Wie het houten kerkje binnengaat, voelt direct de beklemming. De plaats waar de First Baptist Church van Sutherland Springs, 50 kilometer ten oosten van de Texaanse stad San Antonio, jarenlang samenkwam, is blijvend getekend door het bloedbad dat de gestoorde ex-militair Devin Kelley hier aanrichtte. De schietgaten zijn weggewerkt en het met bloed doordrenkte tapijt en de versplinterde banken zijn verwijderd. Maar de sobere inrichting van het gebouw spreekt boekdelen. Ze dwingt bezoekers vooral tot zwijgen. Hier is dood en verderf gezaaid.

Niet alleen het interieur is gestempeld door de herinneringen, maar ook de buitenkant van het kerkgebouw. In de houten wanden zijn op verschillende plaatsen slordig weggeplamuurde schietgaten te zien. De kapotgeschoten raampjes zijn vervangen door hardboard. De moordenaar beschoot het gebouw eerst tientallen keren vanbuiten voordat hij naar binnen ging.

Aan het kippengaas van het hek hangen steunbetuigingen van bezoekers uit heel Amerika. Ook van mensen uit staten die ver weg liggen: Oregon, Maine, New Hampshire, Florida… Op de kruisen voor het hek staan handgeschreven boodschappen: „Ik hou van je, oma.” „Rust zacht, lief babymeisje.” En bij het kleinste kruis: „Laat de kinderen tot Mij komen en verhindert ze niet, want derzulken is het Koninkrijk der hemelen.”

Pelgrimsoord

„Inderdaad, de kerk van Sutherland Springs is een soort pelgrimsoord geworden”, zegt Windy Choate, de secretaresse van het kleine kerkelijk bureau. „Mensen komen hierheen uit medeleven en uit nieuwsgierigheid.” Eerlijk geeft ze toe dat de inwoners van het plattelandsdorp –dat nog geen 1500 inwoners heeft– soms meer dan genoeg hebben van al die belangstelling. „De meeste bezoekers komen uit sensatiezucht. Zeker in de eerste weken na het drama heeft dat tot spanningen tussen dorpsbewoners en bezoekers –zeg maar: ramptoeristen– geleid.”

Toch wil Choate niet alleen maar negatief doen over de nasleep van het drama dat zich op de eerste zondag van november 2017 voltrok. „Wij geloven dat God Zich niet laat overwinnen door het kwaad. Hij heeft dit gebruikt om een grote verandering in Sutherland Springs te brengen. Sindsdien zitten er op zondag geen 60, maar 200 mensen in de kerk. We kunnen natuurlijk niet in het hart van al die mensen kijken. Maar het is wel opmerkelijk. Het laat zien dat hetgeen mensen soms met kwade bedoelingen aanrichten, door God gebruikt wordt om het goede te realiseren.”

Daarbij haast de secretaresse van de kerk zich om te benadrukken dat ze „als nietig mens” niet kan begrijpen waarom God het toeliet dat Devin Kelley zijn boosaardige werk deed. „Op de plaats waar gesproken wordt van verlossing zorgde hij voor vernietiging.” Zichtbaar geroerd vertelt Choate hoe Joan Woard probeerde haar kinderen te beschermen door over hen heen te gaan liggen. De moordenaar doorzeefde haar heel gericht met zijn geweer. Twee van haar drie kinderen kwamen ook om het leven.

Ze vertelt ook van John Holcombe, die deze zondag in het hokje voor het geluid en de video-opnamen zat. Hij verloor zijn ouders, zijn broer, zijn zwangere vrouw, twee van zijn kinderen en een nichtje van een jaar oud. Eén dochter overleefde het drama doordat ze als eerste viel en onder haar moeder en grootouders terechtkwam.

Windy Choate was op de ochtend van het drama zelf niet in de kerk. „De Heere God zorgde ervoor dat ik me niet goed voelde. Mijn man, die moest werken, wilde dat ik thuis bleef. Daarom ben ik gespaard. Mijn loopbaan op deze aarde was nog niet ten einde”, zegt ze met ontroering. „Maar de taak van de 26 slachtoffers was af.

Zij waren allen gelovige mensen. Ze hadden daarvan gesproken in de gemeente voordat ze gedoopt waren – ook de kinderen van tien, elf jaar. We zijn baptisten die de geloofsdoop leren, maar onze dominee had deze twee kinderen toch gedoopt omdat zij zo duidelijk de Heere wilden dienen. We kunnen treuren over het gemis, maar deze mensen en kinderen zijn nu bij God en juichen daar voor altijd.”

