Het bericht haalde het niet in veel westerse media. In Egypte is vorige week een wet aangenomen waardoor populaire Facebook- en Twitteraccounts vanaf nu gezien worden als officiële mediakanalen. Het lijkt op het eerste gezicht niet bijster interessant voor buitenlandse krantenlezers. Maar schijn bedriegt in dit geval. Achter deze wet gaat een intentie schuil die wel degelijk groot effect kan hebben.

Om dat uit te leggen moeten we terug naar 2011, het jaar waarin de Arabische opstanden om zich heen grepen. Ze begonnen in Tunesië, eind 2010. Maar het werd pas echt groot toen in januari 2011 in Egypte tienduizenden en nog eens tienduizenden mensen de straat op gingen omdat ze de armoede, onderdrukking en corruptie zat waren. Een belangrijke reden waarom die mensenmassa’s zo groot konden worden, lag in de aanwezigheid van sociale media. Zoals een Egyptische jongere twitterde tijdens de opstanden: „We gebruiken Facebook om de protesten te organiseren, Twitter om ze te coördineren en YouTube om de wereld in te lichten.”

Ik merkte zelf hoe gemakkelijk sociale media in zulke tijden zijn toen ik tijdens een van die periodes van opstanden in Caïro was. Op Twitter kon ik via hashtags als #jan25 (de eerste dag van de revolutie) en #tahrir (de naam van een plein in Caïro) precies volgen waar wat gebeurde.

Het gevolg van die door sociale media aangewakkerde opstanden was enorm. Op 11 februari 2011 stapte president Mubarak op, na dertig jaar. De triomf was groter dan veel protesterende Egyptenaren zelf hadden durven hopen. Het volk had de farao weten af te zetten. Als dát kon, was alles mogelijk.

Nu, 7,5 jaar later, is Egypte in zekere zin terug bij af. Opnieuw is er een president uit de kringen van het leger, Sisi, en opnieuw (of beter: nog altijd) is er armoede, onderdrukking en corruptie. Het verschil is: met name de jongeren laten zich niet meer zo makkelijk kooien. Egypte kent een gigantische hoeveelheid jongeren die de best opgeleide en best geïnformeerde generatie vormen in de moderne geschiedenis van het land. Bovendien hebben ze de smaak van de overwinning geproefd, destijds in 2011 op het Tahrirplein in Caïro.

Het is dus niet zo vreemd dat president Sisi een herhaling van destijds vreest, misschien zelfs massaler en heftiger. Die zou natuurlijk te voorkomen zijn door armoede, onderdrukking en corruptie aan te pakken. Maar wat ook kan werken, is de katalysator van die onrust aan banden leggen. Dus: sociale media beperkingen opleggen. In elk geval begrijpt Sisi als geen ander dat de rol van sociale media tijdens de Egyptische revolutie moeilijk te overschatten is.

En daarom werd vorige week de wet over sociale media door het Egyptische parlement geloodst. Als een late echo uit 2011 kunnen invloedrijke twitteraars en facebookers, met meer dan 5000 volgers, vanaf nu worden behandeld zoals elk ander mediakanaal. In Egypte betekent dat: vooral sociale media die kritisch zijn op het regime worden aangepakt. De grote vraag voor de komende jaren is of Egyptische jongeren zich daardoor werkelijk de mond laten snoeren. Dus: #wordtvervolgd.