„Laat het niet aankomen op een volgend voedselincident”, waarschuwt de commissie, die wijst op eerdere soortgelijke, maar in de la geëindigde adviezen. „Hoog tijd voor actie!”

Bij toezichthouder NVWA krijgt voedselveiligheid „te weinig aandacht”, aldus de commissie. En ook de ministeries die verantwoordelijk zijn voor volksgezondheid en voedselkwaliteit (VWS en LNV) zijn zich onvoldoende bewust van hun taak. Zij zouden bijvoorbeeld meer moeten doen om zelfregulering in de branche te versterken. Nu wordt de NVWA daarmee te zwaar belast.

Honderden pluimveebedrijven moesten vorig jaar tijdelijk op slot nadat het bestrijdingsmiddel fipronil was aangetroffen in eieren. Het gif was daar terechtgekomen doordat het bedrijf Chickfriend het had gebruikt om bloedluis bij kippen tegen te gaan.

Volgens de commissie hadden bij kippenboeren „alarmbellen moeten gaan rinkelen” toen zich opeens een „wondermiddel” tegen die parasiet aandiende. Het duurde vervolgens te lang voordat duidelijk werd of de volksgezondheid in het geding was. „Economische en financiële belangen mogen nooit voorrang krijgen op het belang van voedselveiligheid”, aldus Sorgdrager.

De NVWA hoorde al in november 2016 van het gebruik van fipronil op eierbedrijven, maar verzuimde in te grijpen. De zaak werd aan justitie overgedragen, zodat die kon onderzoeken of er sprake was van fraude. Maar de NVWA had zelf ondertussen verder moeten nagaan of de consument risico liep, vindt de commissie. Dat onderzoek kan, hoewel de NVWA dat steeds heeft tegengesproken, wel degelijk samengaan.

Maar „je kunt de politiek wel verwijt maken” dat de toezichthouder tekortschoot, vindt de commissie. De NVWA is, in de hoop dat door fusies minder geld nodig was, door de overheid uitgekleed. Die vroeg „daarmee om moeilijkheden”. Gebrek aan mankracht en kennis breekt de dienst al jaren op.