Dat stelt Sidney Jones, onderzoeker bij de Australische denktank Lowy Institute, in een rapport dat vorige week verscheen. Een golf van geweld teisterde de afgelopen maanden de Indonesische provincies Papoea en West-Papoea. Papoeabetogers gingen massaal de straat op om te protesteren tegen racisme en voor zelfbestuur.

In de plaats Wamena vielen twee weken tijdens protesten tegen de Indonesische regering nog 33 doden. En de onrust is nog niet uit de lucht.

De Indonesische overheid maakt in reactie op het onafhankelijkheidsstreven extra werk van het bevordering van Indonesisch nationalisme, onder meer door overal de vlag op te hangen. Hierdoor vervreemdt de overheid zich nog meer van de Papoea’s, betoogt de onderzoeker.

Volgens Jones circuleren er hoofdzakelijk twee beelden in de media. Het eerste beeld bedient Indonesisch publiek: hardwerkende Indonesische migranten vallen ten slachtoffer aan gewelddadige Papoea’s. De tweede versie is leidend in de internationale media en benadrukt de onderdrukking en discriminatie van de Papoea’s door Indonesië.

Beide visies berusten op waarheid, maar zullen elkaar nooit vinden, zegt Jones. In de eerste situatie is er geen aandacht voor de onderliggende redenen van het protest op Papoea. In de tweede weergave is er geen oog voor het geweld en intimidaties van de naar onafhankelijkheid strevende Papoea’s tegen immigranten van andere eilanden.

In de bovengenoemde beeldvorming ontbreken echter een aantal elementen, betoogt Jones. De Indonesische overheid zal haar beleid hier op moeten aanpassen, wil zij de situatie in Papoea tot een goed einde brengen.

Papoea is de afgelopen twee decennia overspoeld met geld, afkomstig van de Indonesische regering en bedoeld voor educatie en infrastructuur in Papoea. De hoogte van het bedrag wordt bepaald op basis van aantal inwoners. Veel lokale Papoea elites in de centraal gelegen hooglanden gaven fictieve bewonersaantallen op om zo meer geld binnen te halen, aldus Jones.

Een gedeelte van dit overtollige overheidsgeld heeft zijn weg gevonden richting onafhankelijkheidsorganisaties, zegt Jones. Ook werd een deel besteed aan goederen en diensten die migranten leveren. Dat heeft een toestroom van migranten aangewakkerd.

Wil de Indonesische overheid het conflict werkelijk aanpakken, dan zullen er volgens Jones allereerst eerlijke cijfers moeten komen over het aantal migranten in Papoea en West-Papoea. De onafhankelijkheidsbeweging verwijt de Indonsische overheid namelijk een actief migratiebeleid te voeren om de inheemse bevolking te marginaliseren.

Van belang is ook dat de overheid een onafhankelijk onderzoek instelt naar de gewelddadigheden en het optreden van de politie evalueert. Aan dat optreden valt volgens Jones het nodige te verbeteren: de politie moet mensen bijvoorbeeld oppakken om strafbare feiten en niet op de weinig concrete verdenking van rebellie, betoogt hij.