Waarvoor moet er precies gestemd worden?

Nederland telt 21 waterschappen. Deze worden elk geleid door een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. Het aantal algemene bestuursleden varieert tussen de 18 en de 30 leden. De meesten kunnen volgende week worden gekozen. Elk waterschap, ook wel hoogheemraadschap genoemd, heeft echter ook een aantal zogeheten geborgde zetels. Deze worden bemenst door personen met bepaalde belangen en specifieke deskundigheid. Denk aan vertegenwoordigers van bedrijven, boeren en mensen van natuurorganisaties. Een algemeen bestuur van een waterschap bepaalt het beleid dat door een dagelijks bestuur wordt uitgevoerd. De ‘baas’ van een waterschap is de zogeheten dijkgraaf of watergraaf.

Wat doet een waterschap?

Het zorgt er simpel gezegd voor dat mensen droge voeten houden en schoon drinkwater hebben. Een waterschap beheert en controleert het water, bijvoorbeeld door het onderhouden van dijken en sluizen. Verder zuivert een hoogheemraadschap afvalwater, houdt het de kwaliteit van zwemwater in de gaten en beheert het de natuur in en om het water.

Valt er echt iets te kiezen?

Er zijn kandidaten die zeggen dat de waterschapsverkiezingen belangrijker dan ooit zijn. Ze wijzen erop dat het klimaat verandert en refereren aan de grote droogte van afgelopen jaar. Een van de gevolgen van deze droogte is dat huizen verzakken. Vrijdag werd bekend dat Stichting Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) verwacht dat een miljoen huizen is verzakt of dreigt te verzakken.

Nu kan een waterschap weinig tegen droogte doen, maar het kan wel proberen om zo veel mogelijk water vast te houden. Hier botsen echter belangen, want hoewel een agrariër natuurlijk niet wil dat zijn boerderij verzakt, wenst hij in het voorjaar toch een laag grondwaterpeil zodat hij goed kan zaaien. Hier valt iets te kiezen: de ene partij legt meer nadruk op het belang van de landbouw, de andere partij beklemtoont meer het belang van de natuur.

Sommige partijen gaan daarin wel heel ver. Zo zou de Partij voor de Dieren het liefst zien dat het aantal koeien in de polder drastisch wordt verminderd. De partij wil dat weiden met koeien plaatsmaken voor natte akkers, waterrijke natuurgebieden en moerassen.

Waarin verschillen CDA, ChristenUnie en SGP van elkaar?

In het waterschap spelen eigenlijk geen principiële thema’s, zei Johannes van der Poel, de jongste SGP-kandidaat ooit voor een waterschapsbestuur, vrijdag in het Nederlands Dagblad. „Je hebt geen PvdA-gemalen, CU-stuwen of SGP-water”, grapte de inwoner van Ede.

Het varieert per waterschap hoe CDA, ChristenUnie en SGP van elkaar verschillen. Een goed middel om dit vast te stellen is de stemhulp, te vinden op waterschappen.mijnstem.nl. Ter illustratie het standpunt van deze partijen in waterschap Vallei en Veluwe als het gaat om de stellingen: ”Zuiveringsheffing voor huishoudens afhankelijk maken van het aantal gezinsleden”, ”Meer geld vrijmaken voor herstel van de biodiversiteit” en ”Kennis van het waterschap ter beschikking stellen aan ontwikkelingslanden.”

Hoewel er gradaties zijn, zijn alle drie de partijen het met de eerste stelling eens. Bij stelling twee komt een eerste verschil aan het licht: CDA en ChristenUnie zijn het ermee eens, de SGP is het noch eens noch oneens. Verschil is er ook bij de laatste stelling. CDA en ChristenUnie vinden dat kennis van het waterschap „alleen op verzoek” ter beschikking moet worden gesteld. De SGP wil deze kennis juist „actief promoten.”