Met twee zakken kaasbroodjes loopt de Amsterdamse Michel Leendertz om 8.30 uur al door de straten van de hofstad. Oranje pet op, dito trui aan. „De vorige keer was ik te laat en kon ik geen goed plekje meer vinden. Nu heb ik overnacht in StayOkay Hollands Spoor, zodat ik tijdig achter een dranghek kan staan.”

De lokale middenstand is maar wat blij met het feest in de stad. Susan de Vreugd van bloemenzaak AboutFlowers mocht vaasjes en bloemen aanleveren voor de VNO-NCW-Prinsjesdagborrel en voor het kabinet van de Koning. „Het was gisteren hectisch, maar gelukkig konden we alles op tijd wegbrengen”, vertelt de in het oranje geklede eigenares.

Ook voor IJscoman Moes is de derde dinsdag in september een kaskraker. „Vorig jaar had ik het eelt op de handen staan. Gezien de weersverwachting zal dat vandaag niet anders zijn”, glundert eigenaar Farhane Hamchaoui, die om 9.15 uur zijn wagen op de Lange Voorhout parkeert. „Ik heb extra ijs en hoorntjes ingeslagen; er is genoeg voor heel Den Haag. En je kunt bij mij pinnen.”

Het echtpaar Noteboom uit Genemuiden neemt om 9.30 uur al plaats op krukjes achter de dranghekken. Ze gingen gisteren al naar Den Haag. „We hebben in een bed and breakfast geslapen. Hoeven we nu niet zo te haasten.” Of het poppenkastgehalte met Prinsjesdag niet te hoog is? „Absoluut niet. Het is een prachtige traditie. De koning verbindt Nederlanders met elkaar en op deze dag voelt iedereen dat.”

Tramrails

Op een vrachtwagen staan grote klossen met dikke touwen erom gewikkeld. „Die leggen we in de tramrails. Dan komen de wielen van de koetsen er niet in vast te zitten”, legt Sebastiaan Vos van vervoersmaatschappij HTM uit. Waarom hij om 9.45 uur nog niet begonnen is? „Er komt nog één tram aan. Daar wachten we op.”

Groep 8 van de Eben-Haëzerschool uit ’s-Gravenzande is neergestreken bij een bushalte die naast de route staat. Of ze er zin in deze dag hebben? Gejoel. En weten ze waar Prinsjesdag over gaat? „Ja, we hebben er les over gehad. Maar dat ging een beetje mis, want iedereen ging praten”, biecht een meisje op terwijl ze zichtbaar genietend naar de meester kijkt. Die lacht erom, zij het als een boer met kiespijn.

Bij Paleis Noordeinde staan nog veel meer schoolklassen, badend in de nazomerzon. Bij elke televisiecamera die langskomt laten ze van zich horen. Groep 8 van de Willem Farelschool uit Hoevelaken wint de strijd om de decibellen.

Klokslag 11.00 uur worden marechaussees opgesteld. Urenlang moeten ze voor de dranghekken staan. Met een wapen in de hand. Eerst roerloos, maar na een uurtje beginnen de eersten stiekeme stretchoefeningen te doen. Vingers worden gebogen en gestrekt, knieën in en uit het slot gehaald. En de kinderen heffen het Wilhelmus nog eens aan. Voor de zesde keer vandaag.

Onder het standbeeld van Willem van Oranje is een persvak. Schrijvende journalisten settelen zich in de schaduw van de grote sokkel. Fotografen en cameramannen zetten hun statieven neer. Om 11.30 uur is alles in gereedheid gebracht. De ceremonie kan beginnen.

„Hoe lang duurt het nog, mam?” vraagt een zeurderige kinderstem. „Hè, nu moet je niet steeds vragen hoe laat het is. Daar wordt mama een beetje kribbig van”, antwoordt een minstens zo verveelde moederstem. Ja, geduld blijkt op Prinsjesdag een schone zaak. Kinderen uit Capelle aan den IJssel weten hoe je de tijd doorkomt. Zittend op straat spelen zij tientallen potjes Uno.

Als rond 12.30 uur het eerste geklepper van beslagen paardenhoeven klinkt, kan menigeen een „hè, hè” niet inhouden. Het orkest brengt de sfeer weer helemaal op peil. Tientallen paarden verder komen de koetsen in beeld. „Oranje boven, oranje boven”, bulderen de kinderen als de „gouden, o nee: glazen” koets voorbij komt. Als het versje uit is, is de koets alweer verdwenen.

Baard

Het echte nieuws: prins Constantijn heeft een baard. Daar moeten de Oranjefans een beetje aan wennen. „Het heeft wel wat”, oordeelt een oudere vrouw. Haar man kijkt zuur.

Ook de hoed van koningin Máxima zorgt voor verdeelde reacties. „Wat heeft ze nu voor ufo op haar hoofd?” klinkt het afkeurend. Ook de vergelijking met een schotelantenne is snel gemaakt. Anderen hebben niets dan lof voor de bloemrijke creatie. „Weer eens wat anders. Prachtig.”

Agenten gooien om 14.00 uur de drankhekken los. Tijd voor de balkonscène. Het plein voor Noordeinde stroomt vol. Waar normaal gesproken iedereen naar voren rent, doen de meesten het dit jaar rustig aan. Gejoel en gezang blijven ook ver onder de maat. Wellicht is de menigte wat amechtig door de zomerse temperaturen. Maar zwaaien kan het volk nog wel. „Tot volgend jaar.”