Gereformeerde gemeente Stolwijk is echte streekgemeente
Zonder te verhuizen veranderde de gereformeerde gemeente in Stolwijk twee keer van adres. Van de Schoolstraat via de Torenstraat naar de Tentweg. Daarmee bevindt ze zich nu weer aan de weg waaraan ooit de eerste kerkzaal werd ingericht; in een kaaspakhuis. Dat was in 1930. Woensdag was de gemeente 75 jaar zelfstandig.
Het tweede onderkomen was ook al een voormalig kaaspakhuis. Het was een sigarenfabriek geworden en daarna een schilderswerkplaats. Na de scheuring in het kerkverband in 1953 werd dit het onderkomen van de gereformeerde gemeente.
Op die plek komt de gemeente nog steeds bijeen. Het oude pakhuis werd in 1965 vervangen door een kerkje. Dat maakte in 1979 plaats voor een groter gebouw. En dat is inmiddels tweemaal drastisch vergroot. Tot aan de Tentweg toe.
Het oudste gedeelte is herkenbaar aan het lage plafond, wijzen de ouderlingen J. C. de Jong en J. H. Madern. Het keukentje achterin deed ook dienst als consistoriekamer, catechisatielokaal en verenigingsruimte. „Tjokvol was het als we catechisatie hadden”, zegt De Jong. „Ds. Van Dieren zat aan het hoofd van de tafel, met een grote kring jongeren om hem heen.”
Predikanten
Kandidaat C. A. van Dieren was in 1988 de eerste predikant van de gemeente geworden. „Dat kon eigenlijk niet, een predikant voor zo’n kleine gemeente. Zo was het ook weleens gezegd: We beroepen wel, maar als een predikant het aanneemt, weten we niet of we hem kunnen betalen. Maar het gebeurde wel.” Later kwamen ds. A. J. de Waard en ds. G. Hoogerland. In de achterliggende dertig jaar is de gemeente maar acht jaar vacant geweest.
Voor de komst van de eerste predikant betekende ouderling D. Koogie veel voor Stolwijk. „Een godvrezende man; hij heeft als een vader voor de gemeente gezorgd.”
Lang was de gemeente klein, en bij moeilijkheden werd het vertrek van een groot aantal leden pijnlijk gevoeld. Inmiddels groeide het ledental de vijfhonderd echter voorbij. „We hebben behoefte om alleen maar te roemen in Gods trouw en goedheid waarmee Hij de gemeente bewaarde in de stormen die erover gingen.”
Uitbreidingen
In 1991 werd het kerkgebouw uitgebreid: meer zitplaatsen, een ruime hal, een nieuwe consistoriekamer, een hogere kansel, een groter orgel. In 2014 volgde een uitbreiding richting de Tentweg. Daar stond een oude winkel, met een woning erboven. Het nieuwe verenigingsgebouw kreeg de vorm van twee huizen, door een grote hal verbonden met de kerkzaal, waar het aantal zitplaatsen opnieuw werd uitgebreid, nu tot 494. Tegelijk kon de parkeerplaats worden vergroot.
Schuin naast het liturgisch centrum bevindt zich de consistoriekamer, met een grote glaswand op de plaats van de vroegere kerkingang. De entree bevindt zich nu in de nieuwe hal.
Hier en daar kunnen met schuifwanden ruimten worden gemarkeerd voor de zes catechisatiegroepen en de zondagsschool. Nu de gemeente voor het eerst een verenigingsgebouw heeft, kon ook een kinderoppas worden gestart.
Streekgemeente
Stolwijk is een streekgemeente; de meeste leden wonen buiten het dorp. „Velen in Bergambacht, maar verder tot in Lopik en Papekop toe”, zeggen Madern en De Jong. Onder hen bevinden zich leden van de opgeheven gemeente van Oudewater.
Import kwam er ook. De gemeente behield zijn karakter, zeggen de ouderlingen: „Ingetogen, stil, eenvoudig, met een hechte onderlinge band. Er mag bemerkt worden dat het Woord beslag legt, ook onder de jeugd.”
Pijporgel uit Saltburn kwam ”over the Sea”
In het verenigingsgebouw staan de twee elektronische orgels waarmee vroeger de samenzang werd begeleid. Het kleine uit de kerk van 1979, het grotere van na de uitbreiding van 1991. „Geld voor een pijporgel was er niet.”
Dat kwam er in februari 2016, toen de Rijssense orgelbouwer I. Boogaard voor een Engels orgel dat hij had opgekocht een nieuwe plek vond: van Saltburn-by-the-Sea naar Stolwijk-in-het-Polderland.
Daar staat het nu naast de kansel. Ds. G. Hoogerland, die de gemeente tot 2 mei dit jaar diende, sprak bij de ingebruikname.
Het tweeklaviers instrument –uitgebreid tot vijftien stemmen– is meer dan een eeuw oud; gebouwd door Wordsworth & Co in 1912. Daarmee is het nieuwste onderdeel van de kerk tegelijk het oudste.