De andere kant: het Ruhrgbied was ook de motor van de Duitse economie. Voor de wereldoorlogen, erin en zeker erna. Voor wie trouwens denkt dat er in Duitsland geen grote steden zijn: het Ruhrgebied telt dik 5 miljoen inwoners in steden en dorpen die bijna allemaal aan elkaar zijn vastgegroeid.

Inmiddels is het Ruhrgebied al lang niet meer het Ruhrgebied zoals hierboven beschreven. Het lawaai is gestopt met dat de staalfabrieken hun deuren sloten. De uitstoot van vuiligheid is stukken minder en de infrastructuur is verbeterd. Kortom: de vieze lucht die er aan de naam hing, is verwaaid.

In Duisburg is die verbetering te zien in Landschaftspark Duisburg-Nord. In de eerste jaren van de twintigste eeuw werd hier begonnen met de bouw van het zogenoemde Hüttenwerk. Oftewel: hoogovens voor de staalfabrieken van Thyssen Stahl AG. Uiteindelijk stonden er vijf gigantische hoogovens met torens en spoelvijvers en alles wat nodig was om staal te fabriceren. In zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog kreeg dit complex de wind in de rug. Want oorlog vraagt om staal. Heel veel staal. Het mannelijk personeel werd naar het front gestuurd en sterke vrouwen namen het mannenwerk over. Het is een inktzwarte vlek op de geschiedenis van dit complex.

Na de oorlog ging het opnieuw goed met de industrie in het Ruhrgebied. De economie moest worden opgebouwd en daarvoor was staal nodig. Maar aan het einde van de 20e eeuw zette de neergang in. Allerlei oorzaken leidden ertoe dat de hoogovens in 1985 gesloten moesten worden en dat het terrein van 180 hectare er verlaten bij lag.

Wat te doen? zo was de vraag. Afbreken, herbestemmen, of…? Het werd het laatste. Er werd hier een wonderlijk huwelijk voorbereid tussen industrie en natuur. Het was eigenlijk als het weer blank zetten van een ingepolderd stuk land. Industrie had zo’n honderd jaar de natuur in alles bestreden. Nu werden de industriedijken doorgestoken en kreeg de natuur het in 1994 voor het zeggen in Landschapspark Duisburg-Noord.

Wie wil zien hoe dit huwelijk zich ontwikkeld heeft, moet in de auto stappen en richting Duisburg rijden. Direct al bij de ingang van het park zijn er de hoge gebouwen. Verroest, maar stevig. Overal buizen en stalen bouwsels. Hoge trappen, immense schoorstenen. Het is bijna eng om de stilte die er heerst temidden van deze door mensen gebouwde reuzen te ‘horen’. Hier behoort de grond te dreunen van het lawaai. Maar niets van dit alles. Bomen, planten: ze hebben eerst aarzelend maar later resoluut de aanval op beton en staal ingezet. Met als gevolg dat er parkjes zijn ontstaan tussen de bouwwerken. Dat klimopplanten zich omhoogslingeren langs de trappen en dat waterplanten bezit hebben genomen van de grote bassins.

Ja, er zijn rondleidingen en gidsen. Maar het is veel mooier om gewoon maar te gaan lopen. Niks hoeft, alles mag. En als iets niet mag omdat het gevaarlijk is, staat dat duidelijk aangegeven. Hier heeft de mens het verloren, heeft hij zich met al z’n grootdoenerij overgegeven aan de natuur. Die stille kracht die sinds 1994 hier weer z’n werk doet. En die het landschapspark in Duisburg steeds unieker maakt. Ongehoord en ongezien is het wat er gebeurt als mens en industrie de witte –of is het de groene?– vlag hijsen en de natuur laten winnen.

Neem de tijd en loop en kijk en klauter. En kijk opnieuw. En sta vaak stil om vooral te luisteren naar wat hier niet meer te horen is.

Het Landschapspark Duisburg-Nord (Emscherstraße 71) is uitstekend per auto te bereiken. Parkeren en toegang zijn gratis. Een bezoek aan het immense park is een echt gezinsuitje, waarbij enig ouderlijk toezicht wel gewenst is. Voor openingstijden en meer info check de website: landschaftspark.de.