Wie zich aanmeldt via de app ”Mijn Bijbel” krijgt drie weken lang elke dag een Rembrandt te zien met het bijbehorende Bijbelverhaal en een kunsthistorische toelichting.

Peter Siebe, eindredacteur bij het NBG, zegt op deze manier de verhalen uit de Bijbel voor het voetlicht te willen halen. „We zien in de samenleving dat de kennis van de Bijbel sterk afneemt. Zo’n Rembrandtjaar is een mooi aanknopingspunt om kunstliefhebbers kennis te laten maken met de Bijbel.”

Daarnaast wil het NBG Bijbellezers bereiken. „De kunsthistorische toelichting bij elk schilderij verrijkt het Bijbelverhaal. Met het leesplan kijk je als het ware over Rembrandts schouder mee. Dat is de kracht van verbeelding.”

Het NBG werkt samen met Frauke Laarmann-Westdijk, docent kunstgeschiedenis aan de Open Universiteit. Zij verzorgde vrijdag een lezing over Rembrandt en de Bijbel voor studenten.

Gelijkenis

Kunst als middel om mensen in contact te brengen met de Bijbel: een beproefde methode, volgens dr. Sjaak van den Berg, algemeen directeur bij de IZB, een vereniging voor zending binnen de Protestantse Kerk in Nederland. „Het lijkt op het vertellen van een gelijkenis. Je begint bij wat mensen wel weten, om ze vervolgens te brengen bij wat ze niet weten.”

In dezelfde categorie vallen volgens Van den Berg de optredens van Kees van der Staaij tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen (APB). Van der Staaij gebruikte Rembrandt zeker twee keer in zijn politieke loopbaan. Tijdens de APB van 2014 nam de SGP-fractievoorzitter, laat in de avond, een Rembrandtbijbel mee naar het spreekgestoelte en las daar de gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan voor.

Tijdens de laatste APB bood hij het kabinet én Kamervoorzitter Arib een reproductie aan van Rembrandts schilderij ”Terugkeer van de Verloren Zoon”, en baseerde hij zijn verdere betoog op reflecties over dit schilderij.

Van der Staaij wil naar eigen zeggen met behulp van Rembrandts kunst „dichter bij het brede publiek komen.” „Als SGP-politicus heb ik een boodschap voor iedereen en wil ik ook seculiere mensen bereiken, niet alleen een verhaal houden dat voor gelovigen interessant en relevant is.”

Van Rembrandt kan niemand ontkennen dat hij tot onze Nederlandse cultuur behoort, zegt Van der Staaij. „Rembrandt is van iedereen.” Een mening waar IZB-bestuurder Van den Berg zich in kan vinden. „Rembrandt is een ijzersterk merk. Iedereen kent ”De Nachtwacht”.” Hij denkt niet dat het initiatief handelt in strijd met de eigen bedoelingen van de meesterschilder. „Rembrandt heeft zelf geschilderd met verwijzingen naar de Schrift. Hij heeft de Bijbel op een bepaalde manier geïnterpreteerd en die interpretatie weergegeven in zijn kunst.”

Vrucht

De SGP-fractievoorzitter kreeg veel reacties op zijn optreden in de Tweede Kamer. Van Kamerleden, ministers, mensen uit het land. „Sommigen hebben het verhaal in de Bijbel er nog eens op nageslagen. Het mooiste zou natuurlijk zijn als op deze wijze het zaad van het Woord vrucht mag dragen.”

Van den Berg denkt dat Rembrandt een goede ingang naar de Bijbel kan zijn, zeker voor mensen die visueel zijn ingesteld en zich makkelijk laten raken door een beeld. „Maar de kunst moet niet op zichzelf staan. Door een schilderij zonder uitleg leert iemand God niet kennen.”

Worden geïnteresseerde kunstliefhebbers met de Rembrandtroute in de val gelokt? Van den Berg ontkent dat. „Het is duidelijk dat het leesplan vanuit het NBG komt. Mensen kunnen weten dat er een link met de Bijbel is. Bovendien: kunsthistorici moeten de Bijbelse geschiedenissen kennen, anders begrijpen ze de verwijzingen niet.”

NBG-eindredacteur Siebe hoopt met de Rembrandtroute enkele duizenden mensen te bereiken. Toch dient het Rembrandtleesplan geen expliciet missionair doel, zegt hij. „We brengen via de schilderijen de Bijbel onder de aandacht en natuurlijk hopen we dat mensen daardoor aanhaken en de Bijbel opendoen. Dat geven we in vertrouwen over aan God.”