Post uit Karinthië: worstenbroodjes en bier voor overwerk
Oostenrijk voerde onlangs de zestigurige werkweek in. Niet dat iedereen nu zo veel uren maakt, maar het mag wel. Bedrijven mogen dus kiezen voor de tienurige werkdag. Een hele verandering.
Een stalen trap voert zigzaggend vanuit het magazijn naar het kantoortje. De chef zetelt aan het grootste bureau dat er staat. De twee kleinere zijn voor zijn secondanten. Zij beheren de voorraden van een grote Oostenrijkse supermarktketen. Vanuit het kantoor heb je een fascinerend uitzicht op het gekrioel van heftrucks en pompwagens in het magazijn.
Een van de ramen gaat open. De chef roept iets naar beneden over een „bespreking.” De boodschap wordt opgevangen door een heftruckchauffeur die vlak onder het kantoortje bezig is een pallet wc-papier van een 15 meter hoge stelling naar beneden te manoeuvreren. Deze ”Staplerfahrer” geeft een brul naar collega’s in de buurt. Op hun beurt roepen die de boodschap door tot in de verste uithoeken van het magazijn; binnen vijf minuten is iedereen verzameld.
Het hoofd van de chef steekt uit het raam. In plat Kärtnerisch doet hij vanuit de hoogte zijn mededelingen. Ik kan er geen touw aan vastknopen. Een bespreking is het zeker niet, want alleen de chef is aan het woord. Een Bosnische collega vertaalt fluisterend: We moeten zaterdag overwerken, en waarschijnlijk ook op 15 augustus. Op die dag viert het rooms-katholieke Oostenrijk de tenhemelopneming van Maria. En, hoera, ter compensatie van al die uren –we maken er deze week meer dan zestig– krijgen we morgen per man een worstenbroodje en mogen we een kratje Villacherbier mee naar huis nemen. De chef komt de trap af met een lijst. Daarop kunnen we intekenen voor de worstbroodjes en het bier. „Du Holländer, auch Frankfurters mit Semmel? Und Bier?” „Ja, gerne.”
Zodra de chef weer boven in zijn kantoor zit, barst het gemopper van collega’s los. Het thuisfront wordt gebeld dat plannen voor het weekend en voor de feestdag moeten worden aangepast.
Het Oostenrijkse parlement nam onlangs een wet aan die in drukke tijden de zestigurige werkweek mogelijk maakt. Werkgevers kunnen nu ook de tienurige werkdag hanteren. Met deze maatregel wil de centrumrechtse regering van ÖVP en FPÖ, onder leiding van Sebastian Kurz, inspelen op de veranderende economie.
In de levensmiddelenbranche klinkt dat logisch. Door miljoenen vakantiegangers verdubbelt in de zomermaanden de omzet. Toch is er veel weerstand. De angst is groot dat je algauw op straat belandt als je weigert zestig uur per week te werken. Voor jou staan er tientallen anderen klaar. Het aanbod van lager geschoolde arbeidskrachten is met de komst van veel Oost-Europeanen zeer groot.
Tienduizenden demonstranten gingen in juni in Wenen de straat op om hun onvrede over de nieuwe wet te laten blijken. Ze waren niet overtuigd geraakt door een animatiefilmpje op YouTube van de Oostenrijkse werkgeversvereniging waarin de twijfelachtige voordelen van de zestigurige werkweek op mierzoete wijze onder de aandacht werden gebracht. Het filmpje leverde honderden cynische, soms woedende reacties op.
Het uitdelen van worstenbroodjes en bier is effectiever. Maar als je twaalf uur per dag kratten frisdrank, dozen schoonmaakmiddelen en zakken hondenvoer moet verslepen, besef je algauw de nadelen van een twaalfurige werkdag.