Venezolanen in de ban van referendum
Een week voor de Venezolanen in een referendum over het aanblijven van president Hugo Chavez beslissen, zijn voor- en tegenstanders de afgelopen dagen massaal de straat opgegaan in de hoofdstad Caracas. Beide zijden zijn ervan overtuigd volgende week aan het langste eind te trekken. Peilingen wijzen in de richting van een nek-aan-nekrace.
Zijn aanhangers zien Chavez als een strijder voor de armen en als iemand die schoon schip maakt na decennia van corrupt bestuur. Tegenstanders betichten hem ervan een communistische dictatuur te willen vestigen.
„Over zeven dagen heeft Venezuela de kans om intolerantie, tweespalt, werkloosheid en honger een halt toe te roepen”, zegt oppositieleider Enrique Mendoza op een van de manifestaties in de hoofdstad.
Elders roepen tienduizenden in strijdbaar rood geklede aanhangers van de president luidkeels „Neen” tegen het referendum en „Door met de revolutie.” Ze weten zeker dat ze op 15 augustus zullen zegevieren.
Een protestmars van Chavez-aanhangers trok gisteren zo’n 900.000 aanhangers, weet burgemeester Freddy Bernal van Caracas. Bernal staat aan de kant van de president. „De oppositie is dood en zal door ons worden begraven”, roept hij triomfantelijk. De brandweercommandant van de hoofdstad heeft zo zijn twijfels over het genoemde aantal van 900.000 Chavez-aanhangers, maar durft tegelijkertijd de burgemeester niet tegen te spreken. Het waren er zeker meer dan 100.000, besluit hij.
Chavez sprak de menigte zelf toe. Een overwinning in het referendum is als een „homerun die landt op het gras voor het Witte Huis”, roept hij. Hem is er veel aan gelegen zichzelf neer te zetten als sterke man. In 2002 overleefde hij een kortstondige couppoging en hij beschuldigt de Amerikaanse regering ervan krachten die zijn val beogen te steunen. Washington wijst die beschuldiging van de hand en ook de Venezolaanse oppositie zegt geen plannen te hebben Chavez middels een staatsgreep af te zetten.
De Amerikanen zijn de belangrijkste klant van Venezolaanse olie, maar de betrekkingen tussen Washington en Caracas zijn gespannen wegens Chavez’ nauwe vriendschap met de Cubaanse leider Fidel Castro en zijn afkeer van het door de Amerikaanse regering gepropageerde vrijemarktdenken.
Om Chavez via een referendum af te zetten, heeft de oppositie meer stemmen tegen de president nodig dan de bijna 3,8 miljoen waarmee hij in 2000 werd herkozen. Als het lukt, worden er binnen dertig dagen nieuwe verkiezingen gehouden. De nieuwgekozen president maakt vervolgens de termijn van Hugo Chavez af.
Een van de fans van de populist Chavez, de 41-jarige werkloze arbeider Roberto Mendez, weet wel waar het de oppositie om te doen is. „Ze willen Chavez afzetten omdat hij geen schoothondje van de VS is”, zegt hij. „Daarom zijn wij, de ware patriotten, nu hier om Venezuela en de wereld te laten zien dat Chavez onze steun heeft en dat Venezuela altijd een vrij land zal blijven onder zijn bewind.”
Elders in de stad komt de oppositie samen, onder meer om naar rockbands te luisteren. Tegelijkertijd houden weer ergens anders in Caracas immigranten een manifestatie, om van hun afkeer van Chavez blijk te geven.
De Organisatie van Amerikaanse Staten woont het referendum bij als waarnemer. Volgens de chef van de missie in Venezuela, Valter Pecly Moreira, wijst alles er vooralsnog op dat de stembusstrijd eerlijk zal verlopen. Een test met de nieuwe touchscreen-schermen verliep gisteren in ieder geval vlekkeloos.