Ambtsgebed opnieuw in vuurlinie
Attje Kuiken (PvdA) wil het verplichte ambtsgebed tijdens een raadsvergadering verbieden; het zou in strijd zijn met de scheiding van kerk en staat. Maar snijdt dat argument hout? De meningen zijn verdeeld.
Het argument dat iets in strijd is met de scheiding van kerk en staat, wordt veel te snel gebruikt, vindt Matthijs de Blois, jurist en docent aan de Universiteit Utrecht. Zo ook in de discussie rondom het ambtsgebed. „Zolang er geen dwang in het spel is, lijkt me er niets aan de hand.”
Nederland heeft een zachte scheiding van kerk en staat, betoogt de jurist. „Het Nederlands model staat van oudsher welwillend tegenover godsdienst. Christelijk onderwijs wordt gefinancierd, religieuze instellingen krijgen subsidie en in ons volkslied staan christelijke teksten. In dat rijtje past het ambtsgebed wat mij betreft goed.”
Het ambtsgebed past niet bij een neutrale overheid, vindt Geerten Waling, historicus en onderzoeker aan de Universiteit Leiden. „Een gemeenteraad is een neutraal overheidsorgaan, die hoort geen gebed te faciliteren.”
Tussenoplossing
De historicus vindt dat niet-christelijke raadsleden niet geconfronteerd moeten worden met een ambtsgebed. „Ga op zoek naar een tussenoplossing, zoals een moment stilte”, adviseert hij. Waling is weinig hoopvol voor het behoud van het ambtsgebed. „Als de Raad van State zich erover buigt, houdt het denk ik geen stand.”
Waling ziet dat religie onder een vergrootglas ligt in de samenleving. „De toenemende invloed van de Islam in Nederland zorgt ervoor dat er scherp gelet wordt op alle godsdiensten; ook op het protestants-christelijke geloof.”
De discussie over het ambtsgebed is niet nieuw. Al in 2006 stuurde toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Remkes een brief naar gemeenten dat het ambtsgebed niet strijdig is met de scheiding van kerk en staat, tenzij het verplicht is voor de voorzitter om deze uit te spreken. Huidig minister Ollongren steunt die lijn.
Diederik van Dijk, Eerste Kamerlid voor de SGP, vindt het kwalijk dat de PvdA zegt dat het kabinet het ambtsgebed wil verbieden. „Zodra er een verplichting is om aan het gebed deel te nemen of actief respect te tonen, vinden de ministers het te ver gaan. Dat lijkt me een goede lijn om aan vast te houden.”
Van Dijk denkt dat de PvdA last heeft van religiestress. „Elke gemeente mag kleur bekennen en regenbooggemeente worden, maar de overwegend protestante gemeenteraden mogen geen gebed uitspreken. Dit is een aanvalswapen om geloof en politiek volledig van elkaar te scheiden.”
