Als het om zorgkosten gaat, is elk gezin volgend jaar duurder uit. Een premiestijging van 8 euro per maand per persoon is geen uitzondering, met als gevolg dat een echtpaar op jaarbasis op voorhand al bijna 200 euro meer kwijt is dan in 2018. Wie thuiswonende kinderen boven de achttien heeft die nog steeds op de gezinspolis staan, kan daar per kind nog eens 100 euro bij optellen zonder dat ook maar één cent extra aan zorgkosten is uitgegeven of gedeclareerd.

Het Centraal Planbureau becijferde al eens dat een doorsnee gezin een kwart van het inkomen kwijt is aan zorg, hoewel daar wel wat op af te dingen valt. Wie in loondienst is, betaalt bijna ongemerkt nog een flinke inkomensafhankelijke bijdrage van bijna 7 procent van het brutoloon. Die kan aardig oplopen naarmate het salaris hoger wordt. Daarnaast stijgt de maandelijkse ziektekostenpremie elk kalenderjaar met een percentage dat veel hoger ligt dan de inflatie en de gemiddelde loonstijging.

Daar staat tegenover dat een 18-jarige student die zijn eerste ziektekostenverzekering afsluit, recht heeft op een zorgtoeslag die het te betalen bedrag bijna in zijn geheel dekt. Kiest diezelfde student voor het maximale eigen risico, dan is het zelfs mogelijk dat de premie lager uitvalt dan de maandelijkse toeslag. Wie op die leeftijd niets mankeert en niets declareert, zal al snel het gevoel hebben dat gezondheidszorg geheel gratis is en kan dat blijven denken tot het eerste serieuze loonstrookje.

Helemaal aan de andere kant van het spectrum bevindt zich het echtpaar op leeftijd waarvan beide echtelieden chronisch ziek zijn. Niet alleen het eigen risico is dan een jaarlijks terugkerende kostenpost, er is bovenop de basispremie tevens een dure aanvullende verzekering nodig die de behandelingen dekt. Daarnaast dient er steeds vaker een eigen bijdrage worden betaald voor medicijnen (hoewel deze met ingang van volgend jaar is gemaximeerd op 250 euro per persoon per jaar).

Zo loopt er een scheidslijn door de samenleving die deels samenhangt met de inkomenspositie en de sociale klasse waartoe men behoort, maar die vooral te maken heeft met de fysieke gesteldheid. De student uit bovenstaand voorbeeld kan namelijk net zo goed een fitte vijftiger of zestiger zijn die zijn huisarts alleen vaag van gezicht kent en profiteert van een fikse premiekorting door te kiezen voor het hoogste eigen risico.

Een goede gezondheid is geen gegeven en kan beslist niet op eigen conto worden geschreven, maar elk mens kan op deze wijze trachten een ‘eigen bijdrage’ te leveren die zich uitbetaalt in gezonde levensjaren, een hoger welbevinden en lagere zorgkosten. Wie niet rookt en weinig tot geen alcohol nuttigt, is niet alleen voordeliger uit bij het boodschappen doen, maar verlaagt indirect ook zijn zorgkosten. Dat laat zien dat een gezonde levensstijl niet alleen een kwestie is van gezond verstand, maar ook van eigen belang. Wie voldoende beweegt, veel groente eet, chronische stress vermijdt en zorgt voor voldoende nachtrust, spaart niet alleen zijn eigen lichaam maar spaart op termijn ook geld uit.

De auteur is schrijver en publicist. Reageren? hormann@refdag.nl