Ondernemen met een missie
Landen waar het verboden is om christen te zijn, zijn voor zendingsorganisaties moeilijk te bereiken. Voor bedrijven gaan grenzen sneller open. Maar wat als medewerkers van die bedrijven het Evangelie gaan delen? Zendingsorganisatie Interserve en enkele partners gaan op 4 oktober over dit onderwerp in gesprek met Nederlandse ondernemers.
Business as Mission, „bedrijf als missie”, is een methode die wereldwijd door zo’n 500 bedrijven wordt toegepast. Enerzijds zijn het gewone bedrijven, zegt Arco de Leede, directeur van Interserve Nederland. „Het verschil is dat de eigenaar als christenondernemer beseft dat het bedrijf niet van hemzelf is, maar dat God als het ware aandeelhouder is. Zo kun je met een heel gewoon bedrijf in Gods Koninkrijk werken.”
Op het congres in Dordrecht spreken verschillende ondernemers die volgens het Business as Mission-principe hun werk doen. De Leede: „We willen mensen enthousiast maken voor het ondernemen in Gods Koninkrijk. De meeste ondernemers zijn creatief en durven risico’s te nemen. Dat zijn precies de kwaliteiten die nodig zijn om als bedrijf de zending in te gaan. Ik hoop dat mensen geïnspireerd worden om de christelijke identiteit handen en voeten te geven in hun bedrijf. In Nederland, maar hopelijk ook in het buitenland.”
Werkgelegenheid
De Leede heeft een bedrijf gehad in het Midden-Oosten. Hij weet dus precies hoe het is om in het buitenland ondernemer en christen te zijn. „Voor bedrijven gaan deuren van een land zoveel makkelijker open. Waarom zou een regering een goedlopend bedrijf weigeren? De dienstverlening en de werkgelegenheid kan het land alleen maar dingen opleveren.”
De internationale zendingsorganisatie Interserve zendt christenen uit in hun eigen vakgebied. De organisatie richt zich op zending vanuit een persoonlijke relatie. Interserve steunt ongeveer 30 bedrijven die het Business as Mission-principe toepassen. Deze bedrijven zijn vooral gevestigd in Azië, in landen als India, Vietnam, Cambodja en Kirgizië. Het type bedrijf is heel verschillend, aldus De Leede. „Sommige ondernemingen richten zich op de productie van lokale producten, van bamboe bijvoorbeeld. Er zijn ook ondernemingen die zich bezighouden met softwareontwikkeling of consultancy.”
Seculiere bedrijven die zich richten op maatschappelijk verantwoord ondernemen, willen volgens De Leede aandacht schenken aan drie p’s: ”people”, ”planet” en ”profit”; gericht op mensen, milieubewust en winstgevend. De Leede: „Christelijke bedrijven voegen hier de p aan toe van het woord ”purpose”, of ”prayer”, doel en gebed. Dit laat zien dat de werkgevers Gods eer als doel hebben in hun onderneming. Dat stralen ze dan indirect weer uit naar de werknemers.”
De zendingsmissie van een onderneming kan in de praktijk op verschillende manieren vorm krijgen. „Ieder bedrijf doet het op zijn eigen manier. In veel van de landen waar Business as Mission-bedrijven zich vestigen mag je wel christen zijn, maar mag je je vanuit je bedrijf niet als christen profileren.”
Hoewel de ondernemingen niet openlijk zending kunnen bedrijven, werken ze niet met een verborgen agenda, stelt De Leede. „De ondernemers werken niet onder de vlag van een zendingsorganisatie. Het gaat er om dat je als werkgever probeert een relatie op te bouwen met de medewerkers. Dit kan bijvoorbeeld door na werktijd een etentje te regelen, of door aan te bieden om voor ze te bidden als het tegenzit. Zodra je een band hebt opgebouwd, kun je ook meer laten zien van het Evangelie. Vrienden verraad je niet.”
Volgens De Leede is de houding van de werkgever ontzettend belangrijk. „Je geloof moet te zien zijn in je dagelijks werk, het moet geïntegreerd zijn in je leven.” Na een korte stilte vervolgt hij: „Voor iedere christen, of het nu in binnen- of buitenland is, is het natuurlijk de vraag hoe het geloof te zien is in zijn leven.”
Risico
Business as Mission brengt andere risico’s met zich mee dan het doorsnee zendingswerk. „Zo’n zeventig procent van de nieuwe bedrijven gaat in de eerste vijf jaar failliet.” En wat als een Business as Mission-bedrijf het niet redt op de markt? „Het bedrijf blijft natuurlijk de verantwoordelijkheid van de ondernemer, de winst en het verlies ook. Een gemiddelde uitzending kost drie- tot vierduizend euro per maand. Elk bedrijf heeft daarom naast het eigen inkomen een thuisfrontcommissie nodig om steun te bieden, door fondsen en gebed.”
Het is voor de nieuwe bedrijven vaak lastig om het hoofd boven water te houden. „In bijvoorbeeld een land als Cambodja is het goed mogelijk om een bedrijf draaiend te houden, omdat alles daar veel goedkoper is. Maar er is ook nog de Nederlandse verzekering, de vliegtickets en de internationale school, die voor Cambodjaanse begrippen al snel onbetaalbaar worden.”
Als een ondernemer bij Interserve aanklopt om begeleiding begint er een proces van gesprekken met de organisatie en met de lokale kerk. Daarna volgt een bezoek aan het land waar de onderneming gevestigd gaat worden en wordt een businessplan opgesteld. De Leede: „Het is van groot belang om de cultuur te leren kennen en de taal te leren spreken. Dat voorkomt culturele blunders.”
Hoewel hij hoopt op het congres veel ondernemers enthousiast te maken, is De Leede ook realistisch: „Bij een Business as Mission-bedrijf komt veel kijken. Het is niet zomaar iets waarvoor je een jaartje naar het buitenland gaat.”