Nederlandse consument merkt nog weinig van handelsconflict met VS
Het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie doet ook Nederland pijn. Voorlopig merkt de consument er echter weinig van.
Wat is er ook alweer aan de hand? Met ingang van 1 juni hebben de VS de importtarieven voor staalproducten uit de EU met 25 procent verhoogd. De invoerheffingen voor aluminiumproducten zijn 10 procent hoger geworden. De Amerikaanse maatregelen raken zo’n 6,4 miljard euro aan Europese producten. Een fors bedrag, maar toch nauwelijks meer dan een speldenprik: het gaat om 0,04 procent van het totale bruto binnenlands product van de EU.
Volgens de regels van de wereldhandelsorganisatie WTO mag een land of een blok van landen even hard terugslaan. Europa doet het wat dit betreft netjes. Vanaf 22 juni belast de EU een lijst van 200 Amerikaanse producten met 10 tot 25 procent hogere importtarieven. De totale handelswaarde is 2,8 miljard euro. Een tweede lijst, goed voor 3,6 miljard euro aan import uit de VS, gaat later in, mogelijk pas over drie jaar.
RaboResearch, de afdeling economisch onderzoek van de Rabobank, heeft onlangs op een rijtje gezet wat de gevolgen van het handelsconflict met de VS voor Nederland zijn.
Als het om onze export gaat, wordt vooral de staalindustrie geraakt. Na Duitsland is Nederland de grootste Europese exporteur van ruw staal en ijzer naar de VS. In 2016 had die een waarde van ruim 600 miljoen dollar (511 miljoen euro). Dit was 6,2 procent van de totale Nederlandse staal- en ijzerexport. Voor producten van staal, zoals buizen en leidingen, zijn de VS met een aandeel van 2,6 procent een minder belangrijke markt voor Nederland. Voor aluminium en producten van aluminium is dat aandeel 1,7 procent. De EU schat dat de Amerikaanse importheffingen in totaal zo’n 600 miljoen euro aan producten uit Nederland treffen.
Relatief mogen de cijfers meevallen, voor individuele bedrijven kan de schade zeer groot zijn. De VNMI, de brancheorganisatie van Nederlandse producenten van ruwe metalen en metaallegeringen, wijst er bovendien op dat de concurrentie op de Europese markt –waar Nederland zijn meeste staal en aluminium verkoopt– kan toenemen door de handelsoorlog tussen de VS en China. Er zijn al voortekenen dat er meer Aziatisch staal en aluminium naar Europa gaat.
De Europese tegenmaatregel treft een brede reeks producten, van consumentenartikelen zoals pindakaas, sinaasappelsap, spijkerbroeken, tabak, herenschoenen en speelkaarten tot halffabricaten van staal en aluminium die de Nederlandse industrie gebruikt. Ook motorfietsen en plezierboten worden extra belast.
Volgens de economen van de Rabobank is Nederland voor de meeste producten niet erg afhankelijk van de VS. Maar er zijn uitzonderingen. De cranberry of veenbes is een Noord-Amerikaanse vrucht. Van alle cranberrysap dat Nederland invoert, komt 59 procent uit de VS. Bij speelkaarten is dat 52 procent en bij make-up en gezichtspoeders 47 procent.
Of de consument voor deze en andere spullen meer gaat betalen, is lastig te zeggen. Importeurs en retailers –of de Amerikaanse exporteurs– kunnen voorlopig genoegen nemen met wat lagere marges. Sommige producten kunnen importeurs ook uit andere landen halen. Frankrijk bijvoorbeeld is een grote exporteur van make-up.
Inflatie
Mochten de huidige schermutselingen uitlopen op een wereldwijde handelsoorlog dan zijn de gevolgen veel ernstiger. Als de VS en de andere handelsblokken elkaar over de hele linie met 20 procent hogere invoertarieven om de oren slaan, loopt de wereldeconomie tot 2022 2,5 procentpunt groei mis, zo hebben de economen van de Rabobank berekend. Voor de Nederlandse economie zou dat tot 2023 zo’n 3,5 procentpunt zijn, wat neerkomt op 20 miljard euro. Bij zo’n wereldwijde handelsoorlog zullen consumenten merken dat allerlei producten duurder worden. In Nederland zal de inflatie in 2019, eerder ingeschat op 2,4 procent, uitkomen op 4 procent.
De berekeningen van de Rabobank liggen in lijn met een eerdere inschatting van De Nederlandsche Bank. Die rekende met een meer gematigde stijging van de invoerheffingen van gemiddeld 10 procent. Dan zou de Nederlandse groei tot 2020 met jaarlijks 0,5 procent worden getemperd.
Dit is het slot van een serie van drie artikelen over de handelsoorlog tussen de VS en andere landen.