Binnenland

Ede heeft zijn toren weer terug

De toren van de Oude Kerk in Ede is dinsdagmiddag weer in gebruik genomen. Na een grondige restauratie die langer dan een jaar duurde, is de historische toren weer uit de steigers.

Jan van Reenen
31 October 2018 08:34Gewijzigd op 16 November 2020 14:31
De toren van de Oude Kerk in het Gelderse Ede is dinsdagmiddag na een grondige restauratie heropend. Tijdens de opknapbeurt waren er onverwachte vondsten: onzichtbare gebreken, en de namen van eerdere bouwers. beeld RD, Anton Dommerholt
De toren van de Oude Kerk in het Gelderse Ede is dinsdagmiddag na een grondige restauratie heropend. Tijdens de opknapbeurt waren er onverwachte vondsten: onzichtbare gebreken, en de namen van eerdere bouwers. beeld RD, Anton Dommerholt

Met het luiden van een koperen bel gaf wethouder Hester Veltman van Ede beiaardier Boudewijn Zwart hoog in de toren het sein voor een openingsconcert op het carillon. Daarna verzorgden gidsen die middag drie rondleidingen om het resultaat van de restauratie te kunnen bekijken. Ook konden bezoekers gratis naar boven.

Voorafgaand aan de officiële openingshandeling noemde wethouder Veltman, staande in de ruimte eronder, de toren „een icoon van de gemeente. Van welke kant je Ede ook benadert, je ziet de toren staan.”

Ze voegde eraan toe dat de toren in de loop van de tijd veel gezien heeft, ook de recente ontwikkeling van de Markt, die helemaal vernieuwd is. De toren is sinds de napoleontische tijd eigendom van de burgerlijke gemeente.

Flesje Florijn

In haar toespraak noemde wethouder Veltman een bijzonderheid: werklui kwamen tijdens het werk in het cement een drankflesje van Florijn tegen met daarin op een briefje de namen van degenen die de voorlaatste restauratie van de toren hadden verricht. Ze hebben hun eigen namen in een briefje in de fles gedaan en die weer ingemetseld voor de volgende restauratie.

De toren van de Oude Kerk dateert uit de 14e eeuw. In 1635 sloeg de bliksem in de toren en brandde hij af. In zijn val vernielde de toren een groot deel van het kerkdak. Bij het herstelwerk dat daarna plaatsvond, bereikte de kerk grotendeels haar huidige vorm. In de jaren 70 van de vorige eeuw is de toren gerestaureerd.

De huidige herstelwerkzaamheden begonnen in de zomer van vorig jaar nadat gebleken was dat de toestand van het voeg- en metselwerk zorgwekkend was. De veiligheid van voorbijgangers en kerkgangers kon in het geding komen door vallend gesteente en losrakend voegwerk.

Na de start werden er nieuwe gebreken geconstateerd. Die waren bij eerdere inspecties niet ontdekt omdat er niets van te zien was. Na het verwijderen van grote delen van het bestaande voegwerk bleek dat het metselwerk van de restauratie uit de jaren 70 niet goed meer was. De metselmortel waarmee de stenen en onderdelen waren gefixeerd, was verzand, waardoor de hechting was verdwenen. Ook ontbrak de verankering van het gevelmetselwerk aan de binnenkant. Deze tegenvaller kostte 500.000 euro extra. De kosten werden eerst op 200.000 euro geraamd.

Te warm

De toren heeft al met al een jaar in de steigers gestaan, wat veel langer is dan gedacht. Door de hoge temperaturen van de afgelopen zomer kon het voegwerk onvoldoende uitharden en moest het werk enige tijd worden stilgelegd.

Maar nu is de icoon van Ede dan weer in zijn volle glorie te bewonderen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer