Dat zegt Bé de Winter, lid van het dagelijks bestuur van Wetterskip Fryslân, in reactie op het plan van de Unie van Waterschappen om uiterlijk in 2034 geen populaties meer in Nederland te hebben. Muskusratten graven gangen en holen in dijklichamen, die daardoor hun kracht verliezen en gevoelig worden voor doorbraak. Dezer weken beslissen alle 21 waterschappen over het bestrijdingsplan van koepelorganisatie Unie van Waterschappen, waarover het Friesch Dagblad woensdag berichtte.

Vangsten

In bepaalde perioden van het jaar wordt aan de landsgrenzen extra intensief bestreden, zodat de muskusrat zich niet verder in het land kan vestigen. Die strategie past Wetter-skip Fryslân al langer met succes toe, vertelt De Winter.

„Onze vangers vangen nog maar zo’n vijfhonderd ratten per jaar, en vooral aan de grenzen van ons werkgebied. 25 jaar geleden vingen we nog 100.000 ratten per jaar. Wij streven ernaar om in 2021 op 250 vangsten te zitten.”

Specialistisch vak

Wetterskip Fryslân heeft dertig rattenvangers in dienst, onder wie één vrouw, die overigens niet fulltime met die taak bezig zijn. Het is een specialistisch vak. „Het is een traditioneel beroep: het is speurwerk en je moet precies op het juiste moment op de juiste plek zijn om je vallen te plaatsen. Het is van belang dat de knowhow behouden blijft. Onlangs hebben we nog een aantal jonge nieuwelingen aangenomen.”

De Friese rattenvangers worden geregeld ingehuurd door buurwaterschappen vanwege hun kundigheid, aldus De Winter.

De opsporingsmethoden zijn tegenwoordig modern. Met de zogeheten eDNA-methode kunnen sporen van dieren in oppervlaktewater aangetoond worden.

Verder zijn de kooien sterk verbeterd, waarbij de gevangen knaagdieren een aanmerkelijk kortere lijdenstijd hebben. „Er wordt natuurlijk ook kritisch naar gekeken: het gaat toch om het doodmaken van beestjes.”

Preventie

Waar het om gaat is dat voorkomen wordt dat populaties ontstaan of zich hervestigen. „We zetten dus met name in op preventie. Als je voorkomt dat die beestjes geboren worden, hoef je ze ook niet te doden. Die eDNA-methode helpt mee om in een vroeg stadium te kunnen ingrijpen.”

De Unie van Waterschappen zet ook in op de bestrijding van de even schadelijke beverrat. Door effectieve bestrijding in de grensstreken heeft die zich lang niet zo kunnen verspreiden als de muskusrat.

„Wetterskip Fryslân betaalt op basis van het aantal hectares behoorlijk mee aan de beverrattenbestrijding, hoewel er hier maar een stuk of twee gevangen zijn ooit. Maar omdat het zo belangrijk is om aan de grens te bestrijden zodat ze niet verder het land in kunnen komen, is het in ons belang dat het ook gebeurt.”