“De trend is helaas tegen de viering van culturele uitingen en vrijheid van meningsuiting. Sluipend anti-intellectualisme wordt een mondiaal probleem en vormt een serieuze bedreiging voor de open samenleving. Het onderdrukken van cultuur als kracht van identiteit, vooruitgang en sociaal bewustzijn betekent een bedreiging van de beschaving”, zei de prins in het Koninklijk Paleis in Amsterdam.

“Culturele expressie is niet alleen maar leuk en onschuldig. Vrije geesten worden door regeringen die repressie als wapen gebruiken, gezien als een bedreiging. Culturele expressie zorgt voor de zuurstof die de regimes juist uit hun maatschappijen willen halen. We kunnen niet toestaan dat hoop achter tralies terechtkomt en dat het maatschappelijk middenveld wordt gecriminaliseerd”, stelde Constantijn.

Hij uitte in dat verband zijn vreugde over de vrijlating - op borgtocht - van de Bengaalse fotojournalist en sociaal activist Shahidul Alam, waarvoor Constantijn zich eerder dit jaar ook had ingezet. “Grote mensen als Shahidul Alam lijden omdat ze hun stem laten horen”, twitterde hij na diens arrestatie wegens het volgens de regering van Bangladesh verspreiden van valse informatie nadat studentendemonstraties bloedig werden onderdrukt. “Als je levenswerk om jongeren de kans te geven zich te ontwikkelen en hun wereld vorm te geven, reden zijn voor vervolging, dan hebben we nog veel om voor te strijden.”

Maar Shahidul Alam was niet de enige die werd bedreigd. “Ik ben me ervan bewust dat veel van onze vrienden en partners aan soortgelijke beproevingen zijn onderworpen”, aldus Constantijn, die erevoorzitter is van het Prins Claus Fonds. Hij verwees naar de Cubaanse prijswinnaar uit 2008, Tania Bruguera, die deze week is gearresteerd en naar de Chinese laureaat uit 2013 Lu Guang die wordt vermist.

Het Fonds is, zo verduidelijkte prins Constantijn, geen actiegroep, maar het staat wel achter de mensen die een hoge prijs betalen door het uiten van hun creativiteit, medeleven en kritiek. “Het Prins Claus Fonds bestaat om meer mensen als Shahidul, Lu Guang en Tania Bruguera te laten bloeien en om de beperking van culturele expressie tegen te gaan. We geloven in de macht van cultuur en van mensen en organisaties die onze wereld verrijken op zovele ondenkbare manieren”, aldus de prins.

De prins overhandigde in het paleis de grote prijs van het Prins Claus Fonds Market Photoshop uit Johannesburg. Bij de uitreiking waren ook koning Willem-Alexander, koningin Máxima en de prinsessen Beatrix en Mabel aanwezig.