Troost

Die troost houdt volgens Windy Choate de mensen op de been. „John Holcombe heeft het er geregeld over dat de Heere goed voor hem is. En onze predikant, ds. Frank Pomeroy, die een dochter van 14 jaar bij de schietpartij verloor, preekt vuriger dan voorheen.” Kort na het drama schreef hij op een weblog: „In onze gemeenschap hebben 26 martelaren hun bloed gegeven voor Christus. En zoals vroeger in tijden van vervolging zal ook deze tragedie ons geloof sterker maken.”

Met nadruk stelt Choate dat de predikant geen „goedkope, zoetsappige” prediking brengt. „Hij wijst er steeds op dat je gedompeld moet zijn in het bloed van Jezus Christus. In zijn preken waarschuwt hij voor het verschil tussen mensen die gelovig zíjn en mensen die gelovig dóén. Tegelijkertijd wijst hij erop dat haat alleen overwonnen wordt door liefde.” Dat is ook het statement dat op het naambord van de kerk aan de straat staat.

Bij diverse gelegenheden heeft ds. Pomeroy ook gezegd diep medelijden te hebben met de moordenaar. Devin Kelley wilde wraak nemen op zijn schoonmoeder. Daarom ging hij op de bewuste zondagmorgen vanuit zijn woonplaats San Antonio naar Sutherland Springs, parkeerde hij zijn auto langs de doorgaande weg en naderde hij al schietend het kerkgebouw. Heel weloverwogen richtte hij het bloedbad aan; rij voor rij werden de mensen doodgeschoten. Dat niet alle kerkgangers het leven lieten, kwam doordat een buurman op zijn blote voeten naar de kerk rende en met zijn geweer op de moordenaar begon te schieten. Hoewel Kelley werd geraakt, wist hij in zijn auto te ontkomen. Kilometers verderop had het bloeden van de schotwonden hem zodanig verzwakt dat hij besloot met een kogel een einde aan zijn leven te maken. „Intriest. De man was de gevangene van de satan geworden”, stelt ds. Pomeroy.

Wapenbezit

Het feit dat een buurman met zijn geweer de schutter wist te verjagen, is voor de meeste mensen in Sutherland Springs het bewijs dat individueel wapenbezit een belangrijk, noodzakelijk grondrecht is. „Als we op de politie hadden moeten wachten, waren er nog veel meer slachtoffers gevallen”, zegt Choate. „Nu maakte de buurman een einde aan dit moordenaarswerk.”

Wapenhandelaren in de omgeving doen sindsdien goede zaken. Ook Choate heeft inmiddels een geweer. „Direct na het drama zei mijn man: „Nu gaan we ook voor jou een wapen kopen.” Hij leert me schieten.” Een voorzichtig: „Ja maar… zou het niet beter zijn het wapenbezit totaal te verbieden?” wimpelt de vriendelijke secretaresse direct af: „In Chicago is wapenbezit verboden. Daar worden meer mensen vermoord dan in heel Texas, waar je wél wapens mag dragen.”

Sutherland Springs is door het drama in november 2017 voorgoed veranderd. De dorpsbewoners spreken over „voor en na de shootings.” Ook voor de kerkelijke gemeente veranderde er veel. Het witte kerkje is niet meer in gebruik voor de eredienst. Voorlopig komt de gemeente samen in een noodgebouw. Achter de kerk zijn aannemers druk bezig een nieuwe kerk te bouwen. Plannen daarvoor bestonden al vóór de dramatische gebeurtenissen van vorig jaar. Maar de grond kwam niet beschikbaar. In ieder geval één vrouw in de gemeente was ervan overtuigd dat dit ooit zou gebeuren. Elke dag ging ze naar het perceel en boog daar haar knieën om God te bidden of de grond om niet beschikbaar zou komen. Maandenlang gebeurde er niets. Zelfs ds. Pomeroy probeerde de oudere dame zover te krijgen dat ze zou ophouden. Maar ze ging door. En in oktober vorig jaar kwam het bericht dat de grond door de eigenaar aan de First Baptist Church werd geschonken. Het gebed van de oude vrouw was verhoord. Enkele weken later werd ook zij doodgeschoten. „Haar taak was volbracht”, zegt Windy Choate.