Met fatsoenlijk bedoel ik: iets hoger dan de inflatie. Mijn antwoord luidde dat een Elfstedentocht in juli nog waarschijnlijker was. Inmiddels hebben de Europese Centrale Bank (ECB) en de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) een flinke draai gemaakt. Is de kans op een fatsoenlijke spaarrente daardoor toe- of afgenomen?

De meest bepalende factor voor de hoogte van de spaarrente is de rente die de ECB vaststelt. Dat is de rente die commerciële banken moeten betalen om geld te lenen bij de ECB. Hoe lager die rente, hoe lager de spaarrente. Waarom? Uw spaargeld is voor commerciële banken een alternatief voor financiering via de ECB. Naarmate dit laatste goedkoper wordt, krijgt u ook minder van de banken. Zolang die zelfs onbeperkt geld kunnen krijgen aan het ECB-loket tegen 0 procent rente, hebben zij uw spaargeld nauwelijks nodig.

Dit betekent dat u hoop kunt hebben op een fatsoenlijke spaarrente als we mogen verwachten dat de ECB zijn rente in de toekomst zal gaan verhogen. Hier komt de genoemde draai om de hoek kijken. Ging de discussie nog maar enkele maanden terug over de vraag of de Fed de rente dit jaar drie of vier keer zou opkrikken, inmiddels bakkeleien economen en analisten over de vraag of de bank de rente dit jaar ongewijzigd zal houden of zelfs zal verlagen!

Bij de ECB lijkt het voornemen de rente ergens na de zomer voorzichtig van de 0 af te halen steeds meer op een science fictionscenario. De verslechterde vooruitzichten voor de economische groei in de komende jaren zijn de reden voor de draai. De draai van de Fed trouwens is voor ons relevant omdat de ervaring leert dat de Europese monetaire zeevaarders altijd in het kielzog van hun collega’s in de VS varen.

Kijk ik naar de historie van de economische groei, dan zouden enkele jaren van lage(re) groei allesbehalve vreemd zijn. Die volgen namelijk altijd na een lange periode van hoge groei, zoals we de afgelopen jaren meemaakten. In zo’n omgeving zijn eerder renteverlagingen dan renteverhogingen te verwachten.

Het zou me dus niet verbazen als de ECB zijn rente óf helemaal niet verhoogt óf dat misschien één keer doet, om niet veel later het roer weer om te gooien. Het volgende tijdperk van verhogingen mogen we dan ergens in de loop van 2023 of zo verwachten.

Medio januari konden we een vrij zeldzaam verschijnsel zien: een totale maansverduistering. Wie dat gemist heeft, moet wachten tot begin september 2025. Dan kleurt de maan weer rood. Monetaire geschiedenis leert ons dat de centrale banken hun rentes veel sneller verlagen dan verhogen. Diezelfde geschiedenis leert ons ook dat de rente aan het eind van elke periode van verhogingen op een lager niveau piekt dan in zo’n periode eerder.

Ik vermoed daarom dat de totale ‘spaarverduistering’ nog jaren aan zal houden. U lijkt eerder een totale maansverduistering te zien dan een fatsoenlijke rente op uw spaarrekening.

Over geschiedenis en fatsoenlijk rendement gesproken: op termijn leveren aandelen en obligaties altijd een fatsoenlijk rendement op.

De auteur is hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer.