Obligaties zonder inflatierisoco
Waar veel marktpartijen het afgelopen jaar nog angstig spraken over een deflatiescenario voor Europa en de Verenigde Staten, is -niet in de laatste plaats door de aanhoudend hoge olieprijs- de inflatie de afgelopen periode fors opgelopen.
In Europa ligt de inflatie momenteel rond de 2,5 procent ruimschoots boven de bovenkant van de doelstellingszone van de Europese Centrale Bank (2 procent). Ook in de VS spreekt de voorzitter van de Federal Reserve, Alan Greenspan, in toenemende mate van opwaartse druk op de Amerikaanse prijsniveau’s.
Een oplopende inflatie betekent echter slecht nieuws voor obligatiebeleggers, het holt het beleggingsrendement namelijk uit. Wie bijvoorbeeld een obligatie koopt met een effectief rendement van 5 procent, heeft bij een jaarlijkse inflatie van 2,5 procent maar een reëel rendement (dus voor inflatie gecorrigeerd) van 2,5 procent. Een beleggingsinstrument waarmee een oplopende inflatie kan worden ondervangen is een zogeheten ”inflation linked” obligatie (I/L-obligatie). De eerste omvangrijke markt van I/L-obligaties ontwikkelde zich begin jaren tachtig in Engeland. De Britse overheid wilde, op het moment dat ze de geloofwaardigheid in het gevecht tegen de inflatie had verloren, door middel van de uitgifte van I/L-obligaties vermijden dat zij zeer hoge rentes moest betalen op het moment dat de inflatie weer ging dalen.
Ook het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft I/L-obligaties ingevoerd. Deze zogeheten TIPS (Treasury Inflation Protected Secrurities) zijn uitgegeven sinds 1997 en hebben een totaal uitstaand volume van boven de 200 miljard euro, waarmee het in absolute omvang de Britse markt overstijgt. In (continentaal) Europa bestaat de markt voor I/L-obligaties nog maar kort. In oktober 2001 emitteerde de Franse overheid als eerste een obligatie waarvan de jaarlijkse rentebetaling gekoppeld is aan de inflatieontwikkeling in de eurozone.
Hoe werken I/L-obligaties? Een I/L-obligatie is dus een obligatie met een vaste reële rente, waarvan de jaarlijkse rentebetalingen en de hoofdsom zijn gekoppeld aan de inflatie (meestal exclusief tabakswaren). De obligatie wordt aan het einde van de looptijd afgelost tegen een bedrag dat gelijk is aan de nominale waarde, vermenigvuldigd met de stijging van het prijsniveau tussen de aflossingsdatum en de emissiedatum.
De nominale waarde van de obligatie wordt jaarlijks aangepast voor de inflatie. Ondanks de vaste coupon worden dus de jaarlijkse rentebetalingen gecorrigeerd voor de inflatie. Dit doordat de rentebetalingen worden berekend over de voor inflatie gecorrigeerde nominale waarde. Ten slotte wordt de prijs van de obligaties weergegeven als percentage van de nominale waarde exclusief de indexatie. Als gevolg hiervan wordt het effectieve rendement weergegeven als een reëel effectief rendement en niet als een nominaal rendement.
Waarom zijn I/L-obligaties nu interessant voor beleggers? Hiervoor zijn drie redenen aan te geven. Ten eerste is het voor institutionele beleggers -en dan vooral voor pensioenfondsen en verzekeraars- interessant om hun langlopende verplichtingen af te dekken tegen inflatierisico. I/L-obligaties en vooral obligaties gekoppeld aan de inflatie in de eurozone bieden Europese institutionele beleggers hiervoor de ideale mogelijkheid. Ten tweede bieden I/L-obligaties beleggers de mogelijkheid om met hun eigen specifieke inflatieverwachtingen te wisselen tussen I/L-obligaties en conventionele obligaties. Ten derde bieden I/L-obligaties een extra mogelijkheid waardoor beleggers hun risico verder kunnen reduceren.
De markt voor I/L-obligaties staat nog volop in de kinderschoenen en is in vergelijking met de markt voor conventionele staatsobligaties nog lang niet volgroeid. In het huidige economische klimaat, waar de inflatie weliswaar aan de hoge kant is maar wel onder controle lijkt, en een sterk onafhankelijke ECB is het evenwel niet erg waarschijnlijk dat de markt voor I/L-obligaties de komende jaren explosief zal gaan groeien. Voor de beleggers die echter op zoek zijn naar zekerheden voor de lange termijn (pensioenen) kunnen deze obligaties echter zeer interessant zijn.
voetnoot (u17(De auteur is obligatieanalist bij Effectenbank Stroeve.