Het project ”Bijbelverhalen in zand” heeft een missie. „Ik wil dat mensen de Bijbel weer gaan lezen”, vertelt initiatiefnemer Aad Peters. De kunstenaar en televisieproducent kocht vorig jaar een aantal oude fabriekspanden in Elburg. In korte tijd realiseerde een groep internationale zandkunstenaars daar tientallen kleine en grote zandsculpturen over Bijbelse geschiedenissen – van Adam en Eva tot de uitstorting van de Heilige Geest. Peters noemt het een ongekende prestatie.

Proefdraaien

Hoewel de beeldentuin eind juni de deuren opende, spreekt de initiatiefnemer nog van „proefdraaien.” Een enkele bezoeker weet het oude industriepand bij de haven van Elburg te vinden. De entreeprijs –op de website introductieprijs genoemd– is met 16,50 euro niet gering, maar voor dat geld kijken bezoekers hun ogen uit.

Dat begint al buiten. Bij de ingang ligt een oude vissersboot. Aan boord bevindt zich een groepje bootvluchtelingen uit allerlei culturen. Sommigen van hen dragen een reddingsvest, anderen kijken strak voor zich uit.

Binnen vinden bezoekers meer stof tot nadenken. Achter de kassa ligt het paradijs; gevaarlijke slangen bedreigen Adam en Eva in de tuin der lusten. Even verderop ligt Abel roerloos op de grond; Kaïn –zijn bijl nog in de hand– wordt veroordeeld door een tribunaal met Nelson Mandela, de dalai lama en Mahatma Gandhi.

De toepassing van Bijbelse geschiedenissen op het gewone leven is nooit ver weg. Twee ouders in Elburger klederdracht zitten hevig smekend aan het bed van hun dochtertje – een moderne variant op het Bijbelverhaal over het dochtertje van Jaïrus.

Botters

Elburg neemt in de oude fabriekshal sowieso een prominente plaats in. Her en der staan oude botters en vergane scheepsrompen waartussen de geschiedenis van het oude vissersstadje in zand is uitgebeeld. Soms moet er wat afstand worden genomen om de toepassing te begrijpen: de biddende visser, afhankelijk van de Schepper van weer en wind, komt in heel ander licht te staan tegen het decor van een groepje vissers die zich op de been houden bij een heuse scheepsmotor.

Te midden van de zandsculpturen wordt cultuurkritiek niet geschuwd. Een tekstbordje wijst op het „opgeheven vingertje van Calvijn”; achter een muurtje loert een drinkgrage monnik op een groepje vrouwen. De uitbeelding van de geestenwereld –met alle daarbij horende angsten– lijkt ruimte te bieden voor een ruime interpretatie van de Bijbel. „Elk volk zal het verhaal van Christus en het kruis toepassen naar hun eigen gewoonte”, meldt een bord.

De uitgebeelde Bijbelverhalen zijn vol symboliek en details. Een levensgrote farao, een gevaarlijke krokodil en een reusachtige walvis verbinden de sculptuur over de ark van Noach met de geschiedenis van Jona en de vis. Een kunstenaar die nog aan het werk is, laat de bezoekers meekijken. Midden in de Bijbelse stad waaraan hij werkt, verrijst de Utrechtse Domtoren. En wie ziet de drie mannen die ongezien achter het voorhangsel van de tempel proberen te gluren?

Hand in eigen boezem

Veel aandacht is er op de expositie voor het lijden en sterven van Christus. De lijdensgeschiedenis is voor de makers een te zwarte bladzijde om die open en bloot te vertonen. Daarom kozen ze voor een donkere omgeving, waar de laatste uren van de Zaligmaker worden uitgebeeld. Een spiegel achter een decor met Judas moet stimuleren om de hand in eigen boezem te steken.

De expositie eindigt met een diorama van Elburg, compleet met een verbeelding van de uitstorting van de Heilige Geest. „Sorry – Closed on Sundays”, staat op een bordje. Ironisch genoeg geldt dat voor veel in Elburg, maar juist niet voor de zandsculpturen.