Premier May is voorlopig niet van plaaggeesten af
Om verder te komen met haar mopperende Conservatieve fractie in Westminster zal de Britse premier May donderdag en vrijdag op de EU-top harde toezeggingen rond het brexitplan moeten krijgen.
Woensdagavond overleefde May een motie van wantrouwen in haar eigen Conservatieve partij. Van de 317 leden stemden 200 voor haar en 117 tegen haar. Puur formeel gezien lijkt deze uitslag comfortabel. Maar politiek gezien betekent dit dat ruim één op de drie parlementsleden klaar is met haar leiderschap. Het Conservatieve weerbericht staat daarom voorlopig op onstuimig.
Deze 117 afgevaardigden zijn vrijwel zeker van plan ook tegen het brexitplan van de premier stemmen. De toezeggingen die May in Brussel moet krijgen, moeten dus overtuigend zijn. En dan niet een klein beetje overtuigend, maar zéér overtuigend. Die 117 tegenstemmers zijn immers geen twijfelaars meer. Zij waren welbewust bereid om 107 dagen voor het Britse vertrek uit de EU het land naar een crisis te sturen.
Intussen is het de vraag in hoeverre er nog daadwerkelijk van één Conservatieve partij sprake is. De verdeeldheid over de vraag hoe het vertrek uit de Europese Unie moet worden geregeld, is uitgelopen op een harde tegenstelling. De twee flanken lijken nauwelijks met elkaar te kunnen verzoenen.
Vooruitgang
Woensdag zei premier May in het parlement dat de gesprekken met EU-leiders leidden tot „vooruitgang” in het aanpassen van haar brexitvoorstel. Vanuit de EU zelf valt alleen te horen dat er „geen nieuwe onderhandelingen” komen. Er wordt nu gesproken van een verklaring van de EU-top die de garantie geeft dat Noord-Ierland bij het Verenigd Koninkrijk blijft horen en dat de maatregelen rond de Ierse grens tijdelijk zijn. Het is de vraag of dat de rebellen over de streep trekt.
Woensdagavond toonde May zich na het tellen van de stemmen strijdbaar. Ze zou de „brexit gaan uitvoeren”, zei ze in een verklaring op de stoep van Downingstreet 10. Niettemin had ze „geluisterd” naar de kritiek die had geklonken. Daar zou ze iets mee gaan doen.
Al eerder, tijdens een presentatie aan de fractie voorafgaand aan de stemming, had ze toegezegd dat ze geen lijsttrekker zou zijn voor de verkiezingen in 2022. Als haar kabinet blijft zitten, is dit dus haar laatste termijn.
May geeft hiermee ook aan dat ze niet zinspeelt op vervroegde verkiezingen. Op alle lijstjes in de media met wat er in de komende 106 dagen tot de brexitdatum kan gebeuren, staan steevast wél vervroegde verkiezingen. De oppositie van Labour geeft ook de voorkeur aan verkiezingen boven een tweede referendum over brexit. Verkiezingen zouden de chaos rond brexit trouwens alleen maar groter maken.
Planning
Donderdag en vrijdag vecht May in Brussel voor haar eigen toekomst maar ook voor de toekomst van haar land. Het zal niet de eerste keer zijn dat de Britse premier de planning van een EU-top in de war stuurt.
Als May in Brussel niet voldoende toezeggingen krijgt, zal de afsluitende persconferentie van half vier vrijdagmiddag dus zomaar kunnen worden vertraagd tot half vier zaterdagochtend.