Als tiener zat Zwaan anders in zijn vel. „Ik gaf niks om gezondheid, kwam nauwelijks in beweging, ging laat naar bed, rookte, snoepte, at witbrood en dronk veel cola. Bij McDonald’s en de snackbar was ik vaste klant.”

Toen hij 18 werd, voelde hij zich vaak moe en depressief. De huisarts stelde voor een medicijn te gaan slikken. „Ik ging me verdiepen in psychologie en las dat pillen wel werken, maar dat je terug bij af bent als je ermee stopt. Op een gegeven moment las ik dat als je anders gaat eten, je je ook anders kunt gaan voelen.”

De knop ging om. Zwaan ging aan de slag met zijn voeding. „Eerst geloofde ik alles wat de marketeers uit de voedingsmiddelenindustrie beweerden. Als ik producten zag waarop stond vermeld ”met antioxidanten” dacht ik: die moet ik hebben. Tot ik ontdekte dat veel van zulke bewerkte producten stampvol zitten met suikers en geraffineerde vetten. Onderaan bungelt dan nog een antioxidantje zoals vitamine C. Zo leerde ik snel bij.”

Zwaan merkte dat zijn nieuwe eetpatroon hielp. Hij viel af en zijn huid veranderde. „De pukkels verdwenen en mijn huid werd minder schilferig.”

Na de pabo gaf Zwaan les in het basisonderwijs. Vervolgens op een middelbare school. De interesse voor voeding was echter gewekt. „Ik las boeken, bezocht lezingen en deed research op internet. Op een gegeven moment zeiden vrienden tegen me: „Waarom ga je niet iets doen met al die kennis over voeding?””

Opnieuw ging er een knop om. „Toen ik op internet een eerste artikel publiceerde, werd dat veel gelezen.”

Inmiddels is Zwaan acht jaar verder. Het onderwijs heeft hij vaarwel gezegd. Hij struint nu dagelijks over websites als PubMed en Medline, twee grote onlinedatabases van publicaties uit wetenschappelijke tijdschriften.

„Ik heb een nieuwsgierige geest en geniet van nieuwe informatie. Als de samenvatting van zo’n artikel relevante gegevens bevat, koop ik de volledige publicatie en schrijf erover op mijn website. Daarbij probeer ik voor consumenten zo veel mogelijk een vertaalslag te maken naar praktische adviezen voor alledag, altijd met een doorverwijzing naar de bron. Belangrijk is steeds dat je niet op de resultaten van één studie afgaat, maar kijkt naar het totaalbeeld dat uit meerdere onderzoeken naar voren komt.”

Supplementen

Zijn website telt momenteel zo’n 800 artikelen. „Ik heb onlangs diverse artikelen van de site verwijderd. Ze dateerden uit de begintijd en waren verouderd of ik vond de informatie te gekleurd. Ik wil zo objectief mogelijk zijn. Toen ik startte met mijn website ahealthylife.nl was ik een aanhanger van de orthomoleculaire voedingsleer en geneeskunde, simpel gezegd het slikken van vitaminepillen. Dat spoor heb ik meer en meer verlaten. De meeste supplementen zijn synthetisch. Ze worden door farmaceutische bedrijven geproduceerd. De supplementen bevatten geregeld hoge doseringen en vaak hulpstoffen zoals glansmiddel of siliciumdioxide. Dat zijn stoffen waar niemand op zit te wachten. Ik ga voor echt goede voeding.”

Zwaan noemt als voorbeeld het spoorelement selenium. „Een enkele paranoot per dag en je krijgt voldoende selenium binnen en nog allerlei andere nuttige stoffen erbij.” Lachend: „De noten zijn ook lekkerder dan een voedingssupplement.”

Fruit en groente bevatten duizenden stoffen die elkaar onderling versterken en aanvullen en de opname in je lichaam optimaliseren, zegt Zwaan. „Een groot deel van die stoffen is overigens onbekend en van de bestanddelen die wel bekend zijn, weten we nog niet precies wat ze allemaal doen in het lichaam. Dat zet ons met twee benen op de grond: we weten eigenlijk nog maar weinig van de waarde van goede voeding.”

