Dertig NMa-medewerkers meldden zich dinsdag op het hoofdkantoor van Nuon in Amsterdam, het hoofdkantoor van Delta in Middelburg en het hoofdkantoor van de energiedivisie van Essent in Den Bosch. Tegelijkertijd werden er kantoren van Eneco in Capelle aan den IJssel en Utrecht doorzocht. De onderzoekers zijn de gehele middag bezig geweest.

De kartelautoriteit deed de invallen op basis van tips en klachten. De grootschalige inval komt amper vijf dagen nadat de energiemarkt voor consumenten en kleinzakelijke gebruikers is opengegooid. Voorafgaand aan de liberalisering op 1 juli had de toezichthouder aangegeven streng te zullen toezien op de marktopenstelling.

De NMa wil niet bevestigen of het onderzoek verband houdt met de liberalisering. „Maar het is niet voor niets dat de NMa pas na 1 juli is binnengevallen”, aldus woordvoerster S. Bierling. „Misstanden in die markt kunnen nu ook in ons onderzoek worden meegenomen.”

Naar welke overtreding van de mededingingswet de toezichthouder speurt, is nog onduidelijk. De energiebedrijven kunnen zich schuldig hebben gemaakt aan marktverdelingsafspraken, het boycotten van bepaalde klanten en bedrijven of aan het maken van onderlinge prijsafspraken. Deskundigen vermoeden dat het laatste het geval is.

De Consumentenbond vindt eventuele prijsafspraken een slecht begin van de vrije energiemarkt. „Mocht er sprake zijn van prijsafspraken dan zullen wij eisen dat consumenten gecompenseerd worden”, aldus woordvoerster Van den Brandhof. De bond vindt de invallen een goede zet van de NMa. „Hiermee geeft ze aan de scheidsrechter te zijn.”

De Consumentenbond heeft geen klacht bij de NMa ingediend. Wel viel het de bond op dat consumenten de afgelopen tijd uitsluitend aanbiedingen in de bus kregen van hun huidige energieleverancier.

De energiebedrijven hebben laten weten alle medewerking aan het onderzoek te verlenen. Woordvoerder J. Veenstra van Essent denkt niet dat het onderzoek zich uitsluitend toespitst op de energiedivisie voor consumenten. „Ik denk dat het een breder verhaal is, het gaat ook om de zakelijke markt.” De vier energiebedrijven en de NMa willen geen details kwijt over het onderzoek.

PvdA-kamerlid Crone heeft dinsdag naar aanleiding van de NMa-invallen schriftelijke vragen gesteld aan minister Brinkhorst van Economische Zaken. Hij wil dat de bewindsman onmiddellijk duidelijk maakt of de inval te maken heeft met het verdelen van de markt door de grote energiebedrijven.

Als dat zo is, moet de consument daarvan direct op de hoogte worden gesteld, vindt hij. „Mensen kunnen nu voor het eerst switchen van energieleverancier, dus ze hebben recht op helderheid.” Crone heeft de afgelopen jaren steeds gewaarschuwd dat de opening van de energiemarkt voor consumenten tot prijsafspraken zou leiden.