Zuid-Afrika pakt smokkel flora en fauna aan
Zuid-Afrika en misdaad gaan hand in hand, denkt menigeen. Dat is inderdaad voor een groot gedeelte waar, want door een tekort aan politiepersoneel is de pakkans klein en blijven sommige vormen van criminaliteit lustig groeien. Dat was tot voor kort zéker het geval met de smokkel van wilde dieren, reptielen, insecten en vissen uit Zuid-Afrika.
De smokkelwaar is bestemd voor alle uithoeken van de wereld. Vorige maand werd op de luchthaven van Johannesburg een Duitser aangehouden met in elke broekzak een zeldzame en daarom dure schildpad. Het ging om slechts twee schildpadden en de man mocht na inlevering van de smokkelwaar zijn reis vervolgen. Drie van zijn landgenoten kwamen er minder soepel van af. Twee maanden geleden werd bij een routinecontrole in de Kaap hun auto onderzocht op de aanwezigheid van drugs. Groot was de verbazing van de agenten toen zij in de kofferbak veertig vliegende herten aantroffen, een zeldzame keversoort die zo wordt genoemd omdat zijn bovenkaak de vorm van een gewei heeft. Verzamelaars zijn bereid 600 euro voor zo’n diertje neer te tellen.
De Duitsers zitten nog steeds in voorarrest en krijgen vermoedelijk ten minste een jaar cel, een straf die drie Japanse smokkelaars nu in Kaapstad uitzitten. Het drietal werd op heterdaad betrapt bij het vangen van de zeldzame gordelhagedis, die alleen voorkomt in Namaqualand, in de Kaap, en nergens anders ter wereld. De Japanners hadden al 37 hagedissen gevangen. Straatwaarde in Japan: 175 euro per stuk. Volgens de politie ging het om leden van een Japans misdaadsyndicaat dat zich specialiseert in het vangen van zeldzame en kostbare dieren.
De drie Japanse smokkelaars hadden gedetailleerde kaarten en ”global positioning systems” bij zich en beperkten zich niet tot het vangen van de gordelhagedis, bekenden ze tijdens hun verhoor. Hun syndicaat zit ook achter grootscheepse illegale vangsten van abalone ofwel zee-oor, een zeldzaam schaaldier dat voorkomt in de oceanen rond Zuid-Afrika.
Hoofd Marcel Kroese van de Zuid-Afrikaanse instantie die de zeefauna moet beschermen heeft onlangs nieuw personeel moeten aannemen omdat de werkdruk steeds toeneemt.
Kroese vertelt dat abalone vooral naar Hongkong wordt gesmokkeld, waar het schaaldier in gedroogde vorm 260 euro per kilo opbrengt, voor verse exemplaren wordt 78 euro betaald. De smokkelaars loodsen hun buit het land uit via de luchthavens en de havens van Zuid-Afrika, soms met containers tegelijk. Onlangs werden in de Kaapse havenstad Oost-Londen drie containers vol met haaienvinnen en zeekreeft aangetroffen. Die zijn vooral populair in het Verre Oosten. Alleen al de oosterse voorkeur voor haaienvinnensoep kost jaarlijks duizenden Zuid-Afrikaanse haaien het leven.
Ook Zuid-Afrikaanse planten komen voor op de verlanglijsten van internationale smokkelaars. In mei werd na een tip een gerenommeerde Japanse plantkundige aangehouden in zijn hotel in de Kaapse plaats Oudtshoorn met in zijn bezit maar liefst 564 haworthia’s, een vetplantje dat alleen in Zuid-Afrika groeit. De haworthia is in Europa en de VS een populaire plant voor op de vensterbank en kan tot zo’n 900 euro opbrengen. De duurste Zuid-Afrikaanse plant is ongetwijfeld de prachtige cycadeplant of plantvaren, die sterk op een reuzencactus lijkt. De palmvaren groeit slechts op enkele plaatsen in Zuid-Afrika en is alleen al daarom zeer duur. Afhankelijk van de omvang kost een palmvaren zo’n 7800 tot 22.600 euro.
„De diefstal van planten en dieren is heel moelijk te controleren”, zegt Kroese, die de ontvreemders van Zuid-Afrikaanse flora en fauna „stofzuigers van het platteland” noemt. Toch is de pakkans bij de smokkel van levende have, in tegenstelling tot die bij ’gewone’ misdaad, de laatste tijd sterk toegenomen. „Wij schatten dat 70 procent van de daders in de kraag wordt gegrepen”, aldus Kroese, die van de overheid toestemming heeft gekregen een lik-op-stuk-beleid te voeren.