De regeling moet voorkomen dat de ontvanger extra belastingvoordeel geniet door zo’n schenking kort voor het overlijden van de schenker. Het voordeel vloeit voort uit de vrijstellingen in de Successiewet. Wanneer een kind een schenking of erfenis van de ouders ontvangt van 100.000 euro is daarover 10 procent schenkbelasting of erfbelasting verschuldigd. Boven de 100.000 euro geldt een percentage van 20 procent.

Een voorbeeld: stel dat iemand een vermogen heeft van 200.000 euro. Als hij de helft daarvan aan iemand anders schenkt, betaalt de ontvanger daarover 10 procent schenkbelasting. Als de ontvanger na het overlijden van de schenker ook de andere helft ontvangt, betaalt hij over dat bedrag 10 procent erfbelasting. In totaal is hij dus 20.000 euro kwijt. Maar als het overlijden binnen 180 dagen na de schenking plaatsvindt, dan moet de schenking bij de erfenis worden opgeteld. In dat geval is de ontvanger in totaal 30.000 euro aan schenk- en erfbelasting verschuldigd.

Vorige week heeft Hof Arnhem-Leeuwarden uitspraak gedaan in een zaak uit 2015. Een vader schonk in januari van dat jaar 5000 euro aan zijn enige zoon en in december nogmaals 80.000 euro. De zoon was daar 10 procent schenkbelasting over verschuldigd. Rekening houdend met de normale vrijstelling van 5277 euro moest hij 7972 euro aan schenkbelasting betalen.

In april 2016 overleed de vader. Zijn resterende vermogen van 25.358 euro ging krachtens erfrecht over op zijn zoon. Die moest vervolgens erfbelasting betalen over een bedrag van 105.358 euro. De schenking van 80.000 lag namelijk binnen het bereik van de 180 dagen. Als erfgenaam had de zoon een vrijstelling van 20.148 euro. Per saldo was hij een bedrag van 8521 euro verschuldigd aan erfbelasting. De eerder betaalde schenkbelasting mocht worden verrekend met dit bedrag aan erfbelasting. En daar lag exact het punt van geschil in deze zaak.

De zoon stelde zich op het standpunt dat het betaalde bedrag aan schenkbelasting 7972 euro moest worden verrekend. De inspecteur beargumenteerde dat een vermindering moest plaatsvinden van 6470 euro (80.000/105.358 x 8521).

Het Hof ging niet helemaal mee in de stelling van de zoon. In beginsel komt wel de volledige schenkbelasting over de 80.000 euro in mindering op de erfbelasting. Echter, het Hof bepaalde dat een bedrag van 7503 euro (80.000/85.000 x 7972) kon worden verrekend met de erfbelasting van 8521 euro. Per saldo was de zoon 7972 euro schenkbelasting verschuldigd en 1018 euro erfbelasting. Deze totale last van 8990 euro is meer dan het bedrag aan erfbelasting zonder schenkingen (8521 euro). Door de schenking binnen 180 dagen voor overlijden is de zoon duurder uit

Er zijn wel uitzonderingen. Een ontvangen schenking voor de eigen woning waarbij een beroep wordt gedaan op de hoge vrijstelling van 100.000 euro, kan bijvoorbeeld wel plaatsvinden binnen 180 dagen voor overlijden. Die geldt dan niet als onderdeel van de erfenis.

De auteur is belastingadviseur bij Visser & Visser Belastingadviseurs. Reageren? fiscaal@refdag.nl