Nieuwsbrief

Iedere zondag verstuurt Zwaan per mail een nieuwsbrief naar 120.000 lezers die zich daarvoor hebben geregistreerd. Ook Unilever en het Voedingscentrum volgen Zwaan. „De inhoud van de berichten stem ik zo veel mogelijk af op wat er in de media speelt. Ik schrijf de nieuwsbrief een paar dagen voorafgaand aan publicatie en doe daar –het uitzoekwerk meegerekend– soms wel drie dagen over.” Zwaan krijgt tientallen, soms honderden reacties, per nieuwsbrief. „Ik probeer die zo veel mogelijk te beantwoorden. Ik bied echter geen persoonlijke consulten aan.”

Het luistert nauw wat hij schrijft, zegt Zwaan. „Er zitten lezers tussen die slimmer zijn dan ik. Soms reageert er een expert op voedingsgebied. Dat scherpt je geest. Zo nodig plaats ik een correctie in een volgende nieuwsbrief of op de website.”

Open Universiteit

Zwaan volgde een module over voeding en gezondheid aan de Open Universiteit en deed recent zijn laatste tentamen. „De studie ging diep. Uiteraard vergeleek ik de lesstof met wat ik uit wetenschappelijke onderzoeken destilleerde. De lesstof bleek tot mijn verbazing best actueel.”

Inmiddels volgt Zwaan een nieuwe studie: het analyseren en interpreteren van wetenschappelijk onderzoek. „Stilstand is achteruitgang. Het is ook goed om te weten hoe je de waarde van studies kunt wegen.”

Er zijn volgens Zwaan nog veel hiaten in de voedingswetenschap. „Het terrein is breed. Neem magnesium. Zo’n mineraal speelt een rol in honderden biochemische processen in het menselijk lichaam. Dat is echt verbazingwekkend. Magnesium verlaagt de bloeddruk, stimuleert de aanmaak van boodschapperstoffen in het zenuwstelsel en de aanmaak van het slaaphormoon melatonine, het heeft een ontstekingsremmende werking. Maar dat is lang niet alles. Magnesium heeft veel meer functies waarvan we weinig tot niets weten. Ons lichaam zit zo complex in elkaar.”

Artsen nemen de voedingswetenschap volgens Zwaan nog te weinig serieus. „Het is nodig dat dokters gaan zien dat het niet gaat om uit de duim gezogen inzichten, maar dat deze kennis een wetenschappelijke basis heeft. Ik zie gelukkig verandering. Steeds meer artsen raken geïnteresseerd in de kracht van voeding. Onlangs ben ik gevraagd voor een lezing aan de VU voor medisch studenten. De collegezaal zat helemaal vol. Heel leuk om te doen, trouwens.

Ik ben niet tegen het gebruik van medicijnen, zeker niet. Maar er wordt soms te snel naar gegrepen. Dat ligt niet alleen aan artsen. Er zijn patiënten die niets willen veranderen aan hun voeding of leefstijl. Anderen willen dat echter wel. Die hebben recht op een goed advies van hun arts.”

In de adviezen van het Voedingscentrum kan Zwaan zich redelijk goed vinden. „Ik ben het vaker eens dan oneens met de aanbevelingen. Veel Nederlanders zouden er qua eetgewoonten op vooruitgaan als ze zouden overschakelen op wat het Voedingscentrum adviseert.”

De hoeveelheid koolhydraten die wordt geadviseerd, mag van Zwaan wel een tandje minder. „Het Voedingscentrum baseert zich voor de samenstelling van de schijf van vijf op de standpunten van de Gezondheidsraad. Die kijkt naar de stand van zaken in het voedingsonderzoek. Maar vaak gaat het om door de voedingsmiddelenindustrie gesponsorde studies. Dat is een manco. Ik heb dat ook gezegd tegen de mensen van het Voedingscentrum toen ik hen op hun uitnodiging bezocht. Ze vonden dat eigenlijk ook, maar wezen op de praktijk: onderzoek is vaak alleen mogelijk als bedrijven meebetalen. De overheid subsidieert niet alles.”

