Het ene bedrijf levert alleen warmtepompen en het volgende heeft alleen isolatieproducten te koop. Daar liepen idealisten tegen aan die op eigen initiatief aan de slag gingen met verduurzaming van hun huis. Vaak waren ze jaren bezig met het uitzoeken van de beste maatregelen. Ook kostte het tijd en moeite om alle verschillende leveranciers op één lijn te krijgen.

De verhalen riepen bij de onderzoekers van TNO zowel respect als schrik op. Het verduurzamen van bestaande woningen is nu nog ingewikkeld en duur, constateerden ze woensdag op een persbijeenkomst van de onderzoeksorganisatie over het aardgasvrij maken van woonwijken.

Als de keten van leveranciers zo versnipperd blijft, gaat de overgang naar nieuwe energiebronnen echter te lang duren. Wil Nederland de klimaatdoelen halen, dan moeten er namelijk duizend woningen per dag worden verbouwd, aldus TNO. Op dit moment zijn dat er nog maar duizend huizen per jaar.

Grootschalige renovatie

Dat betekent dat er grootschalige renovatie nodig is voor alle woningen met energielabels van B tot en met G, zei onderzoeksmanager Huub Keizers. „In de bestaande woningvoorraad voldoen nagenoeg alleen maar de huizen uit het bouwjaar 2000 of nog nieuwer. Al zullen ook sommige moderne woningen een ander verwarmingssysteem moeten krijgen.”

Daarbij komt dat er betaalbare totaalpakketten nodig zijn om de consument over de streep te trekken. De investering kost per woning algauw zo’n 35.000 euro. Zonder de medewerking van de woningeigenaar of huurder, zal de grootscheepse overgang niet van de grond komen, stelde Annelies Huygen, een van de experts in duurzame energie. De overstap naar bijvoorbeeld elektrisch koken gaat over hun gedrag.

Nog maar weinig bedrijven bieden zich aan als tussenpersoon om het hele bouwtraject te regelen voor consumenten: van het installeren van de warmtepomp en het isoleren tot en met een oplossing voor de financiering. Het ligt volgens Keizers voor de hand dat bouwbedrijven de leiding zullen nemen op de markt. Maar het zouden ook de installateurs kunnen zijn die samen met de toeleveranciers een totaalpakket op de markt gaan brengen.

Richting geven

Om vernieuwingen in de markt op gang te brengen, moet de overheid helder richting geven, zei milieuwetenschapper Casper Tigchelaar. „Ook in de aanwijzing van de aardgasvrije woonwijken staan huizen met gasaansluiting. Het moet duidelijk zijn dat aardgas helemaal verdwijnt.”