Vandaag, precies een week geleden, waren mijn vrouw en ik te gast bij een Nederlands echtpaar dat ons had uitgenodigd voor de avondmaaltijd. Dat is op zich nauwelijks een nieuwswaardig feit, ware het niet dat deze afspraak plaats had in de tuin van een witgepleisterde bungalow in een dorp in de Eifel. Daar komt nog bij dat we deze mensen helemaal niet kenden.

Een dag eerder had ik op Twitter een foto geplaatst van het schilderachtige dorpje Saarburg, waar we vanuit Trier heen waren gereden op onze huurfietsen. Een paar uur later ontving ik een reactie van dit echtpaar dat op amper zeven kilometer afstand van deze plek bleek te wonen. Bij die beslissing had een van mijn boeken een bepalende, zo niet doorslaggevende rol gespeeld.

Nieuwsgierig geworden stuurde ik een bericht terug en zo reden we een dag later die kant uit met een fles wijn op de achterbank. Op het terras vertelde de nu 62-jarige man dat hij enkele jaren geleden beroepsmatig geheel was vastgelopen na een reeks reorganisaties en ontslagen. Overmand door stress las hij het boek ”Het plakbandpensioen” en nam een drastisch besluit.

Op bezoek bij zijn zoon die werkt als piloot in Luxemburg en zelf in deze grensstreek woont, besloot het echtpaar spontaan een optie te nemen op een van de kavels in deze nieuwbouwwijk en de woning in Soest te koop te zetten. Daar zat geen hypotheek meer op, zodat de volledige opbrengst beschikbaar was om te investeren in de aankoop van dit grondstuk en de bouw van een woning naar wens.

Door de naar onze maatstaven absurd lage grondprijs en de acceptabele bouwkosten kon voor iets meer dan drie ton een energiezuinige, levensloopbestendige woning worden gebouwd met een warmtepomp, driedubbelglas en alle woonvertrekken op de begane grond. Eventuele zorgen over de energietransitie en de daarmee gepaard gaande kosten behoorden daarmee voorgoed tot het verleden.

Doordat de woning in Soest veel meer had opgebracht dan de totale bouwsom, was de man in staat om zijn baan op te zeggen en ruim zeven jaar eerder te stoppen met werken. Tot zijn officiële AOW-datum leeft hij van de overwaarde van het huis in Nederland en financiert daarmee feitelijk zijn eigen VUT. Je kunt ook zeggen dat zijn euro’s in Duitsland twee keer zoveel waard zijn als thuis.

Dat fenomeen heeft een naam en wordt aangeduid als geo-arbitrage, een term die in het Engelse taalgebied heel gebruikelijk is maar die zich tegelijk lastig laat vertalen. Het is de piloot uit Luxemburg die net over de grens in het veel goedkopere Duitsland woont, maar ook de Randstedeling die zich in de provincie voor hetzelfde geld een veel groter of mooier huis kan veroorloven.

Aan deze constructie zijn tal van nadelen verbonden, waarvan sommige verborgen zijn of pas op langere termijn een rol gaan spelen. Voor nu geldt slechts de vaststelling dat een vroegpensioen soms op onverwachte wijze kan worden vormgegeven en dat het geen kwaad kan daarbij buiten de bestaande kaders te denken. Of soms letterlijk over de grens te kijken.

De auteur is schrijver en publicist. Reageren? hormann@refdag.nl