Tijdens de inloopdag waren er lezingen, vertellingen voor kinderen, een rondleiding door het gebouw, samenzang en bezichtiging van de bibliotheek en van de expositie ”De Statenbijbel, vroeger en nu”. De inloopdag trok ruim 300 bezoekers.

Prof. Op ’t Hof, emeritus hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme en predikant van de vrije hervormde gemeente in Driedorp, hield ’s ochtends een lezing over de Dordtse Synode (1618-’19). Tijdens zijn lezing besprak hij enkele besluiten uit de pre-acta, dat zijn besluiten die voorafgaand aan de artikelen tegen de remonstranten zijn genomen. Hiertoe behoort onder meer het besluit tot een nieuwe Bijbelvertaling.

Tot dan toe hadden de gereformeerden geen eigen Bijbel, zo legde prof. Op ’t Hof uit. „Er was de Deux Aes Bijbel. Het was een luthers-calvinistische Bijbelvertaling. De gereformeerden verlangden naar een eigen vertaling.”

De vertaling moest zo nauwkeurig mogelijk de grondtekst overzetten. „Dat bleek de eeuwen door de kracht van de Statenvertaling.” Vandaag lezen steeds minder mensen de Statenvertaling, zo constateerde prof. Op ’t Hof. „Toch zijn de wetenschappers het er over eens dat de tekst het dichtst bij de grondtekst staat en daarom belangrijk blijft.”

De overheid werkte moeizaam mee aan de totstandkoming van de Statenvertaling. In 1619 werd die aan de regering voorgelegd en in 1624 werd het besluit tot de vertaling pas genomen. Twee jaar later begon men met de vertaling en in september 1637 werd het eerste exemplaar overhandigd aan de Staten-Generaal.

Godsdienstonderwijs

Er waren drie vertalers voor het Oude Testament en drie vertalers voor het Nieuwe Testament. „De vertalers waren overtuigd gereformeerde theologen. Zij gingen uit van het goddelijk gezag van de Heilige Schrift.”

In de pre-acta werd besloten dat de Heidelbergse Catechismus in de middagdienst eenvoudig behandeld moest worden, zó dat iedereen het kon volgen. „Godsdienstonderwijs moest thuis beginnen. Op ouders rustte de plicht om godsdienstdienstig onderwijs te geven.”

Op de synode besloten de leden dat de oudere jeugd de catechismus zou leren, de middengroep een uittreksel ervan, en de jongste groep een eenvoudig boekje erover. „Alleen het besluit voor de oudste groep vond ingang, voor de andere groepen bestonden al andere boekjes.”

Ook werd gesproken over boekcensuur. De kerk wilde dat ongereformeerde inhoud gecensureerd zou worden, aldus prof. Op ’t Hof. „De kerk wilde samenwerken met de overheid om invloed te hebben op de algemene boekcensuur, maar de overheid wilde geen inmenging van de kerk in de politieke censuur. De kerk restte niets anders dan een binnenkerkelijke boekcensuur.”

Er bestaat een te positief beeld van de overheidsinbreng tijdens de synode, vindt prof. Op ’t Hof. „De overheid wilde een behoorlijke invloed hebben, In afwezigheid van politieke afgevaardigden mochten geen besluiten genomen worden. Er waren achttien politieke afgevaardigden, die rechts van de voorzitter zaten. De overheid had een vetorecht op de agenda. Ook dwong de overheid bepalingen op te nemen in de Dordtse Kerkorde die de kerk eigenlijk niet wilde. De ouderlingen op de synode waren allemaal politici. Politici hadden een te grote inbreng, aldus prof. Op ’t Hof. „Dat is historisch te plaatsen, maar principieel gezien te betreuren.”

Prof. Op ’t Hof sloot af door te stellen dat „we dankbaar mogen zijn voor de lichtzijde: de verdediging van de zuivere leer. De grote overheidsbemoeienis is echter een schaduwzijde.”

Mary Jones

’s Middags hield Lydia Roukens, werkzaam bij de stichting Voice of Hope, een presentatie over het bijbelverspreidingswerk van de stichting onder vluchtelingen op Sicilië en in Kazachstan. Zij gaf aan dat de stichting ook van plan was om Bijbels te verspreiden onder de Italianen op Sicilië, omdat iemand daar gevraagd had naar een Bijbel in het Italiaans. Aan het eind van de middag overhandigde ds. K. Visser, christelijk gereformeerd predikant in Barendrecht, aan Roukens het eerste exemplaar van ”Mary Jones en haar Bijbel” in het Italiaans.