Japanse sonde en landers onderzoeken asteroïde Ryugu
Naast de planeten en hun manen, draaien er om de zon ontelbare grote en kleine brokstukken. Eén daarvan, asteroïde Ryugu, kreeg afgelopen zomer bezoek van een Japanse satelliet.
De reis naar Ryugu, een ruitvormige steen- en ijsklomp, duurde 3,5 jaar. Een korte rit vergeleken met veel andere ruimtemissies. Zo deed de Europese satelliet Rosetta er tien jaar en vijf maanden over om het einddoel te bereiken: komeet 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko.
Duo
Ruimtesonde Hayabusa2 mag dan in juni zijn bestemming hebben bereikt, de missie werd afgelopen maand pas echt interessant. Op vrijdag 21 september liet het moederschip twee kleine rovers los. Het duo landde veilig op het oppervlak van de asteroïde.
De rovers wegen slechts 1,1 kilo, maar zitten vol apparatuur: beide hebben een breedbeeldcamera, een stereocamera, een temperatuursensor, versnellingsmeters en gyroscopen aan boord. En zonnecellen die energie opwekken. Het is de bedoeling dat de rovers de komende tijd al huppend de asteroïde verkennen.
Europees
Tien dagen na de rovers daalde de grotere lander Mascot, af naar het oppervlak. Deze verkenner is van Europese makelij. Het Duitse aerospacecentrum DLR en de Franse ruimtevaartorganisatie CNES ontwikkelden hem gezamenlijk.
Het moederschip liet de 10 kilogram wegende lander los op slechts 50 meter hoogte. Tijdens de twintig minuten lange afdaling maakte Mascot elke minuut een foto van het pokdalige oppervlak van de asteroïde.
De Mascotlander beschikt over vier wetenschappelijke instrumenten: behalve de camera heeft hij een stralingsmeter, een magnetometer en een infrarood-spectrometer aan boord. Net als de twee rovers verplaatst Mascot zich al huppend over de asteroïde.
Monsters
De komende maanden zal het moederschip, Hayabusa2, een aantal keren afdalen naar Ryugu’s oppervlak om monsters te verzamelen en het bodemmateriaal naar de aarde terugsturen. De Japanners hebben daarmee een primeur; nooit eerder konden wetenschappers de samenstelling van een asteroïde in een lab op aarde analyseren.
De Japanners krijgen trouwens wel navolging. Een Amerikaanse sonde, Osiris-Rex, moet eind dit jaar arriveren bij asteroïde Bennu. Het is de bedoeling dat ook dit ruimtevaartuig monsters verzamelt en terugstuurt naar de aarde. Die bemonstering staat overigens pas voor 2020 op het programma. De capsule met bodemmateriaal zou in september 2023 op de aarde moeten landen.
Staartster
Twee jaar geleden slaagde de ESA er als eerste in om op een komeet te landen, eerst met robot Philae en later met satelliet Rosetta (wat het einde betekende van de missie). Het onderzoeksteam volgde 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko tijdens zijn passage langs de zon en was vooral benieuwd naar het stof en de gassen die de komeet toen uitstootte. Rosetta’s komeet stootte trouwens niet genoeg materiaal uit om als staarster zichtbaar te zijn aan de sterrenhemel.