Suikerfeest onder de parasol in Amersfoort
Bilal (26) uit Amersfoort is moslim en werkt bij een bakkerij in Bunschoten. Of hij weet dat wereldwijd christenen voor moslims bidden tijdens de ramadan? „Ik krijg wel veel vragen van christelijke collega’s over mijn geloof, maar dat hebben ze mij niet verteld.”
Nee, de Afrikaan op straat in de Amersfoortse wijk Liendert heeft weinig te melden over de ramadan. „Ik ben christen en kom uit Eritrea”, zegt de man, terwijl hij op een deurbel drukt. Christen of niet, hij wenst zijn buren een goed Suikerfeest.
Liendert is een wijk met een hoog ‘DENK-gehalte’. Bij de in 2017 gehouden Tweede Kamerverkiezingen eindigde de beweging van Tunahan Kuzu met stip op één. Op deze dinsdag lopen her en der door de buurt moslimfamilies in hun mooiste kleren. Op de stoep proberen uitgelaten kinderen hun nieuwe cadeaus uit. Op een versierde krans op een huisdeur staat ”eid mubarak”, gezegend feest.
Een islamitisch uitziende man denkt even na over de vraag of hij iets wil vertellen over de ramadan en het Suikerfeest. „Kom mee naar mijn broer”, zegt hij dan. Hij snelt vooruit, blijft staan voor een schutting en roept „Hassan, Hassan.” Kort daarna zwaait de deur open en groeten beide mannen elkaar. De twee wisselen snel wat woorden. Kom verder, wenkt Hassan.
Triatlon
Onder een witte parasol in de tuin zitten vier mannen en een jongen aan tafel. Voor hen staat een theepot en een schaal met koekjes en nootjes. Via de open deur klinken vrouwenstemmen uit de woonkamer. „Wil je thee?”, vraagt Hassan. Hij houdt de theepot zeker twintig centimeter boven het glaasje en schenkt het handig vol.
De mannen zijn dinsdagmorgen naar de moskee geweest, vertellen ze. Daar vond het ramadangebed plaats. Na de preek zat de vastenmaand er officieel op. „We zeggen dan „eid mubarak” tegen elkaar”, zegt Hassan. „Daarna gaan we naar onze families.” „Ik noem het een triatlon”, vult zwager Bilal aan. „Ik bezoek overdag mijn ouders en schoonouders en vanavond ga ik langs bij mijn opa en oma in Tilburg.”
In werkelijkheid heet de 26-jarige student farmacie anders, maar hij wil onder geen beding met naam en toenaam in de krant. De man naast hem –wit petje op– wil zelfs helemaal niet geciteerd worden. „Dit feest is privé.” De bebaarde Mohammed heeft daar minder moeite mee. Een oudere oom staat al snel op. Hij wordt ergens anders verwacht.
Vasten is verplicht, blikken de Marokkaanse Nederlanders terug op de ramadan. „Het is een van de zuilen van de islam, een van de pilaren waardoor moslims het paradijs kunnen betreden.” Op zijn telefoon zoekt Mohammed een soera (Koranhoofdstuk) op om het betoog van zijn familielid te ondersteunen. „O jullie die geloven, het vasten is jullie voorgeschreven, zoals het voorgeschreven was aan degenen voor jullie, opdat jullie (Allah) zullen vrezen”, leest hij voor uit soera 2:183.
„Wil je nog thee?”, vraagt Hassan. Zonder antwoord af te wachten, schenkt hij het glaasje vol. Het ritueel herhaalt zich het komende uur enkele keren.
„God geeft je kracht om het vasten vol te houden”, zegt Bilal. Hij noemt de ramadan een soort detox – ontgiften. „Behalve aan de armen denken als je honger hebt, sta je ook stil bij de dingen die niet goed gaan in je leven. Als je bijvoorbeeld vloekt, maak je het vasten van die dag ongeldig. Daar strijd je dus tegen. Na de ramadan probeer je daar goed gevolg aan te geven.”
In Nederland is het niet moeilijk om ramadan te houden, vinden de mannen. Hassan: „Alleen in landen rond de evenaar is het moeilijk, want daar is het 22 uur per dag licht.” Bilal heeft een bijbaan in een Bunschotense bakkerij en vond het een beproeving toen hij collega’s zag eten. „Voor mijn gevoel heeft Allah mij extra beloond toen ik op dat moment het vasten volhield.”
Wereldwijd baden christenen afgelopen dertig dagen specifiek voor vastende moslims. „Dat is mij ontgaan”, zegt Bilal. „Ik krijg wel veel vragen van christelijke collega’s over mijn geloof. Maar ze hebben mij niet verteld dat ze voor me bidden.”
De man gelooft niet dat de gebeden veel zullen uitwerken, maar hij vindt het een mooi gebaar. Moslims doen in feite hetzelfde, zegt hij. „„Leid ons naar het rechte Pad”, bidden we in soera 1. In onze smeekbedes bidden we of Allah ook de ogen en harten van afgedwaalde moslims opent en die van mensen die andere religies aanhangen.”
Het is tijd om afscheid te nemen. Hassan moet nodig bij andere familie langs. „Hier”, dringt hij aan. „Neem nog een paar koekjes. Voor onderweg en voor je vrouw.”