Het hangt al bijna vijf eeuwen hoog aan een pilaar in de Eusebiuskerk in Arnhem: het harnas van Karel van Gelre.

De Stichting Eusebius Arnhem, verantwoordelijk voor behoud en exploitatie van het monumentale kerkgebouw, wil het laten restaureren en begint daarom een geldwervingsactie.

Het startsein wordt zaterdagochtend gegeven. Jeroen Punt, conservator van het Nationaal Militair Museum, licht daarbij de historische betekenis van het harnas toe.

Hoe bijzonder is het?

„Het dateert van circa 1530 en is daarmee het oudste nog intact gebleven harnas dat ooit in Nederland is gemaakt. Karel van Gelre was de laatste vorst van het zelfstandige hertogdom Gelre. Hij streed zijn hele leven om Gelderland onafhankelijk te houden.

De inwoners van Arnhem waren hun vorst zo dankbaar dat zij na zijn dood een praalgraf voor hem oprichtten in de Eusebiuskerk. Voor zijn harnas maakten zij een knielende figuur van de hertog in een baldakijn, bij Arnhemmers beter bekend als ”de man in het kastje”.”

Restauratie is nu gewenst?

„In 1962 is het harnas voor het laatst gerestaureerd. Sindsdien hangt het onaangeroerd in een nieuw baldakijn in de kerk, op 5 meter hoogte. Er ligt nu een enorm dikke stoflaag op. Het harnas heeft ook roestplekjes. Als we niets doen, worden die steeds groter.”

Waarom is het harnas het behouden waard?

„Het is een absoluut topstuk: nationaal en internationaal uniek. Het is als het ware de Nachtwacht van Gelderland. Het prestigieuze Metropolitan Museum in New York wilde het lenen voor een grote tentoonstelling komend najaar over keizer Maximiliaan van Oostenrijk, één van Karels grote vijanden. Uiteindelijk ging dat niet door, er werd geen overeenstemming bereikt over de bruikleenvoorwaarden. Bovendien wil de Stichting Eusebius het harnas graag tonen als de kerk in september na een langdurige restauratie wordt heropend.”

Voor die tijd moet het benodigde geld er zijn?

„Het plan is dat het harnas in juni in de Raadskapel van de kerk wordt gerestaureerd. Bezoekers van de Eusebiustoren kunnen de restaurator dan aan het werk zien. Het harnas komt daarna met de man in het kastje terug op zijn oorspronkelijke plek.

Vanaf volgend jaar biedt de Eusebiuskerk een overzicht van de belangrijkste periodes van de Gelderse geschiedenis. Praalgraf én harnas van Karel van Gelre hebben daarin een centrale rol.”

Tips over opmerkelijk plaatselijk nieuws: schijnwerpers@rd.nl