Wie via het dorp Marrum door de uitgestrekte weilanden Wânswert (Wanswerd) nadert, kan de Petruskerk niet missen. Het monumentale godshuis is gebouwd op een terp en steekt boven de andere bebouwing uit. De begraafplaats ligt in een ring om de kerk heen. Een keermuur zorgt ervoor dat kerk en kerkhof niet verzakken.

Een houten bordje met de tekst uit 2 Kronieken 30:8, „Geeft den Heere de hand en komt tot Zijn heiligdom”, siert de muren van de eenvoudige consistorie. Op 25 september 2018 hield de gemeente Wânswert/Jislum de laatste eredienst in de Petruskerk. De SAFT nam de verantwoordelijkheid voor het kerkgebouw aan het Tsjerkepaed over.

E. Tabak, kerkrentmeester, heeft vrede met de overname. „Ik kan mijn geloof overal belijden, hoewel in de Petruskerk veel herinneringen liggen. Ik ben hier opgegroeid, gedoopt en getrouwd.” Zijn vrouw, S. Tabak-Tolsma, eveneens kerkrentmeester, heeft er meer moeite mee. „Zo’n 800 jaar is hier het Woord verkondigd. Het doet me veel pijn dat de gemeente Wânswert-Jislum wordt opgeheven en de deuren van de Petruskerk niet meer elke zondag opengaan.”

De laatste dienst, waarin gepreekt werd uit het Kerstevangelie, is bewust sober gehouden. „Het zou anders voor veel mensen te emotioneel zijn geweest.”

De gemeente was klein geworden. Zo’n 10 à 15 van de 70 leden bezochten nog de zondagse eredienst, inclusief predikant en kerkenraad. „Dat is te weinig om een gezond kerkelijk leven te hebben”, meent S. Tabak. De gemiddelde leeftijd lag tussen de 50 en 60 jaar.

Bladgoud

Het echtpaar typeert de Petruskerk als „sober.” De muren zijn wit, de kerkbanken en het vloerkleed bruin en het dak is donkergroen. „In de banken aan de linkerkant zaten vroeger de mannen en aan de rechterkant de vrouwen. De stoelen zijn gemaakt door Michael Thonet, een Duits-Oostenrijkse meubelmaker die beschouwd wordt als een van de grootste pioniers als het gaat om meubeldesign.”

Blikvanger is het roodbruine Hartdorfforgel met witte en gouden krullen. „Mijn vader heeft de witte krullen van bladgoud voorzien”, vertelt E. Tabak. Het orgel is onlangs nog gerestaureerd en van een vrij pedaal voorzien. „Ieder jaar wordt op dit orgel rond Hervormingsdag een orgelconcert gegeven. Deze traditie zal ook door de leden van de nieuwe commissie worden voortgezet”, aldus S. Tabak.

De overnameprocedure heeft drie jaar geduurd. Er kwam veel op het kerkrentmeestersechtpaar en de kerkenraad af. „Beleidsplannen moesten worden gemaakt, met de classis moest worden overlegd en alles moest notarieel geregeld worden.” Zowel de gemeente Burdaard als de gemeente Wânswert/Jislum is opgeheven, om vanaf januari 2020 verder te gaan als de gemeente Burdaard-Wânswert-Jislum.

Landerijen

De kerk heeft altijd veel bezittingen gehad. Te denken valt aan de school, sommige huizen in het dorp en een haven. Deze eigendommen zijn allemaal overgedragen. De kerk bezit nog wel verschillende landerijen. „De boeren pachten het land van de kerk. Dat is ruim voldoende om de uitgaven te dekken”, aldus E. Tabak.

De inboedel, zoals het avondmaalszilver en de kanselbijbel, neemt de SAFT met het gebouw over. De gefuseerde gemeente zal eens in de twee maanden een dienst beleggen in de Petruskerk. „Dat hebben we bij de overname besloten.”

Stichting Alde Fryske Tsjerken

De Petruskerk in Wânswert is de 52e Friese kerk die Stichting Alde Fryske Tsjerken (SAFT) beheert. De SAFT wil monumentale kerken in Friesland herstellen en voor verval behoeden. Ze neemt daarom kerkgebouwen over van kerkelijke gemeenten die onvoldoende financieel of bestuurlijk draagvlak hebben om het kerkgebouw te beheren. In het proces van overname stelt de plaatselijke gemeenschap een lokale commissie in met leden van binnen en buiten de kerkelijke gemeente. Deze commissie is verantwoordelijk voor het onderhoud, het toezichthouden en het organiseren van activiteiten in de kerk. De SAFT begeleidt deze lokale commissies. De stichting viert op 9 september 2020 haar 50-jarig jubileum.