Eerste stuk Nederland 75 jaar geleden bevrijd
„De aanblik van de eerste jeeps was ontgoochelend: sigarenkistjes op wielen - als ze daarmee de oorlog moeten winnen, het zag er somber uit!” Zo omschreef de Limburgse dorpsonderwijzer Jef Warnier de aankomst van de eerste Amerikaanse soldaten op 12 september 1944 in het grensdorpje Mesch. Donderdag is het precies 75 jaar geleden dat het dorp, en daarmee het eerste stukje Nederland, werd bevrijd.
Warnier beschreef de opmars van de eerste Amerikaanse soldaten van de Old Hickorydivisie die op dat moment oprukten vanuit de Belgische Voerstreek en Mesch binnenvielen. Na hevige gevechten die ruim twee uur duurden, wisten de Amerikanen de Duitsers uit Mesch verdrijven.
Twee dagen later werden de Duitsers verdreven uit Maastricht, de eerste bevrijde stad van Nederland. De gemeenten Eijsden-Margraten, waar Mesch deel van uitmaakt, en Maastricht staan van donderdag tot en met zondag met een reeks van feestelijke activiteiten stil bij de start van de bevrijding van Limburg en Nederland.
Toenmalig burgemeester Nahon van het oostelijk van Mesch gelegen Noorbeek stuurde op 12 september 1944 een telegram naar koningin Wilhelmina dat zijn gemeente de eerste in Nederland was, die bevrijd zou zijn. Dat blijkt achteraf voorbarig: delen van Noorbeek werden pas de 13de bevrijd. „In elk geval is Mesch het eerste Nederlandse dorp dat bevrijd is”, zegt Jo Purnot, medeschrijver van het boek ‘De bevrijding van Eijsden-Margraten in september 1944’.
Bij de strijd rond het huidige gebied van de gemeente Eijsden-Margraten sneuvelden veertien Amerikanen. Aan Duitse kant lieten zo’n honderd soldaten het leven.
De bevrijding van Maastricht op 14 september leidde tot een uitbarsting van vreugde, maar ook van geweld tegen iedereen die van collaboratie werd verdacht. Op 18 september bezocht prins Bernhard de pas bevrijde stad. Hij toonde zich optimistisch en zei volgens een bericht in het Parool toentertijd te verwachten dat de Duitsers binnen een paar weken uit ons land verjaagd zouden zijn. Het zou echter nog tot 5 mei 1945 duren, voor heel Nederland bevrijd was.