Kijk goed naar de bron van het nieuws
Het is een broertje van nepnieuws. Maar die term vinden onderzoekers te zwaar beladen om te gebruiken. En dus spreken ze over pulpnieuws. Bijna 5,3 miljoen mensen hebben ooit Nederlands pulpnieuws op Facebook geliket, gedeeld of erop gereageerd, zo blijkt uit een donderdag verschenen onderzoek van de Universiteit Leiden.
Met de term ”pulpnieuws” bedoelen de Leidse onderzoekers berichten die vanuit een commercieel oogpunt geschreven zijn, maar die lijken op gewone, echte nieuwsberichten.
Het pulpnieuws wordt geproduceerd door onbekende mediamerken, zoals Trendnieuws en Viraal Vandaag. De berichten zijn te herkennen aan een sensationele inhoud en overdreven koppen die bedoeld zijn om mensen door te laten klikken.
Pulpnieuws wordt door beheerders van Facebookpagina’s geplaatst. Ze hopen met reacties, vind-ik-leuks en het delen van berichten door gebruikers een zo groot mogelijk bereik te behalen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat internetgebruikers doorklikken naar een website waarop advertenties staan. Daarmee verdienen de beheerders geld.
Mensen die nepnieuws verspreiden, willen internetgebruikers bewust en feitelijk misleiden. Zo worden leugens als waarheid in omloop gebracht. Bijvoorbeeld over een politicus, waardoor kiezers uiteindelijk besluiten niet meer op hem of haar te stemmen.
De plaatsers van pulpnieuws hebben meer een commercieel oogmerk. Al met al wordt steeds duidelijker dat nieuws op internet of sociale media lang niet altijd objectief is.
Over de definitie van wat objectief nieuws is, kan trouwens lang gediscussieerd worden. Niemand is 100 procent objectief en ook journalisten brengen altijd iets van zichzelf mee in de artikelen die ze schrijven. Want journalisten zijn geen robots maar mensen. Met een eigen overtuiging, een eigen achtergrond en een eigen waarden- en normenpatroon.
Toch doet een goede journalist altijd zo objectief mogelijk verslag van de feiten. En in dat laatste woord zit het verschil. Fakenieuws gaat niet uit van feiten, maar van onwaarheden. Pulpnieuws gaat evenmin uit van feiten, maar van sensatie. Kleine zaken of geruchten worden opgeblazen en het opgeblazen artikel wordt van een trekkende kop voorzien.
Zaak dus voor consumenten van nieuws om goed te kijken uit welke bron de artikelen komen die ze lezen.
Gratis nieuws is zeker niet altijd nep- of pulpnieuws. Maar kwaliteitsjournalistiek kost wel altijd geld.
