De president van De Nederlandsche Bank is niet de eerste die met deze suggestie komt. Het is dan ook niet de vraag of deze maatregel ooit zal worden doorgevoerd, maar slechts wanneer. Vanaf dat moment wordt de overwaarde van de eigen woning beschouwd als vermogen en zal deze ook als zodanig worden belast. In zekere zin kun je de woorden van Klaas Knot beschouwen als een subtiele manier om huizenbezitters alvast een beetje aan dat idee te laten wennen.

Sinds 2013 worden er alleen nog nieuwe hypotheken verstrekt die na dertig jaar helemaal zijn terugbetaald. Dat betekent dat de groep mensen met een afgeloste koopwoning in de toekomst sterk zal toenemen. Nu nog torst ons land een collectieve hypotheekschuld met zich mee van meer dan 700 miljard euro, straks zitten al die woningbezitters bovenop een denkbeeldige pot met geld. Voor de overheid is dat een potentiële en in theorie onuitputtelijke bron van inkomsten.

Zelf hoop ik over precies twaalf maanden helemaal hypotheekvrij te zijn, dus ik ben allerminst onpartijdig als het om dit onderwerp gaat. Aan de andere kant zijn wij al langere tijd in het bezit van een vakantiewoning waarop geen schuld rust, zodat ik er al helemaal aan gewend ben om vermogensrendementsheffing te betalen over de WOZ-waarde van onroerend goed.

Voor huiseigenaren die altijd braaf hebben afgelost is dit, net als de afbouw van de Wet Hillen, een duidelijke verslechtering ten opzichte van de bestaande situatie. Dat staat verder los van de vraag of het logisch, redelijk of billijk is om de eerste woning op één lijn te zetten met speculatieve beleggingen, omdat een dak boven je hoofd kan worden beschouwd als een van de belangrijkste basisbehoeften.

Het ligt niet voor de hand dat het huidige kabinet zijn handen zal willen branden aan dit onderwerp, gezien de moeite die het nu al kost om te komen tot een pensioenakkoord waar alle partijen zich in kunnen vinden. Nóg een dossier van dat kaliber is te veel van het goede, want deze maatregel zou deel uit moeten maken van een grondige hervorming van het huidige belastingstelsel dat in toenemende mate bloot staat aan kritiek.

Anders gezegd: het fiscaal belasten van de eigen woning als vermogen kan niet worden losgekoppeld van een systeem dat vermogen op een eerlijke, marktconforme wijze afroomt. Nu de spaarrente bij grote banken het nulpunt nadert, zou de belastingheffing op spaargeld feitelijk nihil moeten zijn. Het geldende tarief wordt elk kalenderjaar weliswaar iets verlaagd, maar spaarders worden nog steeds benadeeld.

Het fiscaal belasten van de eigen woning zal dan ook moeten worden doorgevoerd in combinatie met een vorm van vermogensrendementsheffing die als redelijk en rechtvaardig wordt ervaren. Het plompverloren optellen van de volledige overwaarde bij het spaargeld en eventuele beleggingen zonder een ruimhartige vrijstelling en een reële afdracht kan niet alleen als onacceptabel worden aangemerkt, maar zou ook resulteren in een belastingstelsel dat onaf is en achter de feiten aanloopt.

De auteur is schrijver en publicist. Reageren? hormann@refdag.nl