vooral de landbouwsector nu de zwartepiet krijgt toegespeeld.

Het kabinet komt naar verwachting begin volgende week met voorstellen om de stikstofcrisis aan te pakken. Eerste prioriteit is daarbij het weer op gang brengen van bouwprojecten.

De partij zwaaide ook drie oudgedienden uit. Wim van de Camp, oud-Kamerlid en Europarlementariër, en Elco Brinkman, onder meer voormalig senator en minister, kregen een speldje uitgereikt van partijvoorzitter Rutger Ploum.

Het luidste applaus was voor Sybrand Buma, die eerder dit jaar het fractievoorzitterschap in de Tweede Kamer verruilde voor de burgemeesterspost in Leeuwarden. Hij riep vervolgens zijn opvolger, Pieter Heerma, het podium op. „Dit doet me meer dan ik had gedacht”, zei een geëmotioneerde Heerma, die lang met Buma samenwerkte. „Jij bent mijn leermeester, dank daarvoor.”