Gevlucht met zakjes zaden en een kogel uit Syrië
Ze ontvluchtten het door oorlog geteisterde Syrië en kwamen naar Nederland. Wat namen ze mee? De expositie ”The stories we carry” (De verhalen die we meedragen) gunt bezoekers een kijkje in de handtas van vluchtelingen. De één nam zakjes zaden en een kogel mee, de ander een Koran of een gebedsketting.
De mini-expositie, te bezichtigen tot 4 november, kreeg een plek in Tassenmuseum Hendrikje aan de Herengracht in Amsterdam. Het museum ging hiervoor, via twee organisaties die met vluchtelingen werken, in gesprek met nieuwkomers. Deze verblijven in een azc in de hoofdstad of kregen eigen woonruimte in de regio. De tassen van de Syrische vluchtelingen zijn tentoongesteld in vitrines, veelal tegen de achtergrond van foto’s van kapotgeschoten wijken in steden als Damascus of Aleppo. Achter op het oog gewone handtassen blijkt meer dan eens een bijzonder verhaal te zitten, dat in korte teksten wordt beschreven.
Maysaa Abdulmola vluchtte in 2016 met haar man en dochter uit de Syrische stad Homs. Ze namen een paar koffers met kleding mee. In haar handtas bewaarde Abdulmola aan aantal foto’s, een islamitische gebedsketting en een portemonnee met drie reisdocumenten. Een ander nam een chique avondtas van haar moeder als bijzonder aandenken mee.
Niet alle Syriërs hadden de gelegenheid zorgvuldig allerlei persoonlijke spullen te selecteren voordat ze op de vlucht sloegen. Anderen namen wel waardevolle bezittingen mee, maar verloren die tijdens de vlucht. Zoals Raghdaa Haj-Ali, een onderwijzeres uit Damascus. Ze kwam dit voorjaar naar Nederland en raakte onderweg spullen kwijt. Vooral het familieboek, waarin de geboortes van haar kinderen waren gedocumenteerd, mist ze erg.
De tentoonstelling besteedt ook aandacht aan No Mad Makers, een project dat Floor Nagler en Didi Aaslund zijn begonnen op het Griekse eiland Lesbos. Ze signaleerden dat er een groot gebrek is aan tassen voor vluchtelingen op doorreis. Samen met de ontheemden gingen ze aan de slag om deze te produceren van de grote hoeveelheden afval op het eiland, afkomstig van rubberboten en reddingsvesten.
Een aantal Syriërs dat op de expositie voor het voetlicht komt, reisde in het kader van gezinshereniging naar Nederland. Een van hen is Helalah Alzian uit Damascus, die diverse bijzondere zaken in haar tas stopte. Zo vroeg haar zoon, die eerder in Nederland aankwam, haar speciale koekjes mee te nemen.
Ook stopte Helalah traditionele oogmake-up voor haar dochter in haar handtas. Bijzonder is een steentje dat herinnert aan haar thuisland en een kleine kogel, symbool voor de oorlog in Syrië. Een foto toont de zakjes met diverse zaden die de Syrische vluchteling eveneens meenam. Zo hoopt ze in haar Nederlandse tuin hetzelfde te kunnen zaaien als ze ooit in Damascus deed.
