Zegetocht Irene Brigade begon in Normandië
Het is komende week precies 75 jaar geleden dat ongeveer 1300 Nederlandse mannen landden op de stranden van het Franse Normandië. Zij vormden de Brigade Prinses Irene, het enige Nederlandse legeronderdeel dat aan het eind van de Tweede Wereldoorlog echt heeft meegevochten om Nederland te bevrijden. Het was en is nog steeds een bijzondere groep. „Iedereen in het leger is vreselijk jaloers op degenen die ons kenmerkende oranje-blauwe fluitkoord mogen dragen”, zegt generaal-majoor buiten dienst Rudi Hemmes (96), een Engelandvaarder die zich in 1943 bij de brigade in Engeland aansloot.
Nadat Duitsland Nederland in mei 1940 had bezet, vluchtte een deel van het leger naar het Verenigd Koninkrijk. Die groep werd bijeen geveegd onder de naam Detachement Koninklijke Nederlandse Troepen in Groot-Brittannië. Op 26 augustus 1941 kreeg het detachement de naam Prinses Irene Brigade, maar dat ging niet zonder slag of stoot. „We waren in het begin een rommelzooitje dat maar rondhing”, herinneren de laatste nog levende brigadeveteranen zich.
Prinses Juliana en prins Bernhard wilden daarom niet dat de brigade naar hun dochter Irene zou worden genoemd. Maar na een grondige reorganisatie kon koningin Wilhelmina het vaandel toch uitreiken met de woorden: „Het zal u gegeven zijn eenmaal als zegevierende bevrijders van Nederland met dit vaandel de vaderlandse bodem te betreden.”
En dat gebeurde op 20 september 1944. Onder Brits commando stak de brigade de Nederlandse grens over en rukte op naar Eindhoven. Enkele dagen later arriveerden de mannen bij de Waal in Nijmegen. Medio oktober vocht de brigade mee in de Slag om de Schelde. De Prinses Irene Brigade bevrijdde Tilburg en vocht bij Hedel en Heusden. Op 8 mei 1945 trok de brigade Den Haag binnen, waar de bevolking ze juichend stond op te wachten.
Hemmes: „En toen kregen we de Militaire Willems-Orde voor betoonde dapperheid. Maar we hadden gewoon gedaan wat een brigade moet doen, al waren we met veel te weinig mensen. We hebben nooit een dienstbevel geweigerd.”
De Brigade Prinses Irene is op 24 december 1945 officieel ontbonden. Wilhelmina maakte toen bekend dat het vaandel altijd zou blijven bestaan. Het hoort nu bij het 17 Pantserinfanteriebataljon Garderegiment Fuseliers Prinses Irene. Dit bijzondere legeronderdeel wordt ingezet bij alle ceremoniële Nederlandse plechtigheden. Nieuwe fuseliers krijgen bij de herdenking op het strand van Arromanches in Frankrijk het felbegeerde oranje-blauwe koord. En dan heffen ze het glas. Met Normandische calvados, de officiële regimentsdrank.