Steeds meer vakantiebestemmingen zuchten onder zo’n enorme toeloop van toeristen, dat de situatie onhoudbaar dreigt te worden en onleefbaarheid op de loer ligt als het gaat om de plaatselijke bevolking. Die beschrijving geldt voor buitenlandse steden als Venetië en Dubrovnik, maar ook voor populaire plaatsen in eigen land als Amsterdam en Giethoorn. Wanneer de balans naar de verkeerde kant doorslaat, wordt doorgaans gesproken over ‘overtoerisme’.

Deze ontwikkeling is deels te wijten aan sociale media, want iedereen wil die ene beroemde Instagramfoto namaken. Daarnaast heeft het te maken met toegenomen welvaart, goedkope vliegreizen en bevolkingsgroei. De verwachting is dat het aantal toeristen tot 2030 zelfs nog zal verdubbelen ten opzichte van vandaag. Voor rustzoekers is dat een nachtmerrie en kan het reden zijn om dan maar liever thuis te blijven.

Wandelvakantie

Zelf koos ik dit jaar voor een wandelvakantie op iets meer dan 300 kilometer afstand in het Bergisches Land. Zonder het vooraf te beseffen kwamen we terecht in wat je precies het omgekeerde van overtoerisme zou kunnen noemen, want tijdens die ene week ontmoetten we geen enkele andere vakantieganger. Die opvallende afwezigheid van toeristen valt vooral te wijten aan gebrek aan naamsbekendheid. Vrijwel niemand kent deze heuvelachtige streek die direct achter Bonn begint, tenzij je het aanduidt als de uiterste zuidwesthoek van het Sauerland.

Schilderachtig

In het schilderachtige Siegtal troffen we alle ingrediënten aan voor een geslaagde vakantie: romantische vakwerkhuizen, een meanderend riviertje, uitgestrekte bossen, golvende weidelandschappen, groene heuvels, een uitgestrekt stuwmeer, vriendelijke mensen en goedkope restaurants. In dit rivierdal zijn zestien themawandelingen uitgezet, variërend in lengte van 5 kilometer tot bijna 25. Sommige daarvan kun je uitlopen zonder ook maar iemand tegen te komen.

Zelfs voor een uitgesproken rustzoeker als ik was die stilte soms onheilspellend, zeker toen we onze lunch nuttigden op een bankje bij een verlaten kinderspeelplaats en er geen enkel geluid weerklonk. Her en der zagen we ook tekenen van achteruitgang en verval, zoals het verlaten hotel tegenover ons vakantiehuis en door bramenstruiken overwoekerde wandelpaden.

Verademing

Tegelijk was het een verademing en een geruststelling dat je de mensenmassa’s nog steeds kunt ontlopen en in alle rust kunt genieten van de natuur.

Zo bekeken heeft massatoerisme alle trekken van kuddegedrag en kun je het veelbesproken ‘toerismeprobleem’ in sommige streken juist ook definiëren als een tekort aan toeristen.

Naast overbevolkte toeristenvallen waar je over de hoofden kunt lopen zullen er altijd bestemmingen blijven bestaan die over hun hoogtepunt heen zijn of door de massa over het hoofd worden gezien. Reageren? hormann@refdag.nl