Coevorden is oud. Het bestond al in 1148. De Utrechtse bisschop, landheer van het Oversticht, maakte er een robuuste vesting van en verleende het in 1407 stadsrechten. Toen mochten er tol geëist, recht gesproken en markt gehouden worden. Niemand kon om Coevorden heen. Links en rechts van de smalle zandrug waren zompige, ondoordringbare veenmoerassen. Coevorden werd de poort tussen noord en zuid, grendel naar het noorderkwartier. Maar daar betaalde het wel een zware tol voor. Begerige ogen vielen op de vesting. Steeds weer. Gedreven door de obsessie voor geld en macht. Afgoden van alle tijden, die ook de technologie annexeren. Zo kun je van ijzer nuttige gebruiksvoorwerpen maken, maar ook moordend oorlogstuig.

De suppoost voert ons langs vitrinekasten vol bogen, pijlen, spiesen. Geweren, kanonskogels. Gehavende harnassen, kapotgeschoten helmen. Krijgshaftige lieden en strijdbare helden, met moordlust bevangen. Munstersen, Staatsen, Spanjaarden, Fransen lieten bij tientallen het leven bij en in Coevorden. Kaïn heeft veel nazaten.

Rampspoed, oorlog, maar ook de tand des tijds trokken diepe sporen. In de negentiende eeuw vergrepen schendende handen zich aan muren en poorten. Ruim een halve eeuw terug sloegen opnieuw vandalen toe. Vroede vaderen bij wie de erfenis der eeuwen in slechte handen viel. Er werd gesloopt, gedempt gerooid. Oude gevels maakten plaats voor karakterloze bebouwing, wedijverend in lelijkheid. Ook de verkeersmoloch eiste zijn tol. Verwacht dus geen antiek juweel daar aan onze oostgrens. Gelukkig bleven het oude kasteel en de voormalige synagoge behouden. Insgelijks de oude kerk, die niet meer in het midden staat. Is dat symbolisch voor het kerkelijk leven ter plaatse?

Waar het oude adellijke geslacht Van Coeverden zijn wortels heeft, laat zich raden. De naamsverbondenheid met het Canadese Vancouver is een leuk weetje.

Het huidige Coevorden doet zijn best om zich te bevrijden van het geschonden stadsbeeld, dat ook nog eens tobt met winkelhartproblemen. Hulp, raad en advies van de bevolking worden ingeroepen. Een kleine fototentoonstelling in het Stedelijk Museum opent vensters op het verleden. De Drenten mogen het zeggen. Moet de oude haven terug, het brouwhuis, de galg? Zullen die de onwillige bezoekers weer naar binnen trekken?

Coevorden voorbij wordt in het Schoonebeekse veld driftig ja geknikt. We zullen zien.