Het schrijven van 18 augustus is aan alle directeuren van de Nederlandse gevangenissen gericht. De bazen van deze inrichtingen krijgen ook te horen dat ze de geldende regels voor het incidenteel versneld ontslag beter moeten naleven. Tot voor kort kwamen veroordeelde geweldplegers niet in aanmerking voor deze noodmaatregel.

Het ministerie van Justitie is hierop teruggekomen, om te voorkomen dat verdachten van misdrijven die in voorarrest zitten, op vrije voeten komen. Kennelijk vindt Justitie deze groep belangrijker dan veroordeelden van geweldsmisdrijven die het grootste deel van hun straf erop hebben zitten. Als geweldplegers niet door de toetsing van de IVO–regeling komen, biedt justitie vanaf nu ook een mogelijkheid dat ze onder elektronisch toezicht naar huis kunnen.

De geweldplegers mogen alleen een verzoek voor een incidenteel versneld ontslag doen als zij in het afgelopen half jaar minimaal twee keer met goed gevolg een onbegeleid verlof hebben gehad. Tevens moet het Openbaar Ministerie (OM) met het IVO van een geweldpleger instemmen.

Uit de brief van de Dienst Justitiële Inrichtingen blijkt verder dat de uitvoering van de IVO–regeling moeizaam en niet altijd goed is verlopen. Daarom heeft deze dienst enige tijd geleden een werkgroep gevormd, die de uitvoering van de IVO–procedure moet verbeteren.

De gevangenisdirecteuren krijgen in de brief te verstaan dat ze een einde moeten maken aan het toewijzen van versneld ontslag aan gevangenen die nog een andere gevangenisstraf moeten uitzitten. Tevens moet de eveneens „gegroeide praktijk" van het vrijlaten van gedetineerden die hun crimineel verdiende geld nog niet aan justitie hebben afgedragen, „onmiddellijk worden beëindigd". Als criminelen weigeren terug te betalen, moeten ze namelijk achter de tralies blijven.

Het Wetenschappelijk Onderzoeks– en Documentatie Centrum (WODC) becijferde nog geen jaar geleden dat het tekort aan gevangeniscellen het komende jaar zou verdrievoudigen. Plannen van meer personen op een cel en andere vormen van detentie waren al in die berekeningen verwerkt.

De forse stijging komt onder meer door de strengere aanpak van drugssmokkel op Schiphol, door steeds meer mensen die in hechtenis worden genomen omdat ze hun boete niet betalen en de toename van het aantal boetes. Verder blijken taakstraffen vaker te mislukken. De komende jaren worden nog meer taakstraffen opgelegd, waardoor ook hier een tekort ontstaat.