Een zegsman van Al-Sadr verklaarde dat de aanhoudende „Amerikaanse agressie” een onderhoud niet mogelijk maakte. Volgens Iraakse politieke leiders was de missie de laatste poging om Al-Sadr en zijn militie ertoe te bewegen hun opstand te staken zonder verder gewelddadig ingrijpen. Al-Sadr en de zijnen leveren al sinds 5 augustus slag tegen Amerikaanse en Iraakse eenheden in Najaf. Volgens ooggetuigen is de delegatie dinsdagavond laat naar Bagdad teruggekeerd.

De jonge, ambitieuze sjiiet houdt zich schuil in de Imam Ali-moskee, een sjiitiisch heiligdom dat intussen door de Amerikanen is omsingeld. Door de belangrijke religieuze status van het gebedshuis zijn de Amerikanen en hun Iraakse bondgenoten er nog niet binnengevallen.

De achtkoppige missie was in Najaf in opdracht van de Nationale Conferentie. Deze vergadering van Iraakse vertegenwoordigers van alle geloofs-, bevolkings- en politieke groepen stelt dezer dagen in Bagdad een tijdelijk parlement samen. De vergadering wordt overschaduwd door het aanhoudende geweld in Najaf. Aanvankelijk zou de conferentie dinsdag eindigen, maar wegens gebrek aan consensus is er nog een vergaderdag aan vastgeplakt.

De delegatie uit Bagdad stond onder leiding van een familielid van Al-Sadr, maar zeker geen bondgenoot. Deze Hussein Mohammed Hadi al-Sadr benadrukte dinsdag dat er „niet wordt onderhandeld.” „Dit is een vriendschappelijke missie namens de conferentie”, zei hij. De delegatie, die wel met medewerkers van Al-Sadr sprak, heeft voorgesteld dat de geestelijke een politieke rol gaat spelen, dat zijn militie wordt ontwapend en dat de moskee wordt verlaten.

De militieleden zullen na het vertrek niet worden vervolgd. Het is de bedoeling om deze veelal jonge strijders een nieuw perspectief te bieden, bijvoorbeeld in de vorm van een baan of scholing, maar concrete plannen zijn er niet, zo onderstreepte Jamal Benomar dinsdag in The Washington Post. Hij is namens de Verenigde Naties politiek adviseur bij de Nationale Conferentie.

Benomar waarschuwt ervoor dat zonder een concreet aanbod de meeste militieleden de wapens niet zullen neerleggen.

Tot dusver heeft Al-Sadr zich ook niet bereid getoond in te schikken. Hij verklaart geregeld over een oplossing van het conflict te willen spreken, maar tot resultaten leidt dat tot dusver niet. Kort voordat de Iraakse delegatie in Najaf aankwam met Amerikaanse helikopters, zei Al-Sadr dat hij voelt voor de bemiddelingspoging die het Vaticaan wil doen. Tegelijkertijd hielden de gevechten rond de moskee onverkort aan.

Het geweld blijft ook de hoofdstad in de greep houden. Een drukke straat in Bagdad is dinsdag met zware granaten bestookt. De aanslag was in de wijk Rashid, in het centrum op de oostelijke oever van de Tigris. Er zijn daardoor zeker zeven doden en enkele tientallen gewonden gevallen, volgens medische hulpverleners. Een van de afgevuurde projectielen was zo krachtig dat de autoriteiten onmiddellijk van een autobom uitgingen.

De beschieting maakte veel slachtoffers in de drukke straat met stoffenwinkels en kleermakers. Een van de projectielen landde in de afgeschermde sector in Bagdad waar de Amerikaanse ambassade is gevestigd en de door de Amerikanen aangestelde interim-bestuurders van Irak zijn gehuisvest. De mortiergranaat kwam neer tussen een conferentiecentrum, waar momenteel de Nationale Conferentie wordt gehouden, en het gebouw van de Iraakse regering.

Het is onwaarschijnlijk dat Amerikaanse militairen in Najaf de heilige plaatsen zullen bestormen om een eind te maken aan de opstand van Muqtada al-Sadr. Dat zei de Amerikaanse minister Rumsfeld van Defensie dinsdagavond laat.

„Het is onwaarschijnlijk dat Amerikaanse troepen diegenen zijn die met de heilige plaatsen te maken krijgen”, zei de bewindsman tijdens een interview in het PBS-programma ”The NewsHour with Jim Lehrer”. Volgens Rumsfeld ligt het voor de hand dat Iraakse troepen zich met de heilige plaatsen bezig gaan houden „omdat die zo belangrijk zijn in hun religie.”