Bronnen

Jammer vindt Zwaan het dat het Voedingscentrum niet verwijst naar studies waarop de adviezen zijn gebaseerd. „De Canadese voedingsrichtlijnen vermelden die wel. Zo kan iedereen zien waarop de aanbevelingen zijn gegrond. En de Canadezen maken bewust geen gebruik van gesponsorde studies.”

De site van Zwaan is ook voorzien van een webwinkel. Vormt dat geen gevaar van belangenverstrengeling? „Nee”, zegt Zwaan. „Ik verkoop geen vitaminepillen. Ruim 90 procent van de producten in de webwinkel is non-food, zoals juicers, blenders, schoonmaakmiddelen, verzorgingsproducten enzovoorts.”

Die verkoop loopt goed. „Zo verdien ik mijn inkomen en kan ik mijn kosten betalen. Het opvragen van wetenschappelijke studies kost me jaarlijks duizenden euro’s en ook het in stand houden van de website en het huren van ruimte op computerservers brengt de nodige kosten met zich mee.”

Het ideële motief, het delen van kennis over voeding, vormt echter de belangrijkste drijfveer voor zijn activiteiten, zegt Zwaan. „Goede voeding kan, naast beweging en reductie van overmatige stress, de gezondheid van mensen bevorderen. Onze huidige westerse voeding bevat gemiddeld te veel calorieën en te weinig waardevolle vitamines, mineralen en voedingsvezels. Gebruik voor je dagelijkse voeding daarom zo veel mogelijk onbewerkte producten en veel groente en fruit.”

Gewoonten zijn belangrijk, benadrukt Zwaan. „Die bepalen of je op de langere termijn gezond blijft of dat je gezondheid gaat tanen. Het beste is om zo jong mogelijk te beginnen met gezond te leven. Met alles wat je in je mond stopt, geef je je gezondheid een duwtje in de goede of de verkeerde richting.”

Software

Voedingskundige Juglen Zwaan, die in zijn jonge jaren ook een ICT-opleiding volgde, heeft zelf een softwareprogramma geschreven om voedingswaarden van producten te analyseren. Veel websites vermelden bijvoorbeeld welke voedingsstoffen een avocado bevat. Op de website van Zwaan staat er dan ook bij vermeld wat de hoeveelheden zijn per 100 gram en hoeveel procent dit is van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH).

„Zo kun je ook een top tien maken van producten die bijvoorbeeld de meeste B-vitamines, omega 3-vetzuren, magnesium of selenium bevatten. Dat soort informatie tref je niet aan op andere voedingswebsites in Nederland”, zegt Zwaan.

Avocado’s

Avocado’s zitten bomvol met het omega 9-vetzuur, ook wel oliezuur genoemd. Wetenschappers hebben ontdekt dat oliezuur kan bijdragen aan het verlagen van ontstekingen en aandoeningen aan het hart- en vaatstelsel. Door het eten van een avocado kan het risico op het metaboolsyndroom verlaagd worden. Mensen met het metaboolsyndroom hebben meestal last van een hoge bloeddruk, overgewicht, hoge cholesterolwaarden en diabetes. Als je een avocado aan je salade toevoegt, verhoog je de opname van de plantaardige antioxidanten met 2,6 tot 15 keer. Ook in de pit zitten veel voedingsstoffen. De pit kun je eten door deze te malen in een blender.

(Bron: ahealthylife.nl)

Paranoten

Paranoten bevatten per 100 gram 1917 microgram selenium. Dat is ruim 3000 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) van dit mineraal. Selenium is een bijzonder krachtige antioxidant die lichaamscellen beschermt. Selenium vermindert daarnaast de schadelijkheid van zware metalen, onder andere door de opname daarvan te belemmeren. Vooral de schildklier is afhankelijk van voldoende selenium. Selenium kan tegen verschillende vormen van kanker werken. Het is aan te raden om niet meer dan vijf paranoten per dag te eten, omdat anders de kans bestaat dat ons lichaam te veel selenium binnenkrijgt. Het selenium in paranoten is zeer goed opneembaar, twee paranoten laten de antioxidantenzymen in het bloed al meetbaar stijgen. Onderzoekers ontdekten dat een handje paranoten de cholesterolspiegel al enorm kan verbeteren. Het eten van twee paranoten is goed voor ongeveer 100 microgram aan selenium.

(Bron: ahealthylife.nl)