In de Gouwekerk in Gouda is onder de noemer ”Bible Art” een expositie ingericht van uitersten. De tentoongestelde werken zijn afkomstig uit de privécollectie van de Duitse arts Heinz Ess (1953), liefhebber en kenner van Dalí. Het verzamelen van kunst erfde hij van zijn vader; in 1974 nam hij alle (honderd) tekeningen, litho’s en gravures van hem over. Ess beperkte zich bij het verzamelen niet tot Dalí, ook Doré, Picasso, Rembrandt, Miró, Rodin en andere kunstenaars uit de afgelopen eeuwen hebben zijn belangstelling. De verzameling is inmiddels uitgedijd tot zo’n 1900 werken.

Een belangrijk deel van Ess’ collectie bestaat uit kunstwerken met een bijbelse voorstelling. Ruim 250 van deze litho’s, gravures, tekeningen zijn nu in Gouda samengebracht.

De verfijnde houtgravures van Doré (1832-1883) zijn wereldberoemd; zijn geïllustreerde ”Engelse Bijbel” werd meteen na publicatie in 1866 een groot succes. De gravures zijn generaties lang beeldbepalend geweest.

De Catalaanse kunstenaar Dalí (1904-1989) is vooral bekend van zijn extravagante kunstwerken en zijn surrealistische schilderijen. Voor zijn serie illustraties van Bijbelverhalen verdiepte hij zich echter grondig in de Bijbel. De kleurige litho’s die hij maakte „zijn de weergave van zijn gebroken en gekwelde ziel met al zijn verwarring en twijfels in de zoektocht naar God”, aldus de brochure die bij de tentoonstelling verscheen.

Dat de Duitser Otto Dix (1891-1969) zwart-wit-lithografieën maakte bij het evangelie van Mattheüs is, gelet op zijn atheïstische gedachtengoed, nogal merkwaardig. Wat Dix vooral fascineerde (hij maakte twee wereldoorlogen mee) was het lijden van de mens – en Jezus’ lijden en kruisdood stonden wat hem betreft hiervoor symbool.

Van een heel andere orde is het werk van de Frans-Duitse Gottfried Engelmann (1788-1839). Hij maakte 52 steendrukken van de fresco’s van Rafael in het Vaticaan, onder meer van de verbanning van Adam en Eva uit het paradijs.

In het werk van Marc Chagall (Franse kunstenaar van Joods-Wit-Russische komaf, 1887-1985) spelen Bijbelse thema’s een belangrijke rol. In Gouda zijn 41 kleurenlithografieën te zien uit de series ”Bible Verve I” uit 1956 en ”Verve II” uit 1960. Chagall wilde met zijn vaak mystieke werken een brug slaan tussen joden en christenen omdat die vanuit het Oude Testament ”broeders en zusters” zijn.

Als extra inbreng is aan de tentoonstelling werk van de Goudse kunstenaar Jan van Lokhorst (1954) toegevoegd. In opdracht van een bevriende relatie maakte hij acht schilderijen en ruim 100 tekeningen bij het bijbelboek Esther. De Bijbel is voor Lokhorst „de bron van alle (levens)wijsheid, het woord van God.”

”Bible Art. Van Dali tot Chagall” is tot en met 30 juni te zien in de Gouwekerk in Gouda. www.gouwekerk.com