De roep om de publieke omroep reclamevrij te maken klinkt al jaren luider en luider, zeker nu de advertentie-inkomsten toch al teruglopen. Als de omroepen geen adverteerders hoeven te trekken, staan ze minder onder druk om zoveel mogelijk kijkers te trekken en dus voorrang te geven aan amusement, is de gedachte. Door reclame nog wel in de avonduren toe te staan, kiest de regeringscoalitie nu voor een minder duur compromis.

Het slecht bekeken derde net NPO3 blijft behouden. De jongerenzender moet wel plaats gaan bieden aan regionaal nieuws. NPO3 wordt een ‘venster’ waardoor kijkers hun eigen provinciale of regionale zender kunnen zien.

Omroepen met een grote achterban, die nu nog veel geld opstrijken, leveren wat in ten gunste van de kleintjes. Aspirant-omroepen hoeven voortaan ook niet meer 150.000 leden te werven om aanspraak te blijven maken op zendtijd. Een derde daarvan is straks genoeg. Voor omroep PowNed, ooit opgericht door GeenStijl, zou daardoor het doek vallen. WNL en Human kunnen wel blijven bestaan. NOS en NTR gaan samen.

Omdat de omroepen minder inkomsten kunnen vergaren met de verkoop van reclamezendtijd, schiet het Rijk te hulp. Minister Arie Slob (Media) legt 40 miljoen euro per jaar bij. De NPO zou dat extraatje dit jaar eigenlijk voor het laatst ontvangen. Met dat geld zijn de omroepen nog niet helemaal uit de brand. Het resterende gat van ongeveer 20 miljoen moeten ze zelf stoppen.

Over de toekomst van de NPO is maandenlang verhit onderhandeld. Slob concludeerde bij zijn aantreden dat het bestel op de schop moet, omdat de omroepen steeds minder verdienen aan reclame. Maar daarover werd de coalitie het niet zomaar eens. Regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie denken heel verschillend over hoe de publieke omroep eruit moet zien en hoe die moet worden bekostigd.

Slob wil de veranderingen nog niet bevestigen. Hij werkt nog aan een brief voor de Tweede Kamer waarin hij zijn plannen uiteenzet. Die zou nog deze maand volgen.