River Village was tot vijften jaar geleden de naam van een camping in Rome. Die was ook bekend bij Nederlanders. Je verbleef er betaalbaar, redelijk comfortabel en bovendien niet al te ver van de binnenstad van Rome.

Er is op het oog tegenwoordig niet veel veranderd. Op het toegangshek staan gewoon nog de woorden River Village met een symbool van een salamander. Maar direct achter de toegang is er géén receptie en ontbreken douche- en wc-ruimtes en een zwembad. Ook Kipcaravans en gele nummerborden zijn in geen velden of wegen te bekennen. Nu staan er armoedig uitziende stacaravans in het gelid. Hier wonen 450 Romazigeuners, afkomstig uit Roemenië en landen uit het voormalige Joegoslavië.

Het is niet het enige zigeunerkamp van Rome. Er zijn er wel een tiental, plus nog een stel illegale kampen. De kampen vormen een probleem. . Zo worden er vuurtjes gestookt om vuil te verbranden, maar ook om uit afval metaal te winnen. Bewoners rondom de kampen moeten hun ramen sluiten vanwege een verhoogde uitstoot van dioxine.

In de binnenstad vormen zigeuners een plaag voor het toerisme omdat ze met name in het openbaar vervoer zakkenrollen. De beeldvorming is uitermate negatief. Een kolfje naar de hand van Matteo Salvini, de minister van Binnenlandse Zaken. In juni verklaarde hij dat alle zigeuners als zodanig moeten worden geregistreerd. „We moeten een beeld krijgen van de situatie. De illegale zigeuners moeten worden uitgezet. De Italiaanse Roma moeten we helaas in het land houden.” Overigens zou Salvini moeten weten dat er 26.000 mensen in zigeunerkampen wonen – dat is een officieel cijfer. De Europese Commissie stelt dat er in totaal 150.000 zigeuners in Italië wonen.

Gescheiden

Zigeuners zijn in Italië tweederangsburgers, zegt Carlo Stasolla, die werkt voor een vereniging die het opneemt voor de rechten van de Roma- en Sinti. Ze wijst verontwaardigd op een richtlijn uit in 2014 van het ministerie van Onderwijs waarin scholen wordt opgedragen om de herkomst van hun scholieren te rapporteren. Er zijn drie categorieën: Italiaan, buitenlander of Rom.

Uit onderzoek van de universiteit van Verona, gebaseerd op gegevens van kinderrechtbanken in elf Noord-Italiaanse steden, blijkt dat een Romkind 60 procent vaker gedwongen uit huis wordt geplaatst dan een niet-zigeuner. „In het regeerakkoord staat dat zigeuners die hun kinderen niet naar school sturen hun ouderlijk gezag verliezen. Dat is een poging om de jonge generatie te onttrekken aan hun ouders”, stelt Stasolla. De gemeente Rome heeft voorgesteld om moeders en kinderen te scheiden van de vaders. Zo zouden de kinderen een betere opvoeding kunnen krijgen, is de gedachte. „Dat is toch niet correct,” zegt de 23-jarige Zenepa verontwaardigd voor een kapote stacaravan in River Village. „Geen familie accepteert toch zeker om gescheiden te worden? Voor Italianen is scheiding misschien normaal, voor ons Roma is de familie heilig.”

Zenepa’s moeder was 16 jaar toen ze met man en drie kinderen uit Pristina in Kosovo vluchtte naar Italië. In Italië werden ze direct in een zigeunerkamp gezet. Daar kreeg ze nog vijf kinderen. De kinderen spreken allemaal Italiaans, sommigen hebben een Romeins accent.

Het liefst zou de familie in een gewoon huis wonen. „In Kosovo woonden we in een huis. Het is niet waar dat we niet in een huis willen wonen. Als ons de gelegenheid wordt geboden om werk te hebben, kunnen we woning, gas en elektriciteit betalen. Iedereen wil een huis voor zich en zijn kinderen,” zegt Zenepa’s moeder vol vuur.

De burgemeester van Rome probeerde vorig jaar alle inwoners van River Village te helpen met het zoeken van een huis. Toen dat plan in de praktijk sneuvelde (onder meer door stigmatisatie van Roma bij het vinden van een huis) , verklaarde de gemeente het kamp tot een illegale nederzetting. Twee weken geleden kwam de politie en sloeg het sanitair en de ruiten van een groot deel van de stacaravans kapot om de inwoners te dwingen tot vertrek. Die gingen echter in de openlucht wonen. De burgemeester heeft besloten om het kamp te ontruimen. Die ontruiming vindt binnen een paar dagen plaats. Dan valt het doek voor River Village, nu ook als zigeunerkamp.